TÜBİTAK tarafından 2005 yılında ilk çıkışını gerçekleştiren, Türkiye’nin ilk yerli işletim sistemi Pardus, uzun bir süre boyunca hem bireysel tüketiciler hem de kamu kuruşlarında kullanıldı.
Linux çekirdeği üzerine inşa edilen ve 6 sene boyunca 5 ana sürümü çıkarılan işletim sisteminin ekibi, 2013 yılında köklü bir değişikliğe gitmiş ve işletim sistemi Debian tabanlı olarak yoluna devam etmişti.
Daha sonrasında Fatih projesinde boy gösteren işletim sistemi, bugünlerde adının tekrar çıkmasıyla birlikte kendini hatırlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Pardus hakkında konuştu
Türkiye Bilimler Akademisi Ödülleri’nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan; teknolojiye ve bilime olan önemin altını çizerken, Pardus’dan bahsetti.
“Eğer siz kendi teknolojinizi, kendi biliminizi üretemiyorsanız onun kültüründe ve değerinde de belirleyici olamazsınız” diyen Erdoğan, Pardus projesinin neden başarısız olduğuna dair “TÜBİTAK’ın ürettiği Pardus’ta kullanılan teknoloji bize ait olmadığı için geçerli ve yaygın kullanılan bir ürün olmadı.” açıklamasını yaptı.
Pardus gerçekten yerli işletim sistemi miydi ?
TÜBİTAK mühendisleri tarafından 2003 yılında geliştirilmesine başlanan ve ilk sürümü 2005 yılında çıkan Pardus işletim sistemi, aslında gerçekten yerli işletim sistemiydi.
O dönemde geliştirilen Pardus, hiçbir dağıtım baz alınmaksızın direkt Linux çekirdeği üzerine inşa edilmişti. Aynı zamanda sisteminin önemli fonksiyonları; ÇOMAR, PİSİ, YALI ve Kaptan yazılımları tarafından sağlanıyordu.
2011.2 sürümüne kadar gerçekten yerli işletim sistemi olan Pardus’un ekibi, 2012 yılında TÜBİTAK tarafından baştan sona değiştirildi. Yeni ekibin, Pardus için Debian dağıtımının altyapısını kullanmaya başlamasıyla beraber Pardus, yerli işletim sistemi sıfatınıda bir nevi kaybetmiş oldu.
En son 2015 yılında kurumsal müşteriler için çıkışını yapan Pardus, aynı zamanda akıllı tahta projesi olan Fatih içinde özelleştirilmişti.
:: Pardus dağıtımı hakkında düşünceleriniz neler ?
Fırsat Ürünleri
nedeni sdn de bu iş bilmiyor olabilrmi acaba? 😀
Kendi adima cevap vereyim. Gelecek Linux 1.1 ve 2.0 i bil fiil kullanmis biri olarak sunu soylemek istiyorum. Balik Hafizali davranan bir guruhun isletim sistemini kullanma fikrine sicak bakmadim bir turlu. Gelecek Linux ilk ulusal isletim sistemi olarak bir takim calismalar yapti ve o donemde yetisen ve gelisen insanlarin takipcisi olanlar bu bayragi aldilar. Simdi Pardus icin "ilk ulusal isletim sistemi" dersen en basta oradaki tarihi oradaki insanlarin emegini red etmis olursun. Kullanmasam ve bilmesem problem olmaz da malessef kullandik ve bildik. Bir urune motto buluyorsaniz gecmise bir bakin, "gecmisten haberi olmayan adamlarin yapti isletim sistemi" dedirmeyin yeterli.
Saygilarimla
MEB'in kendi sitesi InternetExplorer olmadan çalışmıyor, Linux altında çalışan okul programı yok, bazı kurum ve kuruluşların websiteleri linux altında çalışmıyor. Nasıl kullanacak bunu kurumlar ? Yazılımlarını yenilemeliler veya yenilerken bazı standartlarda belirlemeliler: Yoksa olmaz bu iş.
Konuya uzak bir topluluğuz belli ki! Olay Türkçeleştirilmiş bir işletim sistemi değil, işletim sistemi hakkında bildiği(mi)niz ciddi anlamda vah dedirtecek kadar vahim. Sen oturacaksın işlemcinin mimarisine özel bir yapı koyacaksın bunun için mühendis(cik)ler yetiştireceksin. Fakat okuduğun okulda gerçekten önemli olmayan derslerden kasıp geçmeye çalışacaksın. La biz yurtdışına gönderiyoruz örencilerimizi çaggal, diye çığırtkanlık yapanlar AR-GE başka teknoloji sunmak başka. Allah'ım bu nasıl bir kafadır? Kısaca bahsedeyim , öncelikle çekirdeği(kernel) yazabilecek bir grup sayko yazılımcı bulacaksın, sonra oturacaksın yeterince kahve ve sigara(sağlığa zararlı) vereceksin. Bu adamlar bu işi yapacak. Ülkesel bir işletim sistemiyse bunlar güvenilir adamlar olacaklar 🙂 ki şu sıra bu tip adamları bulmak mümkün değil… Şahsen TÜBİTAK'ın bir elin parmağını geçmeyecek başarılara imza attığını düşünüyorum. Başarısız net! Revizyona ordan başlanacak. Hello World yazmaktan fazlasını yapacak adamları getireceksin ve çalışacak bu adamlar. Gerisi hayallerine kalmış! Bknz: Tesla , SpaceX, Facebook,Twitter,Debian vb…
Asıl Sormanız gereken neden PiSi gibi hızlı bir paket yapısını terk edip debian a geçtik. Fetö Tübitak ta ay koştrurken bu kaliteli ekibi dağıttı ve özgün PiSi hiç edildi
Yapılan çalışmalar bence iyi ama yetersiz ancak şöyle bi hatırlayın piyasadaki tüm işletim sistemleri birdenbire bu hale gelmedi ortaya çıkıp zamanla iyi hale geldiler…şuna eminim pardus'ta zamanla gelişecektir…
Pisi kullanın yerli olarak.
her şeyden önce.. sen oo lisedeki ortaokuldaki bilgisayar dersinde word ve exel böyle kullanılır gibi saçma sapan program kullanma kılavuzu gibi ders vereceğine kodlama nasıl ypılır proglama gibi dersler vermen lazımm
Pardus'un ilk çıktığı versiyonundan, en son sürümüne kadar kullanmış bir kişi olarak şunu net olarak söyleyebilirim. hiçbir versiyonu beni 2011 yılında çıkan versiyonu kadar heyecanlandırmamıştır, hem 64 bir desteği hemde görsel ögelerin bu kadar güzel kullanılması fevkaladeydi diyebilirim. Fuardan aldığım Kurulum DVD sini hala saklarım.
Şunu da eleştirmeden geçemeyeceğim. bu işletim sistemi, kesinlikle başarısız değildir. buna teşebbüs etmek bile benim gözümde bir başarıdır.
yanlışlardan ders alınarak daha iyisi yapılabilir.
Pardus projesi neden bir mobil işletim sistemi projesine dönüşmesin.
Elimizde helva yapmak için tüm imkanlar varken neden yapmıyoruz ki? Engel nedir?
Kendi öz eleştirim, Ben umuyorum, bizde bunu yapacak potansiyel ve kabiliyet var, sadece eksik olan azim ve kararlılık. Bunu aşabilirsek çok daha iyi işlere imza atacağımıza inanıyorum.
Bence mesele DİL, benim mühendislerim kodlamayı hala ingilizce yapıyorsa yemişim öyle milli olmayı. Amerikada LISE öğrencisi catur cutur kod yazar(yaptığı mobil uygulamalardan dünyanın parasını kazanır) bizim universite mezunu ögrencilerimiz de bakar. Ya biz dilimizi değiştirelim ingilizce yapalım(sonradan ingilizce öğrenen bi toplum olarak seviyemiz ortada) yada teknolojinin dilini türkçeye çevirelim hangisi zor?
Çok doğru, diline sahip çıkamayan her şeyini kaybeder.
Linux işetim sistemi üzerinde oynamalar yapıp yerli işletim sistemi demek de kadar mantıklı bilmiyorum. Yada bazıları işletim sisteminin ne olduğunu bilmiyor. Pardus Linus un üzerinde oynanmış halidir ve linux un çeşitli varyasyonlarından sadece biridir. İşletim sistemi olan Linux tur, Pardus değil.
Linux bir işletim sistemi değil çekirdektir Pardus Linux çekirdeği derlenerek oluşturulan bir işletim sistemidir bilmediğiniz konularda yorum yapmayın gerçekten gülünç duruma düşüyorsunuz.
Eveeet, çok Bilmiş ReenA burada Linux çekirdek mi, işletim sistemimi ahkam keseceğine Varsa bildiğin, çık çekirdeğini de yazılımını da hemde Türkçe yazılım olarak sen yap.
Biz böyle birbirimizi yemeyi bırakmadıkça bir şeye sahip olamayız.
bilgin yok ama fikrin var
Gerçekten yerli ve milli bir işletim sistemi görmek istiyorsanız buyrun. TÜBİTAK bünyesinde geliştirilen işletim sistemi.
link vermek yasakmış o yüzden ¨tübitak gis¨ diye aratın çıkan ilk link sizi TÜBİTAK BİLGEM sayfasına götürür.
bunlar boş işler önemli olan yol köprü yapmak
Mühendisleri Çıkarıp Yerine Fetullahçıları Doldurursan Böyle Olur
Birgün cuma namazlarından sonra yeni yapılacak camiye toplanan para yerine yeni yapılacak bilim okulları için para toplanırsa ozaman ülke adına gelişme var denilebilir. Ülkenin yarısı ciddi anlamda gerici (bilim ve bi.ok konuda). Vel hasıl demem o ki 100 yıl da geçse zihniyet değişmedikçe hiçbir proje başlamaz başlasa da başarılı olamaz… Allah doğru yola yönlendirsin baştakileri…
Yerli olmasının ne faydası var? Linux senelerdir tüm dünya tarafından geliştirilen ücretsiz bir oluşum yani bir insanlık serveti. Sırf yerli diyebilmek için 1000 lerce insanın 1000 lerce saat harcadığı emeği kenara koymak çok komik. Adı türkçe olsun diye 0 dan bir işletim sistemi yapmak hatta linux tabanlı yeni bir işletim sistemi geliştirmek bile çok saçma. Yazılım mühendisliğinde o kadar geriyiz ki bunun ne kadar büyük bir uğraş olduğunun farkında bile değiliz.
Biz gözlük kullanmaya devam edelim her 3 yılda bir gözlük parası ödemek kadar güzel bişey yok. lazer ameliyatı olup para vermekten kurtulmak gibi fikre hiç gerek yok kafayı karıştırmayalım. Yıllarca kullanacağımız hatta ileride belkide satın almaya zorlanacağımız proğramları lisansları kullanırız işte adamlar yapmış parası neyse öderiz para çok nede olsa
C ve Sistem Programcıları Derneği'nin Pardus piyasada yokken geliştirmeye başladığı bir yerli işletim sistemi var. TÜBİTAK bu sistem üzerinde çalışabilirdi. CSİSTEM'in bir özelliği Linux programlarını çalıştırabilecek şekilde tasarlanmasıdır. TÜBİTAK madem 2011'de Pardus'u bırakıp başka bir dağıtıma yöneldi onun yerine CSİSTEM'i geliştirmeye başlayabilirlerdi.
"TÜBİTAK'ın ürettiği Pardus'ta kullanılan teknoloji bize ait olmadığı için geçerli ve yaygın kullanılan bir ürün olmadı.”Peki şimdi heryerde haberleri yapılan yerli uçak, yerli otomobil, yerli helikopter, yerli silahlar vs… bunların hiçbirinin teknolojisi bize ait değil. Bunlar ne olucak o zaman ?
yerli otomobil çok mu faklı sanki
yazar olmak bu kadar basit yani haber7den videoyu izlemeden video altındaki yorumları kopyala ve yapıştır.
PARDUS anahtarları cemaatin elinde olan elemanların geliştirdiği tamamen devletin ve insanların kontrolüne dönük bir dağıtımdır bundan 8 yıl önce ilginçtir sistemle alakalı bir durumu forumda yazmama rağmen önlemi alınmadı sonra "öngörü" denilen bir ekran koruyucunun olduğunu farkettik bu ekran koruyucu doların üzerinde bulunan piramitteki herşeyi gören gözle aynı yine uyardık ne olsa beğenirsiniz sudan bir bahaneyle paketle gelen bir özellik olduğunu kaldıramayacaklarını söylediler kullanmayın kullandırtmayın….
Değerli Arkadaşlar.. Yorumları okuduğum da bir tek şey gözüme çarpıyor.. Birbirimizle didişip yani patinaj çekip duruyoruz.. Adam gibi buraya yazsak ya: "Pardus çıksa kullanırmıyız?" veya "Hangi özellikleri ile çıksa kullanırız?" gibi şeyler..
Bu projeyi tekrardar başlatmak için bi şeyler yapmak lazım bence.. Herkez taşın altına bi el atsın da bi çaba gösterelim..
Mesela : "Pardus'u geri istiyoruz?" diyebileceğimiz bir kurum var mi? Bilen arkadaşlar buraya yazsın da "Bismillah" diyelim de başlasın bu proje.. Daha sonra detay lara girilir..
"Sen fidanı dik bakalım bi önce.. Dallarını büyürken yönlendirirsin"..
Evet milli duruş ve özgürlğün bedeli var emek
Kendime ilk leptopumu alacam
Windows yerine pardus kursam hiç windows almasam olurmu?
Kerneli Türkce yazilmadiktan sonra ne yerli nede milli demek Dogru olmaz.
Yukarıdaki yoruma aynen katılıyorum.
Debian tabanlı olduktan sonra tüm çekiciliği ve kullanılabilirliği gitti, sıradan bir işletim sistemi geldi. Debian politikaları ne ise aynen tabi oldu. Kısmen yerli ama, milli olmayan bir sistem oldu.
Debian’dan önce gerçekten yerli ve milli, tamamen orijinaldi. PİSİ paket yönetimi linux ortamında son derece övülen ve ünlü idi.
Sebeblerini bilmemekle beraber,
neden bu değişiklik yapıldı anlayamıyorum.
İlk sürümlerinin eksikliklerini tamamlayıp çeşitlendirilseydi daha iyi bir iş yapılırdı.
bence Pardus linux u bırakıp bsd ye yönelmeli hem güvenlik konusunda bir numara hemde linux da çalışan tüm uygulamalar bsd üzerinden de çalışıyor devlet bence bu işe el atmalı trueos u denedim ghost bsd yi de denedim çok güzel iki işletim sistemi de freebsd tabanlı bu iki işletim sisteminin yanında birde Pardus neden olmasin bsd Lerde linux gibi GNU lisansli
Pardus’un web sitesinde güvenlik açığı var. Bunu forumlarında yazdığınız zaman inkâr ediliyor ve yazdıklarınızı silip sizi banlıyorlar. Sitede öyle bir açık var ki birisi şifreyi kırıp oraya içinde backdoor/trojan bulunan bir ISO kalıbı yükleyebilir ve insanlar bu kalıbı güvenli sanıp indirebilir.
Anladığım kadarıyla işi bilmeyen kişilere teslim etmişler ve bu kişiler göstermelik işler yapıyor. Pardus’un zaten yabancı bir Linux dağıtımın makyajlanmış hâli olduğunu çok kişi söylüyor. Pardus kullanmak yerine sitesinde açık bulunmayan bir Linux dağıtımı kullanmak çok daha güvenli olabilir. Yerli ve millî diye yapılan göz boyamacılığa aldanmayın.
pardus kullanacağıma saf debian kullanırım daha iyi
ben yaklaşık 10 yıldır her çıkan sürümü denerim şunu tespit ettimki bu pardus güvensiz nedenmi bizim parolamızı kabul etmeyen kendi kafasına parolalar üreten yada kendi kafasına kullanıcılar ekleyen kendi kafasına guruplarmıdır her kimse şirketmidir internet adresimidir nedir ne işi var bilgisayarımızda bilmediğimiz şeyler benim bilgisayarım benim yaptığımdan başka işlem yapmacak öyle sistemi ben çöpe atarım çünkü o benim kumandan yetkim kontrolümde değildir yani pardus bizim kontrölümüzde değil birilerin elinde bizi oyuncak gibi kullanıyor
Pardus’un sitesinde kullanılan içerik yönetim sisteminde brute force’a karşı önlem alınmamış. Önlem alınmadığı zaman admin adını bulmak zaten çok kolay (?author=1 parametresi ile) ve biri şifreyi kırarsa oraya trojanlı bir pardus disk kalıbı hazırlayıp yükleyebilir. Forumlarında bu konuyu gündeme getirmeye çalıştığınızda zaten iletileriniz onaydan geçmeden yayınlanmıyor ve forumdan banlanıyorsunuz. İşi bilmeyen adamlara işi teslim etmişler onlar da gerçekleri söylediğiniz zaman bunu kabul etmiyorlar.
Pardus hakkındakı yorumum:
Bence debian tabanlı olmasına ragmen kullanılacak en ıyı linux dagıtımı
pardusu neden kullanamıyoruz
Konu biraz hortlamış gibi olacak ama bugün google tarafının huawei ye yaptıklarından sonra teknoloji donanım ve yazılım olarak abd nin tekelinde ticaret savaşı haline getirilmiş ve bunu tarafı olmayan ülkelerde sorun yaratacak seviyelerde tepkiler yaratacak olduğu iyice meydana çıktı. Sev ya da sevme imkansız de ya da yapılabilir olduğunu düşün farketmez, ama su götürmez bir gerçek ortaya çıktı ki ülke olarak, resmi kanallardan yardım gelmese bile gönüllü insanların yardımıyla pardus başta olmak üzere alternatif pc de ve mobilde kesinlikle yazılımımız olmalı, yoksa ileri ki zamanlarda bizimde başımıza problem açmayacağını kim garanti edebilir?…
çok doğru bir tespit. İnşallah bu anlamda yepyeni gelişmeler görürüz.
Ben daha 3 haftadır bu işletim sistemini kullanıyorum. GRUB önyükleyici işletim sisteminin havasını söndürmüş.