Kolombiya’da bir yenilenebilir enerji şirketi idrarla çalışan lamba üretti. E-Dina isimli şirket, ürünü ülkedeki enerji şebekesinden bağımsız yerel topluluklar için tasarladı. Lamba, tuzlu su ile acil durumlarda ise idrarla çalışıyor.
E-Dina, yerel topluluklarda güneş lambalarına alternatif olarak tuzlu suyu elektriğe dönüştüren kablosuz bir lamba geliştirdi. WaterLight‘ın 45 güne kadar ışık yayması için insanlar, 500 mililitre deniz suyuyla veya idrarla dolduruyor. Bununla birlikte cihaz, mini enerji jenaratörü görevi görüyor. USB girişiyle bir cep telefonunu veya başka bir küçük cihazı şarj ediyor.
Uzayda üs kurma planları, uzun süredir gündemde olan bir insanlık planı. Ay'da üs kurma sorunu ise, Astronot idrarı ile çözülebilir.
Bu taşınabilir cihaz, hava durumuna bağlı olan güneş enerjisi için de bir alternatif. Projenin ortağı Wunderman Thompson Kolombiya’nın yaratıcı direktörü Pipe Ruiz Pineda, ürünü anlattı. Pineda, “WaterLight, güneş enerjili fenerlerden daha verimli olabilir çünkü anında yenileniyor. Suyla doldurduktan sonra enerji dağıtımı hemen gerçekleşiyor. Güneş fenerlerinin pilleri, güneş enerjisini alternatif enerjiye dönüştürerek şarj eder. Ayrıca yalnızca güneş varsa işe yarıyor. Ama WaterLight hava koşullarına ihtiyaç duymuyor.” dedi.
İdrarla çalışan lamba WaterLight’ın stratejisi
Peki WaterLight nasıl çalışıyor? Ürün, iyonizosyon yoluyla enerji üretiyor. Bu, tuzlu sıvıdaki elektrolitlerin elektrik üretmek için lambadaki magnezyum ve bakır plakalarla reaksiyona girmesidir. Üstelik cihaz, günde 24 saat enerji veriyor. E-Dina, önceki teknolojilerden daha uzun süren bu iyonizasyon yöntemini geliştirdi ve patentini aldı.
Lambanın kasası Urapan ağacından. Cihazın tabanına entegre edilmiş bir devre ve üstte iyonizasyon sırasındaki hidrojen gazını dışarı atarken sıvının akması için delikli bir kapak var. Tuz parçacıkları buharlaştıktan sonra su, yıkama veya temizlik için yeniden kullanılabiliyor. Bu sayede lambayı boşaltabiliyor ve yeniden doldurabiliyorlar. Ayrıca, kabilenin zanaatkâr kadınları da geleneksel sembolleri ahşap kasaya işledi.
Lamba Suriye gibi bölgeler için de alternatif
E-Dina, WaterLight’ı Kolombiya’nın Venezuela sınırındaki Wayúu kabilesi için özel olarak tasarladı. Kabile, Güney Amerika’nın en kuzey ucunda enerji sisteminden bağımsız yaşıyor. Bölgenin dört bir yanı, WaterLight’ın güç kaynağı Karayip Denizi ile çevrilidir.
Wunderman Thompson, kullanım ömrü bitince lambanın tamamen geri dönüştürüleceğini açıkladı. Amaç, elektriksiz yaşayan 840 milyon insanın ihtiyacını karşılamak. Şirket, dünya çapında WaterLight’ın çeşitli versiyonlarını piyasaya sürecek. Ürün, elektrik ağlarına sahip olmayan fakat kıyı şeridine erişen yerler için alternatif. Örneğin, Suriye, Sierra Leone ve Somali gibi yerlerde yararlı olacaktır.
Sanatçı Olafur Eliasson’un Little Sun projesi, 2012’den beri enerjiye sınırlı erişimi olan insanlara küçük güneş lambaları sağlıyor. Geçtiğimiz yıl, Google’ın kardeş şirketi Loon da benzer bir proje başlattı. Kenya’nın uzak bölgelerine güneş enerjisiyle çalışan 35 balon yerleştirdiler. Bu balonlar İnternet hizmeti sağlamakta.
