Pandemi, enflasyon, çip ve tedarik krizi gibi bir çok etkenle boğuşan yerli ve yabancı üreticiler ülkemizde teknoloji fiyatlarını giderek yükseltiyor. Tabii küresel pazarda da bunun etkilerini belli bir oranda görmek mümkün. Peki Telefon fiyatları ne zaman düşer?
Google I/O 2022 etkinliğinde merakla beklenilen Android 13 işletim sistemini resmen duyurdu. İşte Android 13 güncellemesi alacak telefonlar!
Telefon fiyatları ne zaman ve nasıl düşer?
Telefon fiyatları ne zaman düşer sorusunu yanıtlayabilmek için ilk olarak neden yükseldiğini anlamamız gerekiyor. Bu sebeple ilk olarak üreticilerin ve satıcıların neden teknolojik cihazların fiyatlarında sürekli olarak zam yaptığını inceliyoruz.
Binlerce yıldır yalnızca teknolojik ürünler değil genel olarak tüm mallarda eğer bir satıcı veya ürün tekelleşirse yani rakipsiz kalırsa o malın fiyatının kontrolünü eline geçirir. Ya da benzer bir şekilde bir ürüne gelen talep eldeki mevcuttan fazla ise kim daha fazla veriyorsa ona satılacağı için yine bir yükselme yaşanır.
Kısmi olarak ikinci söylediğimiz şeyin teknoloji fiyatlarının yükselmesi olduğunu belirtelim. Ancak konu bundan ibaret değil. Markalar pandeminin başından beri üretim hatları dönemsel olarak uygulanan kapanmalar sebebiyle durdurulduğu için sürekli olarak planlarını ertelemek zorunda kaldı.
TSMC ve Samsung gibi piyasanın en büyük çip üreticileri, önümüzdeki 1 yılı hatta belki bir kaç yılı önceden planlayarak sipariş üzerine üretim yapıyor. Bu noktada fabrikaların 1 gün bile kapanması yüzlerce başka markanın taleplerinin gecikmesine yol açıyor.
Buna ek olarak yine kapanmalar, savaşlar veya ülkeler arası çıkar savaşları sebebiyle tedarik hattı da sekteye uğrayabiliyor. Örneğin 1 ay sonra almak için sipariş verdiğiniz bir otomobil için firma üretim hattına durumu bildiriyor. Onlarda gerekli parçaların siparişini veriyor. Bazen onlarca farklı anlaşmalı diğer üreticiden bu parçaları tedarik edebiliyorlar.
Bu sebeple her bir üreticinin hem fabrika kapanması sebebiyle bir kaç ay siparişlerinin geriye atılması, hem tedarik yaşadığı aksama hem de kendi ürününü oluşturabilmek için diğer alt üreticilerden verdiği siparişin benzer sebepler ile gecikmesi sebebiyle bir kaç ay hatta belki bir yıl sonra talebi karşılayabiliyor.
Durum böyle olunca elinde halihazırda bulunan ürünler aslında bir anlamda açık artırmaya dönüyor. Yani kimin daha fazla ödeme yapma veya kar marjını kısma imkanı varsa o kişi alıyor. Dolayısıyla sizin 1 ay sonrasına vermiş olduğunuz otomobil siparişi aylarca gecikme yaşıyor.
Buna ek olarak markalar bu durumdan kaçınmak için satışı durdurabiliyor. Yani ellerine belli bir oranda ürün geçtiğinde piyasaya sürüyorlar. Burada da biraz önce belirttiğimiz gibi üreticilerin onlara uyguladığı fiyat artışına benzer bir şeyi ürünü talep eden tüketiciye uyguluyorlar.
Belirtmiş olduğumuz bu sebepler yalnızca çip ve tedarik krizinin süreci nasıl etkilediğine dair ufak bir bakış açısı sunmak için. Yani aslında arka planda çok daha fazlası yaşanıyor. Şimdi gelelim hammadde tedarik sürecinin aksaması gibi diğer sebeplere.
Rusya'nın Ukrayna'ya başlattığı savaş, bazı şirketlerin kepenk indirmesine ve çip krizi problemlerinin tekrar ortaya çıkmasına sebep oldu.
Hemen üst tarafta paylaştığımız yazımızda geçtiğimiz Mart ayında Ukrayna-Rusya savaşı sebebiyle teknoloji üretiminin durabileceğini söylemiştik. Zira dünyanın yarı iletken sınıfı neon üretiminin yarısını üstlenen Ukraynalı iki şirket tüm faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı.
Bu iki firmanın yarı iletken çipler üretmek için gereken spesifik neon türünün yüzde 45 ila yüzde 54’ü arasında bir kısmını ürettiği tahmin ediliyor. Normal şartlar altında Ingas (Cryoin ve Ingas bahsi geçen 2 Ukraynalı şirket), ayda 15 bin ila 20 bin metreküp neonu tek başına üstleniyor ve bunun yüzde 75’ini direkt olarak çip üretim bandına aktarıyor.
Her ne kadar TSMC gibi büyük üreticiler ellerinde en az 2 ay daha yetecek stok olduğunu söylese de Mayıs ayına geldik bile. Üstelik pandeminin etkisi neredeyse tüm dünyada ortadan kalktı. Bu nedenle taleplerin de arttığı belirtiliyor.
Dolayısıyla savaşın yakın zamanda sonlanmaması tüm dünyayı büyük bir teknoloji krizine sokabilir. Yani diğer her şey yolunda gitse ve Intel gibi üreticilerin yeni yatırımlarla açacağını duyurduğu üretim tesisleri açılsa bile makinelerde işleyecekleri hammaddeyi bulamayabilirler.
Fakat yaşanan tüm problemleri bir süreliğine görmezden gelerek küresel pazar yerine ülkemize odaklanalım. Ülkemizde özellikle son bir kaç yıldır etkisini hissettiğimiz yüksek dolar kuru, beklendiği gibi düşürülemedi. Hatta şu anda tekrar yükselişe geçti. Bu direkt olarak yurt dışından başta teknoloji olmak üzere aldığımız her ürünün fiyatında bir artış olacağı anlamına geliyor.
Buna ek olarak TÜFE, geçtiğimiz Nisan ayında yüzde 69.97’lik bir enflasyon açıkladı. Önceki aylarda açıklanan veriler de yüzde yüzde 50-60 seviyelerindeydi. Bu veriler ülkemizde genel olarak hayatın ne kadar pahalılaştığını ortaya koyuyor.
Ukrayna-Rusya savaşının teknolojiye etkisi düşünülenden büyük olabilir. Çip krizi Ukrayna ve Rusya savaşından nasıl etkilenecek?
Taşımacılık şirketlerinin aldıkları mazottan kullandıkları araçlara ve yedek parçalara kadar her şeyin fiyatı bir kaç yıl içerisinde en az iki üç katına çıktı. Ayrıca işçilere ödedikleri maaş yükü de arttı. Haliyle mallarını taşıdıkları markalardan çok daha yüksek fiyatlar istiyorlar. Bunun yanı sıra yerli üretim yapan fabrikaların elektrik ve benzeri diğer harcamaları da tavan yaptı.
Dolayısıyla 5 bin liraya bir TV satan ve diyelim ki bu üründe 2 bin TL kar eden yerli üretim yapan bir markanın karını koruyabilmesi için bu ürünün fiyatını belki de 10 bin TL seviyesine hatta daha üstüne çekmesi gerekecek. Üstelik bu yalnızca enflasyon sebebiyle yaşanan bir durum.
Konuya dair biraz bakış açısı sunabildiysek şimdi gelelim telefon fiyatları ne zaman düşer sorusunun cevabına. Bu soruya cevap verebilmek için sabit bir zemin üzerinde konuşmamız gerekiyor. Yani dolar ve enflasyonun sabit kalacağını varsayarak küresel bir yanıt vereceğiz.
Tüm çip üreticileri ve Intel, Apple ve Samsung gibi markalar, Ukrayna-Rusya savaşının bu yaz sonuna kadar bitmesi durumunda yaşanan krizin en erken 2023 yılında biteceğini öngörüyor. Tabii paylaşılan bu verilerin iyimser bir bakış açısına sahip olduğunu geçtiğimiz dönemde yaptıkları isabetsiz açıklamalardan anlıyoruz. Zira geçtiğimiz yıl da 2022 işaret edilmişti.
Dolayısıyla dolar kuru ve enflasyonun sabit kaldığı, Rusya ile Ukrayna savaşının da sona erdiği gün yaklaşık olarak 1.5 yıl sonrasını hedef göstererek teknoloji fiyatlarının düşeceğini söyleyebiliriz. Fakat en azından bu yıl içerisinde hem ülkemiz özelindeki hem de küresel problemler sebebiyle teknoloji fiyatları giderek artacak.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi SDN Forum‘da veya yorumlarda bizlerle paylaşmayı unutmayın!
SDN Yorumları 5 Yorum
Yorum Yap
En azindan pesin fiyatina taksit sayilarini arttirabilirler 12 veya 15 taksit gibi bu donem ancak boyle gecirilebilir.yoksa piyasa kitlenecek
30 şubatta düşer. merak etmeyin. Bu ülkede neyin fiyatı düşmüş ki telefon fiyatı düşsün ?
Ben herzaman arz talepe göre bakıyorum bu yükselen fiyatlara millet koştur koştur yeni çıkan bir telefonu almaya giderse fiyatlar da acımasızca yükselir üstelik te ÜrEtİcİdEn de bağımsız olarak aynı olayı marketlerde salgın döneminde yaşadık ve hala yaşamaya devam ediyoruz (çiftçi satarken 2tl pazarda 18tl) sebze pazarlarında bile sabah ve öğle sonu fiyatlarında %50 ye kadar farkları gördüm izdihama gerek yok açgözlülüğede ülkemizin içinde bulunduğu(hatta düm dünyada yaşanan)durum ortada daha duyarlı davranalım millet olarak elimizdekiler akıllı telefon diğer adıyla içinde bulunduğumuz yüzyılın sömürü aracı oyuncak gibi değiştirmeye çalışırsak bu telefonları sömürülen toplum oluruz çocuklarımızın hayallerinden de vazgeçmemiz gerekir (sonuçta her telefona dolar ödüyoruz) kaldı ki Almanya gibi güçlü ekonomi istiyorsak onlar kadarda tutumlu olmalıyız
Ekranı kırılınca düşer merak etmeyin hem dünya bizi kiskaniyiiiiii biliyorsunuz 😀😀
Eğer fiyatlar bir buçuk yıl boyunca hiç sekteye uğramadan artmaya devam edecekse, şuan bir adet telefon satın almam benim kar etmemi sağlar mı?