İsviçre‘nin ve Fransa sınırında yer alan ve dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire), çalışmalarını sürdürüyor. Son olarak yürüttükleri bir proje ile ilgili açıklama yapan bilim insanları, yeni bir “doğal güç” keşfettiklerine açıkladı.
Araştırmacılar, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) ile belirli atomik parçacıkların neden beklenmedik şekilde davrandığını açıklayabilecek bir yeni doğa gücü keşfettiklerini düşünüyorlar. Bu araştırmanın ayrıca fiziğin temelleri hakkındaki anlayışımızı değiştirebilecek bir devrim niteliğinde olabileceği düşünülüyor.
LHC tam olarak ne işe yarıyor?
On yılı aşkın bir sürenin başlangıcında CERN, LHD ile neredeyse ışık hızında çarpışan en küçük madde parçacıklarını inceleyerek evrenin sırlarını keşfetmeye çalıştı. Daha önce madde kütlesini veren teorik bir parçacık olan Higgs Bozonu‘nu keşfetti. Fakat proje, şimdiye kadar maddenin yapı taşlarının nasıl işlediğine fazla ışık tutamadı.
LHC‘nin potansiyel olarak yeni bir doğa gücü olan yeni fizik için deliller sunması, Mart ayında dünya çapında büyük heyecan yarattı. Şu anki en iyi parçacık ve kuvvet teorisi, çevremizdeki dünyayı oluşturan fiziksel şeyler hakkında bildiğimiz her şeyi hatasız bir doğrulukla tanımlayan standart model olarak biliniyor. Bu teori şimdiye kadarki en tutarlı teori olmakla beraber eksikleri olduğu su götürmez.
Bazen alt kuarklar olarak adlandırılan güzellik kuarkları, daha büyük parçacıkları oluşturan temel parçacıklar oluyor. Kuarklar, elektronlara bozunmalarından daha az sıklıkla başka bir lepton tipine (müon) bozunuyor gibi görünüyor. Standart model, güzellik kuarklarının elektronlarla aynı oranda müonlara bozunacağını tahmin ediyor.
CERN bu yeni doğa gücü hakkında ne buldu?
The Conversation sitesinde bu haftaki araştırmanın yazarları, bu bozunmaların farklı oranlarda gerçekleşmesinin tek yolunun, daha önce hiç görülmemiş bazı parçacıkların bozunmaya dahil olması ve pulları müonlara karşı devirmesi olduğunu söyledi. Yakın zamana kadar, LHC‘nin içinde neler olduğunu kesin olarak söylemek için yeterli veri yoktu.
2019‘da bilim insanları, aradan geçen yıllarda toplanan ek girdilerle beraber 2014‘teki güzellik kuarkları deneyini yeniden yürüttüler. Sonuç nihayet ortaya çıktığında, veriler her 100 elektron bozunması için yaklaşık 85 müon bozunması olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, sonucun rastlantı olma olasılığının çok düşük olduğunu söyledi.
Site yazarları, değişen bozunma hızının, esasen yeni bir doğa kuvveti olan bir “Z asal” parçacığın sonucu olabileceği söylüyor. Ayrıca bu kuvvet oldukça zayıf olduğundan şimdiye kadar herhangi bir işaret görülmemesinin normal olduğunu açıkladılar.
Manchester Üniversitesi ve CERN LHCb sözcüsü Chris Parkes, sonuçların doğrulanması halinde yeni temel parçacıkların veya etkileşimlerin varlığı gibi yeni bir fiziksel süreç gerektireceğini söyledi. Araştırmacılar, sonuçları doğrulamak için daha fazla deney yapılması gerektiğini açıkladı. Ancak veriler doğrulanırsa, şu anki modelin ötesinde yatan gizemin çözülmesine yetecek kanıtların elde edileceği belirttiler.
Sizler CERN‘in yeni bulduğu düşünülen bu doğa gücü hakkında neler düşünüyorsunuz? Yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}