Türkiye, koronavirüse karşı 50 milyon doz CoronaVac aşısını almak için Çin ile anlaştı. Sokağa çıkma kısıtlamalarına dönmek zorunda kaldığımız şu günlerde Çin menşeli CoronaVac ile Türkiye’nin gurur kaynağı Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci‘nin kurucusu olduğu BioNTech‘in Pfizer ile ortak geliştirdiği COVID-19 aşısı merak ediliyor. Peki bu iki aşı hakkında neler biliyoruz? Aşılama yöntemi ve yan etkileri neler?
CoronaVac vs Pfizer/BioNTech COVID-19 aşısı
Sinovac Biotec ve biyolojik araştırmalar yapan Brezilyalı Butantan Enstitüsünün iş birliğiyle geliştirilen CoronaVac, ilk olarak makak maymunlarına uygulandı. İlk sonuçlara göre aşının 10 farklı COVID-19 virüsünde nötralize eden antikorlar ürettiği ortaya çıktı.
Sinovac’ın 17 Kasım’da dünyanın en eski tıp dergilerinden ‘Lancet’te yayınlanan ilk denemelerinin ön sonuçlarına göre, aşının güvenli olduğu kaydedildi. Ancak aşının COVID-19’dan kurtulan hastalara kıyasla daha düşük antikor seviyelerine sahip orta düzeyde bir bağışıklık tepkisi ürettiği belirtildi.
Aşıyla ilgili değerlendirmede, 18-59 yaşları arasındaki yetişkinlerde iki farklı dozda CoronaVac aşısı uygulandı ve bu kişilerin orta derecede bağışıklık kazandığı açıklandı.
CoronaVac aşısı ve yan etkileri
Lancet’in yaptığı değerlendirmede aşının ortaya çıkardığı yan etkilerin hafif olduğu belirtiliyor. Aşıyla ilgili en yaygın yan etkinin aşının yapıldığı bölgede oluşan ağrı olduğu belirtiliyor.
Viral vektörlü aşılar, DNA veya RNA gibi diğer COVID-19 aşı adaylarıyla karşılaştırıldığında, CoronaVac ile aşılamadan sonra ateş oluşumunun nispeten düşük olduğu kaydediliyor.
Türkiye’de aşılamanın devam eden aşamalarında her 500 gönüllüde bir, ara değerlendirme raporu hazırlanıyor. 6 Kasım 2020 tarihinde 518 kişi ile hazırlanan rapora göre en sık görülen yan etkiler, yüzde 7,5 ile yorgunluk, yüzde 3,5 ile baş ağrısı, yüzde 3 ile kas ağrısı, yüzde 3 ile ateş ve yüzde 2,5 ile aşı yapılan bölgede ağrı olduğu belirtildi.
Aşılama yöntemi
Sağlık Bakanlığı’nın açıklamasına göre CoronaVac aşılama yöntemi şu şekilde:
“Aşı çalışmasında, gönüllülerin bir kısmına gerçek aşı, diğer bölümüne ise plasebo veriliyor. Bu yöntem, bilgisayar programı tarafından rastgele olarak belirleniyor ve hangi gönüllüye ne yapıldığını araştırma ekibi bilmiyor. Gönüllü vatandaşlar üzerinde yapılacak denemelerde, her 3 kişiden 2’sine gerçek aşı uygulanacak. Bu sayede gerçek aşı ile aşı olmayanlar arasında etki farkı ortaya konulabilecek. Çalışmanın bitiminde, plasebo kolundaki tüm gönüllüler de tekrar merkezlere davet edilecek ve gerçek aşı uygulaması yapılacak.”
CoronaVac fiyatı
Reuters’in aktardığı bilgiye göre Sinovac Biotech’in geliştirdiği aşının tek dozu 200 yuan (yaklaşık 30 dolar) tutuyor. Ülkelere göre farklılık gösteren bu fiyatların yanı sıra, geçtiğimiz gün kabine toplantısından sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan, vatandaşlara uygulanacak aşının ücretsiz olacağını açıklamıştı.
Pfizer/BioNTech aşısı ve yan etkileri
Türkiye’nin gururu olan Uğur Şahin ve Özlem Türeci öncülüğünde geliştirilen aşı, bir çeşit nükleik asit aşısı (DNA ve RNA). Türk bilim insanları kendi şirketlerinde RNA aşısı geliştirdiler. Bu aşı SARS-CoV-2 yüzey proteinini kodlayan mRNA içeriyor. Aşı olarak hazırlanan mRNA’lar hücre içine daha kolay girebiliyor. mRNA parçacığı, hücre içinde ribozoma tutunup virüse ait proteinlerin üretimini sağlıyor. Böylelikle, virüse ait moleküller, bağışıklık sistemimize tanıtılmış oluyor.
Pfizer ve BioNTech’in ortak basın açıklamasında 43.538 denek katılımcı arasında 94 COVID-19 vakası tespit ettiklerini açıkladı. Şirketler bu vakaların kaçının plasebo grubunda veya aşı olanlar grubunda olduğunu belirtmedi. Denek katılımcılar ikinci dozu aldıktan en az bir hafta sonraki ölçümlerinde, aşının hastalığın önlenmesinde yüzde 90’dan fazla etkili olduğu bildirildi (ikinci doz, ilk dozdan 3 hafta sonra uygulandı).
Aşının koruma süresi
Reuters’a açıklamalarda bulunan Şahin, aşının ne kadar süre etkili olduğunu da duyurdu. Şahin, “Aşının koruma etkisi bakımından yapılan sonuçlarında iyimserdim. Aşının en az 1 yıl boyunca koruma sağlaması bekleniyor” ifadesini kullandı. Fakat henüz aşının ne kadar süre boyunca koruma sağlayacağına dair resmi bir açıklama yapılmadı.
Şahin, “Bu sonuçlar bize Covid-19’un kontrol altına alınabileceğini gösteriyor. Günün sonunda bu gerçekten de bilimin zaferi” ifadesini kullandı.
Aşı Türkiye’ye yeterli dozda gelecek mi?
Prof Dr. Uğur Şahin, 10 Kasım’da yaptığı açıklamada “Türkiye için de Sağlık Bakanlığı ile görüşmeler gerçekleştirmemiz gerekecek. Bir protokol imzalandığı taktirde Ocak-Şubat-Mart aylarında Türkiye’ye de aşı dozlarını getirme imkanı doğacak. Sağlık Bakanlığı kaç doza ihtiyaç olduğu ve ne zaman gerekli olduğunu bildirdiği taktirde, Türkiye için de yeterince aşı ayırmayı istiyoruz.” diye konuştu.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}