İnternetin yaygınlaşmasının ardından, sosyal ağlara her türlü kişisel bilgiyi gönüllü olarak giriyor olmamız, sosyal deneylerin de önünü açtı. Ancak Facebook’un son yayınladığı araştırma, etik açıdan yüksek sorgulanabilirliğe sahip. Facebook, bir hafta boyunca 689 bin kullanıcı üzerinde bir sosyal deney gerçekleştirdi.
Siteyi İngilizce dilinde kullanan yaklaşık 700 bin kullanıcı üzerinde yapılan sosyal deneyde, kullanıcıların haber akışında şiddetli duygulara maruz kaldıklarında kendi paylaşım davranışlarını değiştirip değiştirmedikleri gözlendi.
Facebook açıklamasına göre deney gruplarından birinin haber akışında daha olumlu paylaşımlar, diğerinde ise duygusal açıdan olumsuz içerikler görüntülendi. Elbette Facebook bu noktada yapılan paylaşımlar üzerinde herhangi bir oynama yapmadı.
Sadece kendi seçici algoritmasını kullanarak, kontrol grubunun haber akışına ağırlıklı olarak bir hafta boyunca yaşam sevinci aşılayan, olumlu paylaşımları sundu. Deney grubunun ise haber akışlarında arkadaşlarının gönderilerinden yoğun olarak olumsuz duygular aşılayanların görüntülenmesini sağladı.
Duygusallık bulaşıcı
Sosyal medya devinin bulgularına göre, duygusal paylaşımlar gerçekten “bulaşıcı” durumda. Olumlu içeriklere maruz kalanlar ortalama olarak daha pozitif ve daha az olumsuz içeriklerle Facebook’a katkı sağlarken, deney grubundaki kullanıcılar ise takip eden günlerde Facebook paylaşımlarında daha hırçın ve olumsuz bir tutumu benimsedi.
Bugüne kadar yapılan en büyük ölçekli sosyal deney sayılabilecek olan Facebook’un bu çalışmasının etik açıdan doğruluğu ise halen sorgulanıyor. Elbette 700 bin kişiyi bir laboratuvara kapatarak böylesi bir deneyi gerçekleştirmek mümkün değil, ancak Facebook’un kullanıcılara haber vermeksizin bu deneyi gerçekleştirmesi soru işaretleri oluşturuyor.
Gerçekten yasal mı?
Şirketin açıklamasına göre, yapılan deney tamamen yasal. Bunun sebebi ise, Facebook’a kayıt olurken pek de okumadan onayladığımız kullanıcı sözleşmesinde, bu gibi deneyler için hesabımızın kullanımına baştan izin veriyoruz.
Ancak gönüllülük esasına dayanmasa bile, bu uygulama öncesinde Facebook ilgili hesaplara küçük bir bilgilendirme notu gönderebilirdi. Raporun tamamını İngilizce olarak buradan okuyabilirsiniz.
:: Sizce bu yapılan deney doğru bir uygulama mı?
{{user}} {{datetime}}
{{text}}