BBC’nin hazırladığı enfes belgesellerden birisini hatırlatmak isterim: İnsan Beyni. Bu belgeselde adından da anlaşılacağı üzere gücünü çoğu zaman gözden kaçırdığımız; insana bahşedilen en önemli nimetlerden olan ‘beyin’ işleniyor.
İzlerken aklıma her zaman çok akıllı olduğunu düşündüğümüz, bizi ilk günden beri çeşitli işlemleriyle şaşırtan bilgisayarlar geliyor. Bilgisayarların çok güçlü olduğunu düşünüyorsanız sizi Avrupa Komisyonu’nun Gelecek ve Gelişen Teknolojiler başlığı altında sunulan Human Brain Project (HBP) yani İnsan Beyni Projesi için ayırdığı bütçeye dikkat çekmek isterim.
Bütçe ayrıldı
Komisyon önümüzdeki 10 yıl içinde geliştirilmek üzere İnsan Beyni Projesine 1.19 Milyar Euro ayırdı. Bir insan beynini simule edebilecek süperbilgisayar için IMF’ten kredi bekleyen, kriz bitirip, kriz başlatabilecek miktarda bütçe ayrılıyor.
Projenin web sitesine göz attığımızda bu konuda ne kadar geride olduğumuzu şu cümleden anlayabiliyoruz: “beynin sıradan olaylar karşısında nasıl bir biliş ve davranış ürettiğini dahi bilmiyoruz.
Araştırma sonucunda bu karmaşık beyin yapısının nasıl çalıştığına dair fikir edinip, hastalandığı zaman nasıl daha fazla yardım edilebileceği, işlerini aksatmadan devam ettirmesi ve yüksek tedavi masraflarının nasıl düşürülebileceği konularında gelişme kaydedilmek isteniyor.
Ayrıca 10 yılın sonunda oluşturulacak nöroformik beyin tarafından kontrol edilebilen bir robot da üretilmek isteniyor.
Proje halen devam ediyor
Projenin 10 yıl içinde geliştirilmek üzere planlanması ise tamamen meselenin zorluğundan kaynaklanmakta. Daha önce San Francisco’nun güneyinde IBM’in Almaden araştırma merkezinde Dharmendra Modha ve ekibi yapay zekânın sınırlarını insan beynini taklit etmenin yolunu nöron nöron oluşturmak üzerinden arıyorlardı ve halen bu süreç devam ediyor.
Tıpkı HBP gibi bu da tüm zamanların en hırslı bilgisayar bilimi projelerinden birisi olarak gösteriliyordu. Ekip 3 yıl kadar önce gerçek zamandaki 1 saniyeyi 6 saniyede simule eden bir dijital fare beyni geliştirebilmişti. Bir fare beyninden çok uzakta olan bu 8192 işlemcili, 4 terabayt bellekli ve her çipine 1Gbps bant genişliği gidip gelen Blue Gene/L süper bilgisayarıyla çalışıyordu.
Modha “fare beyni ölçüsündeki bir kortikal simülasyon bile bir süper bilgisayara aşırı yükleme yapıyor. IBM’in teknolojik kaynaklarını sınırına kadar zorluyoruz” diye konuşuyordu o günlerde.
Bugünlerde bu konuda beklenmedik bir ivme kaydedilmiş değil ancak çalışmalar hızla ilerliyor. Düşününki günümüzün devi kurum ve kuruluşları sınırlarını zorlayarak bir fare beynini simule etmekte güçlük çekiyor.
İnsana lütfedilmiş beyni sadece çok sınırlı işlevleriyle simule edebilmek bile günümüz teknolojisiyle dünyadaki tüm süperbilgisayarların altından kalkabileceği bir yük değil. Âdemoğlu insan, beynini doğru kullandığı sürece daha ne akıllı telefonlar, ne süperbilgisayarlar ve i.Robot bilimkurgu roman / filmindeki gibi akıllı robotlar geliştirecek Allah bilir.
:: Sizce insan beyni tamamen simüle edilebilir mi?
{{user}} {{datetime}}
{{text}}