Karda yürü izini belli etme: İnternette anonimlik nasıl sağlanır?

İnternette anonim olma isteğinin, yasa dışı aktivitelerle ilişkilendirildiğine şahit olmuşsunuzdur. Bu konuda yüzeysel bilgisi olanlar, örneğin bir VPN kullandığınızı gördüklerinde size sanki suç teşkil eden bir şey yapıyormuşsunuz gibi davranabilirler.

Anonimliği yani gizliliği, Dark Web gibi ortamlarda takılmak için istiyorsanız ne derece legal olduğu tartışılabilir. Ancak anonim olmak kavramını bu kadar basite indirgemek son derece mantıksız olacaktır. Arama motorlarının sizin hakkınızda bilgi toplamalarından tutun, bilgisayarınıza yüklediğiniz programlara kadar akla gelebilecek çoğu konuda kendinizi güvene almak isteyebilirsiniz.

Bu noktada işinize yarayacak birkaç ipucu listeledik.

Hackerların insanlara saldırmak için kullandığı korkunç yöntemler

İnternetteki güvenliğimizi tehlikeye atan en yaygın hacker saldırıları, her geçen gün yenileri eklenmekle birlikte güncelliğini koruyor.

İnternet ortamında hangi bilgilerimiz açıkta?

İnternete bağlanabilen her makinenin benzersiz bir Internet Protokol (IP) adresi vardır. Bu IP adresleri Dinamik ve Statik olmak üzere ikiye ayrılır. Dinamik IP, değişkenlik göstermekte yani belirli aralıklarla yenilenmekteyken; Statik IP ise tam tersi, sabit kalmaktadır. Size Internet Protokol adresini veren ise ISP yani İnternet Servis Sağlayıcınızdır.

IP adresleri ülke, bölge, şehir vb. bilgileri içeren lokasyon bazlı olarak atandığı için, sizin IP’nizi bilen birinin en azından yaşadığınız ili görmesi mümkündür. Fakat her isteyen IP adresinizden yola çıkarak evinizin sokak numarasına kadar tam adresini bulamaz. Bu ancak ISP’nize yasal yollarla başvuru yapılması ve başvuruyu yapan kişinin lehine sonuç alınmasıyla mümkün olur.

Doğrudan IP adresinizde sizinle alakalı kişisel bilgiler bulunmaz. Ancak İnternet Servis Sağlayıcınız sizin ev adresiniz, telefon numaranız, adınız vb. bilgileriniz ile IP adresinizi bağlantılı hale getirebilir. Bu da, teorik olarak IP adresiniz sayesinde kişisel verilerinize ulaşılabileceği anlamına gelmektedir.

Çerezler o kadar da masum değil

Cookies (Çerezler) kavramını mutlaka duymuşsunuzdur. Bir web sitesi tarafından tarayıcınıza kaydedilen byte boyutunda küçük metin dosyaları olarak tanımlayabileceğimiz çerezler sayesinde, üçüncü taraf kişi/kurumlar sizi izleyebilirler. Oturum açma bilgilerinizden çevrim içi alışveriş tercihlerinize, dosyalarınızın adlarına kadar hakkınızda çoğu detay çerezlerde saklıdır.

Çerezler ve IP adresleri tek başına sizi ele vermezler. Ancak hakkınızda bilgi toplayan bir hacker, çerez verileri sayesinde günlük alışkanlıklarınızı öğrenecektir. Örneğin sürekli Sarıyer’deki bir börekçiden yemek siparişi verdiğinizi öğrendiğinde, tam adresinizi bulamasa da doğal olarak Sarıyer’e yakın bir yerde veya o civarlarda yaşadığınızı tahmin etmesi zor olmayacaktır.

Peki internette anonim olmak mümkün mü?

Hayır, yüzde 100 gizlilik ile internette anonim olmak mümkün değildir. Kendinizi çok iyi bir şekilde gizlersiniz, yaptığınız aktivitelerin hackerlar tarafından ele geçirilmesini engelleyebilirsiniz. Ancak devlet güçleri size kafayı takarsa her türlü kimliğinizi ve yerinizi tespit edebilirler. Tam teşekküllü bir şekilde anonim yapmasa bile gizleyecek birkaç yöntem elbette var.

Tarayıcınızı ve bıraktığı dosyaları düzenli olarak temizleyin

Tarayıcınızda kayıtlı olan geçmiş, parola, çerezler gibi bilgiler, internette anonim olmak isteyen bir kişi için tehlike arz eder. Düzenli olarak tarayıcınızın geçmiş bölümüne gidin ve önbellek dosyaları, site verileri, otomatik doldurma gibi tüm bilgileri temizleyin. Bunun dışında tarayıcının kurulu olduğu program klasörünü de her ihtimale karşı silmenizde fayda var.

Her seferinde temizlemekle uğraşmak istemiyorsanız gizli sekme kullanabilirsiniz. Gizli sekme, tarayıcıda yaptığınız aktiviteleri kaydetmez. Tabii yüzde 100 anonimlik sağlamadığını hatırlatmamızda fayda var. İnternet Servis Sağlayıcınızın gizli sekme açık olsa bile sizi takip edebileceğini unutmayın.

Her siteye şahsi e-postanızla kayıt olmayın

Bir program indirmek veya video izlemek için girdiğimiz sitelerin neredeyse tamamı üyelik gerektiriyor. Her önünüze gelen platforma aynı e-posta adresini ve şifreyi girmeniz çok mantıklı değil. Eğer ilgili sitede kısa süreliğine üyelik açacaksanız, tek kullanımlık geçici mail servislerinden faydalanabilirsiniz.

Tabii Instagram, Facebook gibi şahsi sosyal medya hesaplarınızda kullandığınız parolayı geçici mail servisleriyle paylaşmayın. Aksi halde geçici maillerle oluşturduğunuz üyelikler hackerların eline geçtiğinizde sosyal medya profilleriniz de tehlikeye girecektir. Güvenlik amacıyla kendinize ait hiçbir bilgiyi vermeyin.

IP adresinizi değiştirin

IP adresiniz size özel benzersiz bir tanımlayıcı niteliği taşıdığından, değiştirdiğinizde bir miktar anonimlik sağlayabilirsiniz. Sanal Özel Ağ (VPN) sistemleri sayesinde kendinizi farklı bir ülkenin sunucusuna bağladığınızda IP adresiniz değişmiş olur. Fakat burada bilmeniz gereken çok önemli bir detay var;

• VPN yazılımları da en nihayetinde sizi bir IP numarasına bağlıyor. Yani öyle veya böyle yine internette gezinirken iz bırakıyorsunuz. Ayrıca VPN uygulamalarının çoğu log tutmadığını iddia ediyor ancak çoğu (özellikle ücretsiz olanlar) bu konuda doğru söylemiyorlar. Anonim olmak uğruna internet trafiğinizi başka ellere emanet etmeyin.
• Her önünüze gelen VPN uygulamasını yüklemeyin. Zira uygulamanın size atadığı IP adresi bir devletin polisi tarafından teknik takibe takılmış olabilir. Bu durumda farkında olmadan ağrımayan başınızı ağrıtabilirsiniz. İlla VPN kullanacaksanız en azından ücretli ve bilindik servisleri tercih etmeniz daha mantıklı.

İnternete bağlandığınız cihazın Proxy sunucusunu değiştirmek de size bir miktar anonimlik kazandırır. Proxy’yi şöyle açıklayabiliriz; normalde tarayıcınızın adres çubuğuna ShiftDelete.Net yazdığınızda, İnternet Servis Sağlayıcınızın size atadığı Proxy ile SDN’ye bağlanırsınız. Farklı bir Proxy ayarladığınızda, bu bağlantının yapılacağı ara sunucuyu değiştirmiş olursunuz.

ISP’nin atadığı Proxy’nin bir önemi kalmayacağından, iz bırakmamış olacaksınız. Ancak yine kafada bir soru işareti oluşuyor: Peki ya belirlediğim Proxy sunucusu aracılığıyla takip edilirsem? İşte bu tehlike ne yaparsanız yapın peşinizden gelecektir. Bir noktada anonimlik sağlasanız bile mutlaka ufak da olsa açık vereceksiniz. Dolayısıyla internette anonim olmak tam anlamıyla mümkün değildir.