Facebook her yıl olduğu gibi bu yıl da geliştirici konferansı F8’i gerçekleştiriyor. Ancak, bu yılın skandalların gölgesinde kaldığını kabul etmek lazım. Zor bir yıl geçiren Facebook Cambridge Analytica olmak üzere birçok skandalla mücadele etmeyi sürdürüyor. Bu yazımızda Facebook skandalları neler? Hepsine yakından bakıyoruz.
Cambridge Analytica skandalı
Facebook’un problemleri aslında geçen yılın mart ayında başladı. Cambridge Analytica veri şirketinin, bir Facebook uygulaması aracılığıyla milyonlarca kullanıcı hakkında kapsamlı bilgi topladığı ortaya çıktı. Cambridge Üniversitesi Profesörü Aleksandr Kogan, ABD seçmeninin psikolojik profilini çıkarmak için bir anket uygulaması geliştirdi ve olaylar böyle başladı. Birçok uygulama gibi bu uygulama da kullanıcıların Facebook bilgilerine erişim izni istiyordu. Uygulamaya yaklaşık 270 bin kişi katıldı. Bu kişilerin arkadaşlarının verilerine de ulaşan uygulama sayesinde ortaya yaklaşık 90 milyon kişilik dev bir veri tabanı çıktı. Toplanan bu bilgiler Cambridge Analytica’ya satıldı.
Bu olaydan kısa bir süre sonra Facebook’un sahibi Mark Zuckerberg, özür dilemek için İngilizce Amerikan gazetelerinden reklam alanı satın aldı. Ayrıca Facebook, Cambridge Analytica hesabını ve kişisel verileri izinsiz kullanabilecek birkaç şirketin daha hesabını askıya aldı. Zuckerberg aynı zamanda üçüncü taraflardan alınan verilere dayanarak hedeflendirilen reklam yerleştirme özelliğinin da kaldırılacağını açıkladı.
Bu skandalın davasından henüz karar çıkmadı. Tahminlere göre bu yıl Zuckerberg’i 5 milyar dolarlık bir para cezası bekliyor.
ABD seçimlerine Rus etkisi
Facebook’un önemli bir skandalı da ABD seçimlerinde ortaya çıktı. 2016 seçimlerinde Facebook üzerinden Rusya kaynaklı yaklaşık 3.500 reklam verildi. Seçim öncesi yayınlanan bu videolar Rusya’nın Facebook üzerinden ABD kamuoyuna müdahalesi şeklinde yorumlandı. Reklamlarda büyük görüş ayrılıkları yaratan ırkçı söylemlere yer veriliyordu. Ayrıca göçmenlik ve silah kontrolü gibi konulara odaklanılıyordu.
Skandalın ardından açıklama yapan Facebook, reklamları ABD Kongresi ile paylaştığı söyledi. Ayrıca, şirket ulus devletlerden gelen siber güvenlik saldırılarına odaklandığının da altını çizdi. Kamuoyunu etkilemeye yönelik çalışmalarda da yavaş kaldığını itiraf etti.
WhatsApp’tan gelen yalan haberler
Facebook bildiğiniz gibi WhatsApp’ın da sahibi. Yani WhatsApp ile ilgili yaşanan skandallar da aslında birer Facebook skandalı. Geçen yıl temmuz ayında WhatsApp söylentilerine dayanarak 29 cinayet işlendi. Birleşmiş Milletler, eylül ayında yayınladığı raporda Facebook’un bu konuda oynadığı rolü gözler önüne serdi. Myanmar’daki mülteci soykırımında WhatsApp’tan yayınlan yalan haberlerin etkili olduğu söylendi.
Facebook da daha sonrasında bu tür mesajların yeterli şekilde kontrol edilmediğini ve bunun Myanmar’daki durumu kötü etkilediğini itiraf etti. Şirket ayrıca kendini geliştirme sözü de verdi.
Daha fazla veri ihlali
Haziran ayında Facebook bir veri skandalıyla daha gündeme geldi. 50 milyon kullanıcının etkilendiği güvenlik ihlali tarihler 25 Eylül’ü gösterdiğinde farkedildi. Bu güvenlik açığı, Facebook’un “Başkasının gözünden gör” özelliği üzerinden gerçekleştirildi. Platforma yapılan bu siber saldırı sonucunda korsanlar kullanıcıların oturumlarını ele geçirmeyi ve en özel bilgilerine ulaşmayı başardı.
Facebook sorunu farkettikten sonra hızlıca çözdü. Ancak, sorunu farketmesinin üç ay sürmesi önemli bir dezavantaj oldu. Ayrıca, “Başkasının gözünden gör” özelliği de bu skandalın ardından devre dışı bırakıldı.
Yeni yıl yeni skandallar
2018 yılını zorlu bir şekilde geçiren Facebook’ta da yeni skandalla karşımıza çıktı. TechCrunch tarafından ortaya atılan iddiaya göre, Facebook gençlerin internet trafiğini şeffaf hale getirebilmek için aylık bir ücret ödedi. Bu ödemenin 2016 yılından beri tüm uygulama marketlerinde bulunan Facebook Research uygulaması üzerinden yapıldığı söylendi. Facebook cephesi ise bunun gizli bir proje olmadığını açıkladı.
Mart ayına geldiğimizde Facebook yine bir skandalla karşımıza çıktı. Şirketin yıllardır, kullanıcılarının şifrelerini korumasız olarak sakladığı açıklandı. Bazı Facebook çalışanlarının iddiasına göre, şifreleri korumasız saklanan kullanıcı sayısı 200 milyon ile 600 milyon arasında değişiyor.
Bu olaydan da kısa bir süre sonra Meksikalı medya şirketi Cultura Colectiva’nın 540 milyon Facebook kullanıcısının kişisel verilerini korumasız olarak bir Amazon sunucusunda sakladığı ortaya çıktı. Bu verilerin bağlantıyı alan herkes tarafından indirilebileceği söylendi.
Son olarak, bazı kullanıcıların Facebook hesabı açmak istediklerinde e-posta şifrelerini vermek zorunda olduğu skandalı da Facebook’un başını ağrıttı. Bu sayede Facebook 1,5 milyon kullanıcısının e-posta şifresini yanlışlıkla kendi sunucularına kaydetmiş oldu.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}