Bilim insanları pandeminin başından beri COVID-19‘un arkasındaki virüsün (koronavirüs) kaynağını araştırıyor. Geçtiğimiz günlerde araştırmacılar bu konuya ilişkin bir çalışma yayımladı. Çalışmaya göre, önemli bir viral proteindeki tek bir değişiklik bu virüsün hayvanlardan insanlara sıçramasına yardımcı olmuş olabilir.
İnsan hücrelerine bağlanma yeteneği mutasyonlu virüste, değişiklikten yoksun diğer koronavirüslerden daha güçlüydü. Üstelik mutasyonlu virüs, laboratuvarda yetiştirilen insan akciğer hücrelerinde virüsün önceki versiyonlarından daha çok ve hızlı çoğaldı.
İşte çalışmaya dair tüm ayrıntılar…
90 yaşındaki bir kadında iki farklı COVID-19 varyantı tespit edildi. Solunum sıkıntısı çeken kadın 5 günlük tedavinin ardından öldü.
Değişiklik akciğerlerde hızlı yayılıma yol açtı
Cell‘de yayımladıkları çalışmada ekip, koronavirüsün 182 binden fazla genetik planını analiz etti. Böylece virüsün insanlara adapte olmasına ve insanlar arasında yayılmasına yardımcı olabilecek mutasyon belirtilerini aradılar. Daha sonra ekip, virüsün spike proteininin amino asitlerindeki değişiklikleri yarasalardan veya insanları enfekte etmeyen pangolinlerden gelen dört koronavirüs ile karşılaştırdı.
Araştırmacılar hayvan virüslerindeki amino asit treoninin, COVID-19 etkeni koronavirüste bulunan amino asit alanin ile değiştiğini buldu. Ekip ayrıca, T372A mutasyonunun, spike proteinini kaplayan bazı şekerleri ortadan kaldırdığını tahmin ediyor. Bu şekerleri ortadan kaldırmak virüsün hücrelere girmek için kullandığı ACE2’ye daha iyi erişmesini sağlıyor. Deneyler bunun doğru olduğunu gösterdi. Alanine sahip bir virüs laboratuvarda yetiştirilen insan akciğer hücrelerine girdiğinde, treonin içeren versiyonlardan daha çok çoğaldı.
Bilim insanları bu mutasyonun ne zaman gerçekleştiğini ise henüz bilmiyor. Treonin bulunan bir yarasa koronavirüsü, önce insanları enfekte etmiş ve daha sonra hızla bir alanine dönüşmüş olabilir. Bir diğer olasılık ise alaninin sıçramadan önce yarasalarda veya başka bir hayvanda ortaya çıkmış olması.
Mutasyon olmasaydı koronavirüs pandemi olmayabilirdi
Virginia Tech‘den virolog James Weger-Lucarelli, “Bu mutasyon olmasaydı pandemi olmayacağını düşünüyorum. Koronavirüsün küresel yayılımı daha az olasıydı. Bir hayvan virüsünün insanları enfekte etme yeteneğini nasıl kazandığını bulmak antiviraller veya aşılar gibi önleme yollarını geliştirmeye yardımcı olabilir.” dedi.
Kanada’daki Waterloo Üniversitesinden çalışmaya dahil olmayan biyolog Andrew Doxey ise farklı bir görüş ekledi. Doxey, “Yeni bulgular mutasyonun önemli olduğunu ima ediyor. Ancak hayvanlardan insanlara geçişi mümkün kılan potansiyel olarak birden fazla değişiklikten sadece biri. Mutlaka tek mutasyon bu değil.” şeklinde konuştu.
Northwestern Üniversitesinden virolog Ramón Lorenzo Redondo da aynı fikirde. Redondo, araştırmacıların virüsler için tipik olarak kullanılmayan bir yöntem benimsediğini söyledi. Bu yöntemin diğer önemli mutasyonları gözden kaçırmış olabileceğini belirtti.
