İçinde bulunduğumuz 2010 yılının Ocak ayında ABD’nin Las Vegas şehrinde düzenlenen Consumer Electronics Show ya da kısa adıyla CES, bu yılın en önemli teknolojisinin üç boyutlu görüntüler olacağını ortaya koymuştu.

Sinemalarla başlayan üç boyutlu görüntü furyası, 3D destekli monitörler, HDTV’ler ve Blu-ray filmlerle birlikte evimize kadar geldi. Hatta artık öyle bir duruma geldik ki 3D görüntüyü el konsollarında bile görebileceğiz.

3D Vision için özel monitörler gerekiyor

CES 2010′da büyük patlama yapan üç boyutlu görüntü teknolojisinin bu kadar popüler olacağını NVIDIA önceden görmüştü. NVIDIA, 2008’in Haziran ayında bilgisayarları üç boyutlu görüntü teknolojisi ile tanıştıran 3D Vision adlı kiti piyasaya sürdü.

Sadece NVIDIA ekran kartı sahiplerinin kullanabileceği 3D Vision bir adet alıcı ve bir adet de aktif 3D gözlükten oluşuyordu. 120 Hz tazeleme oranına sahip özel monitörlerle uyumlu olan 3D Vision için, Samsung, ViewSonic, Asus, Acer ve LG gibi önde gelen üreticiler çeşitli modeller piyasaya sürmüştü.

{pagebreak::Sürücünün hikayesi}

Sürücünün hikayesi

3D Vision kitini kullanmak için tasarlanan sürücü, tek bir görüntüyü iki adet stereoskopik görüntü şeklinde render edebiliyor. 3D Vision sürücüsü iki farklı modda çalışabiliyor. Otomatik moddayken, 3D Vision sürücüsü ekran derinliği ve görüntünün ayrılmasını kontrol ederken, açık modda derinlik ve görüntü ayrılmasının yanı sıra oyun ya da benzeri uygulamaların kaplama ve dokularını da kontrol ediyor.

3D Vision sürücüsü iki farklı modda çalışıyor

NVIDIA’nın 3D görüntü teknolojisi ile ilişkisi 1990′lı yıllara kadar uzanıyor. ELSA Revelator adlı gözlükler için kullanılan sürücü teknolojisini alan NVIDIA buna diğer birçok 3D görüntü teknolojisini de ekledi ve sadece kendi kartlarında kullanılacak bir sürücü yarattı.

2008 yılında NVIDIA, 3D Vision sürücüsünü son haline getirmek için büyük çaba sarfetti ve sadece Windows Vista ile uyumlu olan ve GeForce 8800 GTS gibi dönemindeki üst düzey kartlarda çalışabilecek hale getirdi.

{pagebreak::3D Vision kiti}

3D Vision kiti

3D Vision kitini oluşturan parçalar aslına bakılacak olursa gayet basit gözüküyor. Yurt dışında 199 $’lık bir fiyatla satılan 3D Vision kitindeki gözlükler sinemalarda gördüğümüz 3D gözlüklerden biraz farklılar. Yan tarafında bulunan tuş ile aktif hale gelen bu gözlüklerde renk olarak da NVIDIA’nın rengi olan yeşil kullanılmış.

Gözlüklerde bulunan iki adet camı küçük birer LCD ekran olarak algılayabiliriz. Bu camlara giden sinyal monitörün tazeleme oranına göre belirli aralıklarla sürekli açılıp kapanıyorlar. Bu açılıp kapanma işleminin frekansını ve sırasını ise küçük alıcıdan gelen sinyaller belirliyor.

NVIDIA 3D Vision, 2008 yılında piyasya çıktı

Bu sinyallerin nasıl olacağına ise elbette 3D Vision sürücüsü karar veriyor. Gözlük camlarındaki açılıp kapanma işlemi, ekrandaki görüntünün üç boyutlu görünmesini sağlıyor.

3D Vision’ın kullanımı ve kurulumu çok basit. 3D Vision destekli bir monitör, NVIDIA marka bir ekran kartı ve uygun sürücü ile bu teknolojiye destek veren tüm oyunları, farklı bir ayara gerek duymadan üç boyutlu olarak rahatça oyanabilirsiniz.

{pagebreak::Bir monitör yetmez}

Bir monitör yetmez

Üç boyutlu görüntülerle beraber, bilgisayarlarda grafik alanında son dönemde yaşanan en önemli gelişmelerden biri de çoklu monitör sistemleri. Tek bir ekran kartı üzerinden birden fazla monitöre görüntü verebilmek yeni bir olay değil fakat ATI’nin geliştirdiği Eyefinity adlı teknoloji buna farklı bir açıdan yaklaşıyor.

Özel tasarlanmış ekran kartlarıyla 12 monitöre kadar destek veren kartlara sahip olan ATI, Eyefinity teknolojisini HD 5000 serisinin en önemli özelliklerinden biri olarak yansıtıyor.

ATI Eyefinity 12 monitöre kadar destek veriyor

Eyefinity sayesinde oyunlarda ya da benzeri uygulamalarda ekranın görüntüsü birden fazla monitöre yayılıyor. Eyefinity, teknoloji olarak etkileyici olsa da kimsenin evinde bırakın on iki, altı ya da üçü, iki monitör olacağını düşünmek zor.

ATI’nin Eyefinity ile övünüp durmasını engellemek isteyen NVIDIA, karşılığı en zayıf noktaya vurarak verdi. 3D görüntülere destek vermeyen ATI’ye cevap üç boyutlu çoklu monitör sistemi 3D Vision Surround ile geldi.

{pagebreak::Kısa bir hesap}

Kısa bir hesap

Birden fazla monitöre üç boyutlu görüntü sağlamak zor bir iş ve bunun ne kadar zor olduğunu anlamak için basit bir hesap yapabiliriz. Orijinal 3D Vision kitine ve 1920 x 1080 çözünürlüğe sahip bir monitöre sahip olduğumuzu düşünelim.

Üç monitöre 3D görüntü sağlamak kolay değil

Bu, gözlükteki her bir camın saniyede 60 kere (120 Hz monitörde her bir göze 60 Hz düşüyor) toplam 2.073.600 piksel göndermesi gerekiyor. Bu da ekran kartınızın her saniye 248.832.000 pikseli işlemesi anlamına geliyor. Bu sayı kulağa çok gelse de, günümüzün üst düzey ekran kartları bunu başarabilecek kapasitedeler. Ancak orta ve giriş seviyesi modeller için aynı şeyi söylemek zor.

3D Vision Surround ise işlenmesi gereken piksel sayısını üç katına çıkarıyor. Üç monitörden oluşan 3D Vision Surround için ekran kartının toplam 746.496.000 piksel işlemesi gerekiyor ki, bu gerçekten çok yüksek bir miktar.

{pagebreak::SLI şart}

SLI şart

Bu miktar o kadar çok ki, NVIDIA’nın kendisi bile her ne kadar 3D Vision’la başa çıkabilen tüm kartların 3D Vision Surround’a yeteceğini söylese de, sadece belli başlı bazı modellerin iyi performans vereceğini kabul ediyor.

NVIDIA, 3D Vision Surround için GeForce GTX 480, GTX 470, GTX 465 ve eski nesillerden GTX 295, GTX 285, GTX 280, GTX 275 ve GTX 260 model ekran kartlarını tavsiye ediyor.

3D Vision Surround için birden fazla ekran kartı şart

Bunun dışında, 3D Vision Surround hakkında söylenmesi gereken ufak bir detay daha var. Eğer bu sistemi kullanmak istiyorsanız, bahsi geçen kartlardan en az iki tanesine sahip olmalısınız. Yani, 3D Vision Surround için SLI yapmak gerekiyor.

Bu alanda tek istisna çift grafik işlemcili GTX 295 için yapılmış. 3D Vision Surround, üç monitörle birlikte en fazla 5760 x 1080 çözünürlüğe destek veriyor.

{pagebreak::3D sarmış her yanımı}

3D sarmış her yanımı

3D görüntü teknolojisinin geleceğini iyi gören NVIDIA’nın bu alandaki yatırımlarına devam etmesi gerçekten önemli bir olay. Yakın bir gelecekte bu görüntülerin standart haline gelme olasılığına NVIDIA çok önceden hazırlanmış olacak. 3D Vision Surround’a gelince ise bu teknolojiye iki yandan bakmak gerekli.

3D Vision, çok etkileyici olmasa da başarılı bir sistemdi ve bunun üzerine 3D Vision Surround ile çok fazla şey konulduğu belli. 3D atmosferini evde daha yoğun yaşamak için iyi bir fikir olan 3D Vision Surround, teknolojik olarak da büyük bir gelişme.

3D Vision Surround sistemini kurmak çok masraflı

Öte yandan 3D Vision Surround sistemini oluşturmak için 3 adet 3D destekli monitör, 2 adet üst düzey ekran kartı ve 3D Vision Surround kitine sahip olmak gerekli ki bunun fiyatını karşılayabilecek kişi sayısının çok az olacağını tahmin etmek zor değil. 3D Vision Surround, en azından şimdilik, kimsenin ulaşamayacağı çok güzel bir oyuncaktan öte bir şey değil.

:: 3D Vision Surround ile oyun oynamak ister misiniz?