Geçen yazımızda, basit Linux komutlarından bahsetmiştik. Bir ev kullanıcısı için yeterli olacak düzeyde olan bu komutları biraz daha ilerletebiliriz. Belirtmeden geçmeyelim, Linux üzerinde o kadar çok komut var ki, bunların hepsini yazmamız çok zor.
Genel olarak, en çok kullanılan komutlara yöneleceğiz. Bu yazıyı yazarken, üniversiteler ve diğer Linux Toplulukları‘nın kaynaklarından da faydalandık.
uname -m
Bilgisayarınızın mimarisi hakkında bilgi veren komuttur. Arch Linux dağıtımında bu komut “architecture” olarak geçer.
bzip2 [dosya]
Dosya sıkıştırması için kullanılan komuttur. Burrows-Wheeler koruması ile dosyalarımızı sıkıştırırız. Burrows-Wheeler koruması ile sıkıştırılan dosyaları açmak için “bunzip2” komutu kullanılır.
df
Bilgisayarınızda bulunan diskler hakkında bilgi verir. Benzer bir bilgiyi “fdisk -l” komutu ile de görebiliriz.
diff
En sevdiğim komutlardan biridir. Kullanımı “diff [dosyax] [dosyay]” bu iki dosyayı karşılaştırıp farklı satırları size verir. Özellikle yazılımcıların sıkça kullandığı komutlardandır. Eğer 3 dosya arasındaki farklı satırları belirlemek istiyorsanız “diff3 [dosyax] [dosyay] [dosyaz]” olarak komut vermeniz yeterli olacaktır.
w
O anda sistemde kim aktif ve ne yapıyor, bunu listeler.
whereis komut
Biraz İngilizce bilginiz varsa çözmüşsünüzdür zaten. Kabaca, “bu komut nerden geliyor?”, sorusuna cevap veren komuttur.
sort [dosya]
Belirtilen dosyadaki satırları alfabetik olarak sıraya dizer ve bize çıktısını o şekilde verir.
Sleep [süre] [süre_tipi]
Aslında başlangıç seviyesinde bir komut fakat gene de yer verelim. Öncelikle komut, bilgisayarınızı açıkken uyku moduna geçirir. Süre tipi olarak “s, m, h, d” olarak girdiler yapabiliyorsunuz. S: saniye, m: dakika, h: saat, d: gün. Örneğin, “sleep 15h” yazdığım takdirde bilgisayarım 15 saatliğine uykuya geçecektir.
quota
Kullanıcıların disk kullanımı hakkında bilgi verir. Genel olarak sunucu tabanlarında işe yarayan bir komuttur.
mtools
MS-DOS komut sistemine alışmışsanız, bu komut size Linux altında kullanabileceğiniz MS-DOS komutlarının çıktısını verir.
touch
Bir dosya oluşturur. Kullanımı “touch B/ben.txt” “B” adlı bir klasörün içinde “ben.txt” adlı bir dosya oluşturduk.
cp
Dosya kopyalamayı sağlayan komuttur. Kullanımı şu şekildedir “cp B/ben.txt /home/sdn/” B klasöründen ben.txt adlı dosyayı /home/sdn klasörüne kopyaladık. Eğer ismini değiştirmek istiyorsak, “cp B/ben.txt benx.txt /home/sdn” şeklinde de dosyamızı ismini “benx.txt” yaparak /home/sdn dizinine kopyalayabiliriz. Bir de buna ek olarak “mv” komutu bulunmaktadır. Kullanım tarzı aynıdır, sadece biri kopyalarken öbürü taşıma işlemi yapar. Önemli bir not da düşelim, bu komutlar sadece dosya kopyalar, klasörleri kopyalayamaz.
&&
Aslında bir komut değil fakat kullanım açısından işe yarıyor. Sırayla vermeniz gereken komutları tek satırda vererek bilgisayara o işlemi sırayla yaptırabilirsiniz. Örneğin Debian tabanlı bilgisayarımda yazılımlarımı yükseltmek istediğim zaman önce “sudo apt-get update” komutu vermeli, bilgisayarım bu işlemi tamamladıktan sonra “sudo apt-get upgrade” komutunu vermeliydim. Bunu daha pratik yapmak için “sudo apt-get update && sudo apt-get upgrade” komutunu verdiğimde tek satırda bu işlemi yapmış oluruz.
Şimdilik bu kadar komut yeterli. Gelecek yazıda görüşmek üzere hoşçakalın.
:: Eklemek istediğiniz Linux komutları nelerdir?
Yazan: Barış Şekerciler
{{user}} {{datetime}}
{{text}}