Otomasyon nedir sorusu, günümüzde gelişen teknoloji ve sanayileşme ile beraber çokça araştırılan bir konu haline geldi. Otomasyon sistemleri, fabrika gibi birçok yerde işleri kolaylaştırıyor. Bu sayede de otomasyon sistemi, firmalara karlı ve kolay bir yol olarak gözüküyor. Sıkça adı duyulan kontrol ve otomasyon sistemleri, bu işlerle ilgili olan insanların kafasında, otomasyon ne demek ve otomasyon sistemi nedir gibi sorular oluşturuyor.
Otomasyon şirketleri, size en uygun otomasyon sistemi hangisiyse sunuyor. Bununla beraber otomasyon alanında bilgili kişiler yetiştirmek için üniversite bölümü ya da e özel otomasyon eğitimleri de bulunuyor. Yazımızın devamında otomasyon nedir, elektrik otomasyon ne demek, kontrol ve otomasyon mühendisliği nedir ve otomasyon örnekleri gibi birçok alanda da açıklamalar yapıp sizinle paylaşacağız.
Otomasyon ne demek? – Otomasyon nedir?
Günümüzde hem teknoloji hem de rekabet ortamının yüksek olması sebebi ile fabrikalar ve üreticiler işlerini daha hatasız, verimli ve hızlı yapmak istiyorlar. Bundan dolayı insan gücü her ne kadar gerekli olsa da artık makineleşmeye gitmek zorunluluk haline geldi. Bu durum da ise otomasyon sistemleri ön plana çıktı. Öyleyse otomasyon nedir, açıklayalım.
Otomasyon kelimesinin kökeni Fransızca olmak ile beraber, İngilizce’de “Automation” olarak geçiyor. Bunun da sözlük anlamı kendi kendine hareket eden demek. Otomasyon kısaca endüstri, bilim veya yönetim alanlarındaki işlerin insan gücü ile değil, otomatik olarak makinelerle yapılması da denebilir.
Otomasyon nedir sorusunun, tek bir cevabı yoktur. Çünkü otomasyon sistemleri, birden çok sistemin ve aletin bir araya gelmesinden oluşuyor. Otomasyon sistemi, basit cihazlardan karmaşık ekipmanlara kadar birçok makineden oluşabilir.
Bununla beraber otomasyon, insan ile makinenin arasında uygun şekilde paylaştırılarak da yapılabilir.
Otomasyonun dereceleri bulunuyor. Eğer bir otomasyon sistemi, insan gücünü yoğun olarak kullanıyor ise yarı otomasyon, makine gücünü yoğun olarak kullanıyor ise tam otomasyon olarak adlandırılıyor.
Otomasyon avantajları nelerdir? – Faydaları neler?
Otomasyon nedir sorusuna bir işin makineler ile otomatik olarak yapılması cevabını vermiştik.
Otomasyonlar, aslında sanayi devriminden beri gelişen ve üzerinde uğraşılan sistemlerdir. Bu nedenle avantajları oldukça fazla oluyor.
Zamanın ilerlemesi ile birlikte, otomasyon alanında da rekabet ortamı arttı. Bu da otomasyon sistemi üreten şirketlerin, daha hızlı ve herkese uyabilecek esnek sistemler üretmeye başlamasına neden oldu. Sonuç olarak da otomasyon şirketleri müşterileri için avantajları çok olan otomasyonlar üretmeye başladı. Otomasyonun avantajlarını şöyle sıralayabiliriz:
1- Otomasyon sistemi kullanarak üretim yapan şirketlerde, insan hatası gibi bir durum söz konusu olmadığı için, hata oranı çok düşük oluyor ve bu sayede üretilen ürünün kalitesi yüksek olmuş oluyor.
2- Otomasyon sistemleri, aralıksız ve hızlı çalıştığı için çok kısa bir sürede yüksek sayıda üretim yapabilir. Hatta tek makinenin 1 günde yaptığı işi, bir işçi belki 1 haftada yapabilir. Bu sayede de zamandan tasarruf sağlanır.
3- Otomasyon sistemi ile üretim yaparken iş kazaları gözle görülür oranda azalır.
4- Uzun vadeli işlerde otomasyon sistemi, üretimi insan gücü ile üretime oranla daha düşük maliyet ile tamamlar.
5- İşlerin otomatik ve hatasız bir şekilde işlediği bir üretim şirketi, diğer şirketlere oranla daha fazla seçilir. Bu da rekabet ortamında şirketin, diğerlerinden daha çok öne çıkmasına olanak sağlar.
Otomasyon dezavantajları nelerdir? – Zararları neler?
Otomasyon nedir yazımızın önceki bölümlerinde konuştuğumuz gibi, otomasyon avantajları oldukça fazla ve cezbedici. Ancak her şeyin iyisi ve kötüsü olduğu gibi bu sistemlerin de dezavantajları bulunuyor.
1- Otomasyonların ilk olarak sayabileceğimiz dezavantajı maliyeti. Her ne kadar bu tür sistemler zamanla maddi zararını kapatsa da ilk kurulum maliyeti çok yüksek olabiliyor. Özellikle küçük çaplı şirketler için bu maliyet yüksek olmakta.
2- İşsizlik ile ilgili birçok sorunun olduğu ve işsizlik oranının yüksek olduğu bugünlerde, otomasyon sistemi bu konuda tartışma yaratmakta. Otomasyon nedir, kısmında da anlattığımız gibi, bu sistemler işçi sayısını gün geçtikçe azaltıyor.
Otomasyon sistemi çeşitleri nelerdir?
Otomasyon nedir ve otomasyon sistemi nedir, yazımızın üst kısımlarında açıklayıp, avantajları ve dezavantajları hakkında inceleme yapmıştık. Otomasyon sistemleri birçok alanda kullanılabildiği için çeşitleri de bulunuyor. Bu çeşitleri kısaca açıklayalım.
Endüstriyel makine otomasyonu
Özellikle sanayilerde kullanılan ve sürekli çalışan sistemlerle üretimi düşük maliyetli, hatasız ve kısa sürede yapmaya yarayan otomasyonlar olarak adlandırılıyor.
Muhasebe otomasyon sistemi
Bu sistem çeşidi muhasebe işlerini yapan, yani barkod ile mevcut stok, müşteri bilgileri, tedarikçiler ve personeller hakkında bilgileri hızlı ve güvenli şekilde iletebilen sistemler olarak adlandırılıyor.
Öğrenci otomasyonu
Bu sistemler öğrenciler ile ilgili bilgileri kaydeden ve gösteren, bununla birlikte güncel bir şekilde hızlı ve kolay bir sistem ulaşımı sağlayan sistemler olarak açıklanabilir.
Fabrika otomasyonu
Fabrika için esnek ve kolayca kontrol edilebilir üretim sistemi oluşturan otomasyonlar olarak tanımlanabilir.
Bina otomasyonu
Alışveriş merkezlerinde, rezidanslarda, fabrikalarda ve buna benzer yerlerde güvenlik, arıza ve enerji tasarrufu gibi verileri analiz edip, çözümler sunan sistemlerden bir tanesi.
Ev otomasyonu
Genellikle uzaktan erişime izin veren, cihazların, ışıkların ve bu tarz akıllı aletlerin uzaktan yönetilmesini sağlayan ve güvenlik işlerinin yapılabildiği sistemler olarak açıklanabilir.
Depo otomasyonu
Depolarda kontrol edilmesi gereken, stok, son üretim tarihi, saklama koşulları ve dağıtım bilgilerini takip etmeye yarayan sistemler olarak söylenebilir.
Kütüphane otomasyonu
Kütüphaneden bulunan kitapların yerleri ve bilgileri, dokümanların kontrolü ve ödünç kitap takibinin yapılmasına yarayan sistemlere deniliyor.
Aydınlatma otomasyon sistemleri
Aydınlatma sistemlerinin uzaktan erişimi, kontrolü ve tasarruflarının artırılması gibi işlemlerin yapılabildiği sistemler olarak geçiyor.
PLC otomasyonu
“Programlanabilir Lojik Kontrol” anlamına gelen ve sensörleri ile aldığı bilgileri depolayıp analiz edebilen özel bilgisayar sistemlerine deniyor.
Market otomasyonu
Envanter ve satış yönetimini kolaylaştırmaya yarayan ve bununla birlikte stok, satış ve satın alma verilerini gösteren sistemlere deniliyor.
Sera otomasyonu
Serada üretim yapan insanlar için tasarlanan, hava durumu, rüzgar, nem ve sıcaklık gibi verileri ölçen, bununla birlikte kamera ile görüntüleme sağlayan sistemler olarak tanımlanıyor.
Otomasyon sistemleri kullanan sektörler nelerdir? – Nerelerde kullanılır?
Otomasyon nedir, avantajları ve dezavantajları nelerdir sorularını yanıtladık. Otomasyon sistemleri örneklerine de yazımızın bir üst başlığında değindik. Peki, otomasyon sistemleri kullanan sektörler nedir? Beraber inceleyelim.
Otomasyon sistemleri, hemen hemen her alanda kullanılıyor. Fakat başlıca kullanıldığı alanlar:
1- Sağlık – Medikal,
2- Tarım,
3- Sanayi,
4- Eğitim,
5- Güvenlik,
6- Enerji,
7- Araba imalatı,
8- Hava tahmini.
Olmak üzere değişiyor diyebiliriz.
Kontrol ve otomasyon mühendisliği nedir?
Otomasyon ne demek kısmında da açıkladığımız gibi otomasyon sektörü zamanla gelişmiş ve gelişmekte olan bir sistem. Otomasyon sistemlerine ihtiyaç arttıkça, o alanda uzman bireylere olan ihtiyaç da artmakta. Bunun gibi ihtiyaçlar sayesinde de kontrol ve otomasyon mühendisliği bölümü açıldı.
Kontrol ve otomasyon mühendisliği, özet olarak, elektrik, elektronik, mekanik ve bilgisayar gibi teknolojileri beraber kullanan bütün endüstriyel üretim sistemlerinin, doğru ve ihtiyaç yönünde çalışmasını sağlayan kişilerin eğitimini yapıyor. Kontrol ve otomasyon mühendisliği eğitimi veren okullar ise 4 yıllık oluyor.
Bu teknolojinin daha da gelişmesiyle birlikte, kontrol ve otomasyon mühendisliğinin popüler ve maddi geliri yüksek bir iş olacağı tahmin ediliyor.
Otomasyon şirketleri ne iş yapar?
Otomasyon ne demek ve avantajları hakkında yukarıda inceleme yapmış ve ne işe yaradıkları hakkında konuşmuştuk. Peki özetlemek gerekirse otomasyon şirketleri ne yapar?
Otomasyon şirketleri, müşterilerinin istediği esneklikte ve düzende otomasyon sistemleri oluştururlar. Bu sayede müşterilerinin daha verimli, hızlı ve hatasız ürünler üretmesine imkan sağlayıp, rakipleri arasında öne çıkmasını sağlar.
Otomasyon sistemleri örnekleri nelerdir?
Otomasyon nedir ve otomasyon ne demek konuşmuş ve sektörlerini incelemiştik. Şimdi de birkaç örnek ile öğrendiklerimizi pekiştirelim.
Otomasyon sistemlerine örnek olarak e özel otomasyon sistemi gösterilebilir. Milli Eğitim Bakanlığı Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan e özel otomasyon sisteminde, mezunlara yönelik eğitim veren temel liseler, belediye destek eğitim merkezleri, sosyal etkinlik merkezleri, uzaktan eğitim kursları ve kursiyer bilgileri gibi işlemlerin elektronik olarak kaydedilip tutulduğu yazılım sistemleridir.
Otomasyon sistemlerine diğer bir örnek ise SCADA yani “Supervisory Control and Data Acquisition”, Türkçesi ise “Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama” sistemi örnek olarak verilebilir. SCADA, geniş bir alanda hizmet veren tesislerin, yalnızca bir merkezden bilgisayar, telefon, tablet ya da PC gibi cihazlardan izlenebildiği sistemlerdir.
Yazımızda otomasyon nedir, otomasyon sistemi nedir, avantajları ve dezavantajları nelerdir gibi genel tanımlarını ve ardından endüstriyel otomasyon, elektrik otomasyon, otomasyon sektörleri gibi incelemelerde bulunduk. Böylelikle Otomasyon nedir sorusunu detaylarıyla açıkladık. Umarız sizin için faydalı olmuştur.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}