Savaşa Yön Veren Teknoloji: EMP

Ana sayfa /

Savaş temalı birçok oyun ve filmde karşımıza çıkan EMP’ler günümüz dünyasında o kadar da popüler bir etkiye sahip değiller.

Elbette bunun ana nedeni muhakkak ki EMP bombası icat edildikten sonra büyük bir savaş ortaya çıkmış olmamasıdır. Peki savaşlar için bu kadar kritik bir öneme sahip olan EMP bombası nedir? Dilerseniz ilk olarak EMP nedir sorusunu yanıtlayarak yazımıza başlayalım.

EMP Nedir?

Birçoğumuz EMP terimini yukarıda da bahsettiğim gibi film ya da oyunlarda mutlaka duymuşuzdur. Özellikle Matrix serisini izlediyseniz, oradaki makinelerin de sadece EMP ile etkisiz hale geldiğini muhakkak hatırlarsınız.

EMP nedir sorusunun en basit yanıtı hiç kuşkusuz, çevresindeki tüm elektronik cihazları bozan geniş bantlı ve yüksek yoğunluklu elektromanyetik patlama olacaktır.

Evet, bir yerde EMP patlatıldığında aklınıza gelebilecek tüm elektronik cihazlar anında bozulur. (Tabi cihazlar çalışır vaziyetteyse) Peki EMP nasıl çalışır. Yani nasıl olursa basit bir elektromanyetik patlama, bir anda arabadan uçağa, cep telefonundan, sokak lambalarına kadar herşeyi bozabilir. Dilerseniz şimdi bu duruma kısaca değinelim.

EMP Nasıl Çalışır?

EMP nasıl çalışır sorusunun yanıtını vermeden önce, bir EMP bombasının etkili olabilmesi için geniş bir frekans aralığına sahip olması gerektiğini belirtelim. Her elektronik cihazın belli bir çalışma frekansı olduğu için, atılan EMP’nin bu frekansı kaplaması gerekmektedir.

Şimdi gelelim EMP nasıl çalışır sorusuna. EMP yani elektromanyetik patlama atmosferdeki gazlarda bulunan elektronları kullanarak, elektronik cihazların bozulmasına neden olur.

EMP’nin etkisiyle atmosferdeki elektronlar, devrelere sızarak bazı elemanların çalışma karakteristiğinde önemli değişikliklere sebep olurlar. Devre elemanlarının değişen karakteristiği anlık olarak devrenin bozulmasına ve çalışmamasına neden olur.

EMP genel olarak devrelerde bulunan yarı iletkenleri hedef alır. Diyot, transistör ve entegre gibi yarı iletken özelliği gösteren elemanlar EMP’lere karşı son derece savunmasız ve zayıftır. Devrenin çalışmasında hayati öneme sahip olan bu elemanların, anahtarlama sekansında ortaya çıkan bir sinyal bozukluğu bile tüm devrenin çalışmasını bozabilir.

İlk EMP ne zaman kullanıldı?

Aslında EMP üzerinde yapılan çalışmalar 1950’li yıllara kadar dayanıyor olsa da, bu teknoloji hakkındaki en detaylı ve somut bilgilere 1962 yılında gerçekleştirilen bir nükleer bomba deneyi sonrasında tesadüfen ulaşılmıştır.

1962 yılında ABD tarafından Johnston Adası’nın yakınlarında gerçekleştirilen Starfish Prime isimli nükleer bomba testinde, EMP üzerine geniş bir bilgi açığı olduğu ortaya çıkmıştır.

Nükleer bombanın patlatılması sonucu ortaya çıkan elektromanyetik patlama, yaklaşık olarak 1400 km uzaklıkta bulunan Hawai’de sokak lambalarının patlamasına, telefon santrallerinin iş görmez hale gelmesine ve çalışır durumda bulunan araçların durmasına neden olmuştur.

Bu elektromanyetik etkinin ortaya çıktığı patlamada 1.4 megaton TNT eşdeğerinde bir bomba yer yüzünden 400 km yüksekte patlatılmıştır.

Bu deney sonucunda ortaya çıkan bilgiler, elektromanyetik patlamaların etki alanı hakkında da bilgiler edinilmesine zemin hazırlamıştır.

Savaşlara Yön Veren Teknoloji; EMP

EMP’nin elektronik cihazları bir anda savunmasız bırakacak yegane teknoloji olmasına karşın, yaygın bir şekilde kullanılamamasının en önemli nedeni menzil karakteristiğinin çok zayıf olmasıdır.

Genel olarak bir bölgede EMP kullanılmak istendiğinde, sonuçlar beklenilenin çok ötesine geçebilmektedir. Bu durum, EMP silahını kullanan tarafa da zarar verebilir.

Tabi ki gerçekten sıcağı sıcağına yaşanacak bir savaşta, koca bir şehrin üzerine insansız hava araçlarıyla EMP bombaları atıp, o şehri bir anda tamamen savunmasız bırakmak da mümkündür.

EMP’den korunmanın en etkili yöntemi ise elektronik cihazı tamamen güçten arındırmak olacaktır.

:: Sizce olası bir savaşta EMP kullanılması ne gibi sonuçlar doğurabilir?