Türkiye, kendi coğrafi ve iklim koşullarına uygun bir helikopter arayışındayken İtalya’nın ünlü AgustaWestland şirketiyle ortak üretime girmeye karar verdi. Bunun sonucunda ortaya çıkan T-129 Atak helikopteri ise şu anda ordumuzun envanterinde yer alıyor. Peki Türkiye’nin elindeki Atak helikopteri sayısı ne kadar?
TUSAŞ tarafından üretilen Atak helikopteri sayısı
İlk uçuşunu 2009 yılında gerçekleştiren T-129 Atak, AgustaWesland’in A129 Mangusta helikopteri üzerine geliştirildi. Tabii Türkiye’nin özel istekleri neticesinde tasarımından motoruna, silah sistemlerinden yazılımına kadar birçok bölümü sil baştan yapıldı diyebiliriz.
Şu anda lisans hakları Türkiye’nin elinde olduğu için ve dilerse motorundan lastiğine kadar yüzde 100 yerli olarak üretebileceği, yani önünde bir engel olmadığı için yerli ve milli bir helikopter olduğunu söyleyebiliriz. Tabii bu seçenek kimse için karlı olmayacaktır. Zira yalnızca maliyetleri artıracaktır.
Proje hayata ilk geçirildiği zaman üretim, montaj, uçuş testleri, eğitim, entegre ve lojistik destek faaliyetlerini TUSAŞ yürütüyordu. ASELSAN ise görev bilgisayarı üretim ve yazılımı, aviyonik sistemleri üretim ve entegrasyonu ve de silah sistemleri tedarik ve entegrasyonunu üstlenmişti.
Türkiye’nin iş ortağı AgustaWestland de helikopterin önceki versiyonunun eski lisans sahibi olarak teknoloji transferi, CTS800-4A motor değişikliği, otomatik uçuş kontrol sistemi ve helikopter sistemleri izleme birimi konusunu üstlendi.
Tabii yukarıda söylediğimiz 3’lü anlaşma ilk üretim aşaması için geçerliydi. İlerleyen zaman içerisinde Türkiye bu projenin yerlilik oranını rekor seviyelere taşıdı. Ayrıca elde ettiği kazanımları kullanarak kendi helikopter motorunu yapmayı başardı. Bu motoru da Gökbey ve Atak 2 ağır sınıf helikopterlerinde kullanacak.
Yani proje geneline bakıldığı zaman oldukça başarılı ve Türkiye için karlı bir anlaşma olduğunu söyleyebiliriz. Sahada (operasyonlarda) ortaya koyduğu sonuç da yalnızca olumlu neticelerden biri. Aracın özelliklerine geçmeden önce Türkiye’de kaç tane olduğu sorusuna yanıt verelim.
TUSAŞ düzenli olarak üretimden yeni çıkan araçları Kara Kuvvetleri Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı ve İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü’ne teslim ediyor. Bunun yanı sıra Pakistan’a toplamda 30 adet (ihale iptal edildi), Filipinlere de 6 adet satışı gerçekleşti. Tabii tamamın teslim edilmediğini belirtelim. Yani bir kısmı hala üretim aşamasında.
Türkiye tarafından kullanılan Atak helikopteri sayısı ise 70’i aştı. Zaten TUSAŞ’ın 2021’in Şubat ayında yaptığı açıklamada İçişleri Bakanlığı ve TSK’ya 60’dan fazla verildiği söylendi. Bugün ise seri üretimden çıkan 73 ve 74. modellerin Jandarma Genel Komutanlığı’na teslim edildiği bir paylaşım ile ortaya çıktı.
TUSAŞ çatısı altındaki TEİ ise TEI-TS1400 motorunda son adıma geldi. Önce seri üretim ile T-625 Gökbey, ardından bunun taarruz versiyonu olan T-629’a, sonrasında ise Atak 2’ye entegrasyon süreci olacak. Yani gördüğümüz kadar görmediğimiz şey de mevcut.
T-129 Atak teknik özellikleri
- Performans
- Maksimum hızı : 278 km/s (151 knot)
- Azami servis irtifası : 6.096 m (20.000 ft)
- Görev yüklü irtifa : 3.048 m (10.000 ft)
- Tırmanma hızı : 14,0 m/s (2.750 ft/min)
- Azami Güç/Ağırlık Oranı : 550 hp/tn
- Maksimum havada kalma süresi : 3 sa. (3 h)
- Maksimum menzil : 561 km (303 nm)
- Ek yakıt tanklı menzil : 1000 km (540 nm)
- Güç kaynağı
- Motor : 2 x LHTEC CTS800-4A
- Motor gücü : 2 x 1361 shp (2 x 1014 kW)
- Boyut değerleri
- Uzunluk : 13,64 m
- Yükseklik : 3,96 m
- Ana rotor çapı : 11,90 m
- Ağırlık değerleri
- Boş Ağırlık : 2.900 kg (6.400 lbs)
- Mürettebat : 2
- Azami kalkış ağırlığı : 5.000 kg (11.023 lbs)
- Azami silah yükü : 1.200 kg (2.600 lb)
- Kanatlarda yer alan silah bölmeleri : 4 x 300 kg (4 x 661 lbs)
- Yakıt kapasitesi : 750 kg
- Aviyonikler
- Merkezi Kontrol Bilgisayarı (Çift)
- Tam Sayısal 4-eksenli Uçuş Kontrol Sistemi
- 2 x Çok işlevli Ekran (Pilot ve Yardımcı pilot)
- Hava taşıt gösterim sistemi
- Bütünleşik Ataletsel Seyrüsefer Sistemi ve GPS
- Sayısal uçuş haritası
- Uçuş veri sistemi
- Radar yükseklikölçer
- VHF/UHF alıcısı
- Yüksek Frekans alıcısı
- IFF Transponder
- Ses şifreyici / Frekans sektirici
- Görüntü veri linki
- Pasif ve aktif karşı önlemler ile DAS paketi
- Donanımlar
- Görev Yönetim Sistemi
- Lazer mesafe bulucu ile hedef bilgi toplama EO / planlayıcı, FLIR ve CCTV
- Silah balistik yörünge işleme
- Gece görüşü (Kaska ekli görüş sistemi)
- Acil durum yer belirleme vericisi
- Harici ek yakıt tankları
- Bağlantı kesici
- Buzlanma algılayıcısı
- Kızılötesi baskılayıcıları
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı unutmayın!
{{user}} {{datetime}}
{{text}}