İnsanlığın dünyada yaşamaya başlamasından beri kendisine dayatılan kurallara aykırı bir şekilde davranması ne yazık ki aşina olmadığımız bir durum değil. Peki uzayda işlenen ilk suç iddiası neydi?
Dünya’nın atmosferi dışında olan ve diğer gezegenlere de ev sahipliği yapan uzay, bugün bazı ilginç yasalarla korunuyor. Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS), uzay hukukunun temelini oluşturuyor.
Törelere, ahlak kurallarına ve yasalara aykırı davranış olarak tanımlanan suç kavramı artık uzay için de geçerli. Uzay için hazırlanan yasalar, karada ve denizde işlenen suçlar için hazırlanan yasalardan biraz farklı.
ABD, Avrupa, Japonya Kanada ve Rusya beşlisine ait olan Uluslararası Uzay İstasyonu, Anne McClain isimli bir astronotun suçlanmasına tanıklık etmişti. McClain nasıl bir suçlama ile karşı karşıya kalmıştı?
Uzayda işlenen ilk suç iddiası neydi?
Amerikan Uzay ve Havacılık Kurumu NASA, rütbesi yarbay olan 41 yaşındaki astronot hakkında bir soruşturma başlatmıştı. Bu soruşturma için hazırlanan raporda McClain’in eski eşi Summer Worden’ın iddiaları yer alıyordu.
Kansas’ta yaşayan ve eski bir Hava Kuvvetleri istihbarat subayı olan Summer Worden, eski eşinin para yönetimi konusunda suç işleyip işlemediğini öğrenmek istedi. Bundan dolayı istihbarat servisleri sayesinde elde ettiği bilgiler ışığında bankasına bu konu hakkında soru soran Worden, kendisine ait olan banka hesabının yakın bir zamanda başkası tarafından kullanılıp kullanılmadığını, kullanıldıysa bu işlemin yapıldığı bilgisayarının nerede olduğunu sordu.
Worden’ın bankası, Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesine kayıtlı olan bir bilgisayarın böyle bir işleme aracılık ettiğini Worden’a söyledi. NASA’da oldukça başarılı bir astronot olarak tanınan McClain ile iletişim kuran Summer Worden, McClain’e böyle bir işe kalkışıp kalkışmadığını sordu.
McClain; banka hesabına uzaydan eriştiğini, bu işlemi bir avukat aracılığıyla gerçekleştirdiğini ve sadece ortak banka hesabındaki para hareketlerini incelediğini kabul etti. Worden derhal Federal Ticaret Komisyonu ile konuştu ve bir şikâyet dilekçesi hazırladı.
Worden, McClain’i kimlik hırsızlığı ile suçlamıştı. Bununla kalmayan Worden, bu durumu NASA’ya da bildirmişti. Gizli istihbarat görevlisi, kendisine ait olan mali kayıtların yasa dışı bir yol ile bir başkası tarafından incelendiğini düşünmekte haklı olduğuna inanmıştı. NASA yetkilileri, böyle bir olaya tanıklık etmediğini açıklamıştı.
McClain, Worden’ın buna izin verdiğini ve bunu her zaman yaptığını ancak yasalara uygun olmayan hiçbir işe kalkışmadığını (para aklama, para çalma ve benzeri) belirtti. Worden, McClain’i Briggs’in (ailenin tek oğlu) velayetini almak adına ortak hesaptaki parayı iç etmekle suçladı.
Uzay suçu karada işlenen bir suça dönüştü
Worden’ın ailesi de NASA hakkında bir şikâyet dilekçesi yazdı. Worden, McClain’in velayet konusunda akla mantığa sığmayan taleplerde bulunduğunu ve kendisinin McClain’e hayır demesine rağmen McClain’in bu karara saygı duymadığını öne sürdü.
Eski eşini 3 (Mart 2019, Temmuz 2019, Ağustos 2019) kez kimlik hırsızlığı iddiası ile şikâyet eden Worden, birden fazla banka hesabına sahip olduğunu ve McClain’e bunları yönetmesi adına 31 Ocak 2019 tarihine kadar izin verdiğini ifade etti. Bu noktadan itibaren “uzayda işlenen ilk suç” aslında karada işlenen bir suça dönüştü.
Worden, 2018 yılının eylül ayında yeni bir hesap açtığını ve McClain’in bu hesaba erişmesini engellemek adına hesap bilgilerini sıfırladığını iddia etti ancak bu hesabın aslında 2018 yılının nisan ayında açıldığı ve giriş bilgilerinin 2019 yılının ocak ayına kadar değiştirilmediği ortaya çıktı.
Anne McClain, ilgili soruşturmada eski eşinin banka hesabına girdiğini, ABD yasalarına aykırı olan bir işlem yapmadığını ve Worden ile büyüttüğü oğlunun bakımı için yeterli miktarda paranın olup olmadığından emin olmak adına hesaptaki parayı kontrol ettiğini açıkladı. 2018 yılında başlayan bu gerginlik geçtiğimiz ay sonlandı.
Worden’a ait olan iddiaların ve Worden tarafından iletilen bilgilerin yanlış olduğu ortaya çıktı. Yalan söylemek ile suçlanan iddia sahibinin hayatı altüst oldu. Zira 27 Ağustos 2020 tarihinde tamamlanan soruşturma sonucunda Anne McClain’in suçsuz olduğuna, Summer Worden’ın ise federal müfettişlere yalan söylediğine karar verildi.
Bu ikili 2014 yılında evlenmişti. Eğer böyle bir suç gerçekten işlenseydi ABD yasaları devreye girebilirdi. Bunun sebebi astronotların uyruğu ile işlenen suç için belirlenen cezanın birbiri ile doğrudan bağlı olmasının öngörülmesidir.
Bir yazımız daha burada sona erdi. Sizce uzay konusunda nasıl bir hukuki altyapı hazırlanmalı ve bu sistem nasıl yönetilmeli? Yorumlarınızı ve değerlendirmelerinizi bekliyoruz.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}