25 Ekim itibariyle Windows XP işletim sisteminin 20. yıl dönümü geldi. Geliştirme sırasında kod adı Neptün olan XP başlangıçta yalnızca tüketici pazarına yönelik piyasaya çıktı. İş piyasası için Windows 2000 bünyesine gelecek güncelleme rafa kalkınca iki proje birleşti.
Windows XP çıktığı dönem büyük bir beğeni topladı. Performans kararlılığı, daha sezgisel kullanıcı arabirimi, gelişmiş donanım desteği ve multimedya yetenekleri olumlu eleştiriler aldı. İkonik hale gelen yeşil başlat düğmesi ve mavi görev çubuğu akıllarda yer edindi.
Microsoft kısa bir süre önce Windows 11 işletim sistemini piyasaya sürdü ve oldukça beğeni topladı. Windows 11 piyasaya çıksa da günümüzde birçok evde hala Windows XP çalışıyor. Bir araştırmaya göre dünya çapındaki 1,3 milyar Windows PC kullanıcısının yüzde 0,6‘sı eskiyen XP’ye güveniyor. Üstelik şirketin 2009 yılında ana akım desteğini sona erdirmesine rağmen bu gerçekleşiyor. Bu da dünya çapındaki XP kullananların en yeni siber saldırılara karşı korumasız olduğunu gösteriyor.
Windows XP günümüzde neden tercih edilmiyor?
Windows XP yukarıda belirttiğimiz üzere bir zamanların en popüler işletim sistemi haline geldi. Ancak günümüzde eskiyen kullanım koşulları ve güvenlik açıkları nedeniyle kullanıcılar tercih etmemeye başladı. Baktığımızda çıkışının üzerinden 20 yıl ve pek çok yeni işletim sisteminin geçmesi de buna bir sebep.
Kritik hatalara neden olan altyapı dağıtımları
Windows XP şu anda korumasız bir durumda bulunuyor. Önemli sayıda ATM hala XP’nin çeşitli sürümlerini tercih ediyor. Genişletilmiş destek 2014 yılında sona erdiğinde bile üç milyon ATM’nin yüzde 95‘inden fazlasının hala Windows XP üzerinde faaliyet gösterdiği tahmin ediliyordu.
Windows XP desteği sona erdiğinden beri pek çok siber saldırı gerçekleşti. Bunlar arasından oldukça yüksek maliyetli olanları da var. Örneğin 2017 yılında WannaCry ismindeki fidye yazılımı NHS‘nin eski sistemlerini birkaç saat içerisinde parçaladı. Oldukça ses getiren bu saldırı 92 milyon Sterlin değerinde zarara neden oldu. Microsoft bunun üzerine güvenlik açığını gidermek için bir yama hazırlasa da artık çok geçti. Bir yıl önce de Avustralya’nın Royal Melbourne Hastanesi, QBot virüsüyle sarsıntı yaşamıştı.
Ortada olmayan bir işletim sistemi yamalanamaz
İşletim sistemlerine gelen etkili bir yama işletmeler için kritik bir önem taşıyor. Bu noktada faydaları da oldukça fazla. Personel için daha güvenli bir ortam sağlıyor ve olası güvenlik ihlallerine karşı koruyor. Ancak işletmeler için asıl mücadele ortada olmayan bütün desteklerini kaybetmiş bir işletim sisteminin düzeltilemez olduğu gerçeği.
Microsoft‘un gözünde artık Windows XP herhangi bir değer taşımıyor. Bu da desteğin kesilmesinden itibaren her yıl ortaya çıkan güvenlik risklerinin artması anlamına geliyor. Bu nedenle pek çok kullanıcı XP işletim sisteminden daha güncel bir sisteme geçiş yapma kararı alıyor. Çünkü güvenlik açığı bulunan bir sunucu binlerce parolayı açığa çıkartabilme imkanına sahip. Ancak yine de üzerinden 20 yıl geçmesine rağmen birtakım işletmeler hala Windows XP kullanıyor.
Güvenlik açığı çok fazla
Siber saldırılar konusunda on işletmeden dördü (yüzde 39) ve hayır kurumlarının dörtte biri (yüzde 26) son 12 ayda siber güvenlik ihlalleri olduğunu bildirdi. Özellikle bu durum orta ölçekli işletmelerde, büyük işletmelerde ve yüksek gelirli hayır kurumlarında yaygın olarak görülüyor. Microsoft her ayın ikinci Salı günü güvenlik yaması yayınlıyor. Bu yüzden XP’den artık daha yeni bir işletim sistemine geçmek daha güvenli görünüyor.
Sizler Windows XP hakkında ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi yorumlar kısmından bizlerle paylaşmayı unutmayın!
{{user}} {{datetime}}
{{text}}