Bu metni hazırlayan Hakan Aydemir’e teşekkür ederiz.

Kendinizi filmin içindeymişsiniz gibi hissetmenizi sağlayan 3D teknolojisi aslında 1950’li yıllardan beri kullanılıyor. O yıllarda çok basit tekniklerle hazırlanabilen 3D yapımlar, kalitelerinin düşük olması nedeniyle çok ilgi çekmemişti. Ancak donanım ve yazılım araçlarının hızla gelişmesi ile paralel olarak kendini aşan 3D teknolojisi, bugün herkesi cezp edecek seviyeye geldi.

Size bu yazıda, 3D teknolojisinin arkasında yatan sırlar ve farklı 3D yapımların kalite farklılıklarından bahsedeceğiz.

3. Boyut’a Giriş

3D’nin altında yatan mantık aslen çok basit. İnsan, iki gözü ile aldığı görüntüyü beyninde birleştirerek üç boyutlu görüntüyü elde edebilir. 3 boyut neticede bakılan objelerin derinlik hislerinin de algılanmasıdır. Diyebilirsiniz ki, “Tek gözümüzü kapatınca da 3 boyut hissi alabiliyoruz”. Bu durum, beynimizin harika bir yeteneği ile ilgili ve bu yetenek, adeta ayrı bir teknik yazı konusu.

{pagebreak::Anaglyph 3D}

Stereoscopy 3D’nin Temeli

“Madem iki göze ayrı ayrı görüntüler düştüğünde üç boyut hissi yaratılıyor, o zaman biz herhangi bir yapımı iki ayrı kamera ile çeksek ve her kameranın görüntüsünü sadece bir göze iletsek acaba üç boyut hissi verebilir miyiz?” sorusunun cevabı, bugünkü üç boyut teknolojisine yol göstermiştir. İşte her göze ayrı görüntü iletme tekniği yani orijinal adı ile stereoscopy, üç boyutun temelini oluşturur. Şimdi de bu işlem için kullanılan tekniklere göz atalım.

En Eski 3D Yöntemi (Anaglyph 3D)

Bu en eski ama aynı zamanda en kalitesiz görüntü sunan tekniktir. Sağ ve sol gözün ayrı ayrı görmesini istediğimiz katmanlar kırmızı ve mavi olmak üzere farklı iki renkten oluşur. 

Eski dergilerin verdiği bir camı kırmızı bir camı mavi olan gözlükleri hatırlarsınız. İşte mavi cam sadece mavi katmanı kırmızı da kırmızı katmanı görmemizi sağladığından, 3D bir görüntü zihnimizde canlanmaktadır. Ancak burada diğer renkleri kaybettiğimizden günümüzde kullanılmamaktadır.

{pagebreak::Polarize 3D}

Polarize 3D

Bu teknik bildiğimiz polarize gözlüklerin kullanıldığı tekniktir aslında. Gözlük camının biri yatay diğeri ise dikey polarize olmakta, dolayısı ile bir gözümüz sadece görüntüden gelen yatay yansımaları, diğeri ise dikey yansımaları görebilmektedir.

Görüntü çekilirken, insan gözü gibi birbirine uzaklık oranı hesaplamalarla sabit iki aynı marka ve model kamera kullanılmaktadır. Tabii her kameranın çektiği görüntüler yazılımlarla ayrı ayrı filtrelenip kodlanmakta ve üst üste bindirilmektedir. Sağdaki kamera gözlüğünüzün sağ camının geçireceği tipte bir görüntü kaydetmekte, soldaki ise sol camının geçireceği bir görüntü kaydetmektedir.

Böylelikle yine siz filmi izlerken, her bir gözünüz sadece o gözünüzmüş gibi çekim yapan kameranın görüntüsünü algılar. Böylelikle 3D efekti verilmiş olur. Günümüzde Real 3D denilen teknolojinin mantığı budur.

{pagebreak::Aktif Shutter 3D}

Aktif Shutter 3D

Bu günümüzde 3D Xpand olarak adlandırılan teknolojidir. Burada da yine iki kamera ile çekim yapılır, ancak görüntüler üst üste bindirilmez, ardı ardına yayınlanır. Yani perdeye çok hızlı olarak önce sağ kameranın çektiği görüntü sonra sol kameranın çektiği görüntü yansıtılır.

Xpand gözlüklerin ortasında bir uzaktan algılayıcı vardır. Tıpkı kumandalarda olduğu gibi, işte bu algılayıcıya perdeden gelen ayrı bir sinyal, o anda ekranda hangi kameraya ait görüntünün yansıtıldığını belirtir.

Gözlüğün içerisinde bulunan elektronik aksama, sağ kameranın görüntüsü geliyorsa, gözlük camının sol kısmını karartır ve o görüntüyü sadece sağ gözünüzün algılamasını sağlar. Solda da aynı mantıkla sağ cam karartılır. Bu gözlüklerin algılayıcısını elinizle kapatırsanız, 3D olayının kaybolduğunu görebilirsiniz.

Bu, en kaliteli görüntü tekniğidir, çünkü renk ya da detay kaybı yoktur. Ancak ekranın çok hızlı tazelenme ihtiyacı dolayısı ile pahalı bir teknoloji ve elektronik aksamlı bir gözlük, yani yine pahalı bir gözlük gerektirmektedir. Günümüzün ileri seviye 3D TV’leri de bu mantıkla çalışmaktadır. O yüzden gözlükler epey pahalıdır.

{pagebreak::Hangi 3D Sinema Salonu Daha Kalitelidir?}

Hangi 3D Sinema Salonu Daha Kalitelidir?

Teknik olarak Xpand3D keyfi sunan salonlar daha kaliteli görüntü deneyimi yaşatırlar, ancak sinema konforu kişiden kişiye değişir. Örneğin, Xpand3D gözlüklerinin ağır olması bile sizi rahatsız edebilir, yine salonun perde, gözlük kalitesi de keyfinizi etkiler.

Dolayısı ile buna teknik bir açıklama dışında yorum yapmak çok doğru değildir. Gidip deneyerek kendinize uygun tekniği bulmanız daha isabetli olacaktır. İyi seyirler.

:: En beğendiğiniz 3D tekniği hangisi?

Yazan: Hakan Aydemir