TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG) tarafından 22 senedir düzenli olarak gerçekleştirilen Gökyüzü Gözlem Etkinliği, yeni durağı Diyarbakır’da etkileyici bir organizasyona ev sahipliği yaptı. 2-4 Eylül 2021 tarihleri arasında, UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunan 3 bin yıllık tarihi Zerzevan Kalesi, katılımcıları ağırladı.
Etkinliğe Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, TÜBİTAK, Türkiye Uzay Ajansı (TUA), Diyarbakır Valiliği ve Karacadağ Kalkınma Ajansı destek verdi. Türkiye’nin dört bir yanından gelen binden fazla gökbilim meraklısını buluşturan organizasyon, aynı zamanda yurt dışından da yoğun bir taleple karşılandı.
Organizasyonun Zerzevan Kalesi’nde düzenlenmesi uluslararası alanda dikkat topladı. Birçok büyükelçi ve uluslararası gökyüzü gözlemcisinin katıldığı etkinlikte katılımcılar, dünyanın en iyi korunan Mithras Tapınağı’nda binlerce yıl önce gerçekleştirilen astronomi çalışmaları hakkında bilgi aldılar. Ayrıca çocuklar da etkinlikte yerini aldı. Dev teleskoplarla gökyüzünü inceleme fırsatına sahip oldular.
“İlmin filizlenip tüm dünyayı aydınlattığı topraklar”
Gökyüzü Gözlem Etkinliği’nin açılış konuşmasını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank gerçekleştirdi. Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Ferhat Fikri Özeren, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu da birer konuşma yaptı.
2020 Tokyo Paralimpik Oyunları nedeniyle Japonya’da bulunan Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu da online olarak bağlanarak, özellikle gençlerin uzay ve gökyüzüyle ilgili çalışmalarını desteklemeye devam edeceklerini söyledi. Etkinliğe, Bulgaristan, Ukrayna, Slovenya ve Lüksemburg büyükelçileri de eşleriyle birlikte katıldı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da açılış töreninde yaptığı konuşmada, temmuz ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte Diyarbakır’da olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Bakanlığımızın teşvikleriyle kurulan 28 fabrikanın toplu açılışını yaptık, gençlerimizin girişimcilik ve teknoloji becerilerini geliştireceği çok önemli tesisleri şehrimize kazandırdık. Üzerinde 2 ay bile geçmeden, daha bu sabah 250 milyon liralık yatırımla kurulacak Türkiye’nin en büyük bir fabrikasının temelini attık. Yine imalat sanayine yönelik 50 milyon lira bütçeli finansman desteği programını tanıttık.Biz bölgemizin terörle, gözyaşıyla, acıyla değil; üretimle, teknolojiyle, daha da ötesi uzayla, gökyüzüyle anılmasını istiyoruz. Çünkü bu topraklar ilmin filizlenip tüm dünyayı aydınlattığı topraklar.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank
“Sibernetiğin ilk adımları Diyarbakır’da atıldı”
Konuşmasında, El Cezeri gibi bilime yön vermiş önemli kişiliklerin gençlere anlatılması gerektiğini hatırlatan Bakan Varank, şu cümleleri dile getirdi:
”Leonardo Da Vinci’yi bildiğimiz kadar, ona ilham veren bu medeniyetin evladı El Cezeri’yi de tanımamız gerek. Cezeri, Sibernetiğin ilk adımlarını burada Diyarbakır’da attı. Ulu Camii’nin avlusundaki güneş saati 800 yıldır çalışıyor. Diyarbakır, tarihteki ilk robotun geliştirildiği yer. İşte tüm bu zenginlikleri Türkiye’ye hatırlatmak, bilim ve teknoloji mirasına sahip bu topraklarda uzaya ve öğrenmeye meraklı gençlerimizle buluşmak istedik. Her yıl Antalya’da yaptığımız gökyüzü gözlem etkinliğimizin bir benzerini bundan sonra uluslararası katılımcılarla birlikte, tarihi ve gizemli Zerzevan Kalesi’nde de gerçekleştireceğiz.
Her yıl gözlem etkinliklerini büyük merakla beklediğini ifade eden Varank, “Etkinlik boyunca gökyüzünü inceleyerek, uzayın gizemli derinliklerini keşfetmeye çalışacağız. Türkiye’nin dört bir yanından ve yurtdışından gelen binden fazla gökbilim meraklısı gencimiz burada, son hilal evresinde olan Ay’ı, güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter’i, halkalı gezegen olarak da bilinen Satürn’ü ve daha birçok gök cismini gözlemleyecek ve uzmanlarından öğrenecekler. Gerçekten isimlerini sayarken bile heyecanlanmamak elde değil.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank
Zerzevan Gökyüzü Gözlem Şenliği gibi etkinliklerin özellikle gençler ve aileleri açısından farkındalığı arttırmak açısından çok kıymetli olduğunun altını çizen Bakan Varank şunları paylaştı:
“Biz, yürüttüğümüz her politikada gençleri ana paydaşımız olarak görüyoruz. Çünkü biliyoruz ki; gençlerin kabullenmediği, desteklemediği hiçbir proje sonuca ulaşamaz.
Bir iş yapıyorsanız, kahramanı önce gençler olacak. Onlara ne yapmaları gerektiğini, nasıl yapmaları gerektiğini anlatmak yerine o bilinci o tecrübeyi kazanmalarını sağlamalısınız. İşte DENEYAP TEKNOLOJİ atölyelerini bu sebeple hayata geçirdik.
Ortaokul ve lise çağındaki öğrencilerimize buradaki atölyelerde yapay zekâ, robotik, kodlama, nanoteknoloji, havacılık ve uzay eğitimleri veriyoruz. İşte TEKNOFEST bu amaçla kurguladığımız diğer önemli bir projemiz. Lise ve üniversite çağındaki gençler, dünyanın en yeni teknoloji alanlarındaki yarışmalara kendi projeleriyle katılıyorlar.
Kendi geliştirdikleri roketleri, elektrikli otomobilleri, insansız hava araçlarını, ve denizaltıları yarıştırıyorlar. Projelerini tasarlayıp sonrasında da hayata geçirmeleri için gereken tüm finansal ve teknik desteği sağlıyoruz. Böylelikle bir yandan ülkemizin ihtiyaç duyduğu nitelikli insan kaynağını geliştirirken diğer yandan da başrolünde gençlerin olduğu dinamik bir ekosistem oluşturuyoruz.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank
2022’de ilk haberleşme uydusu fırlatılacak
“Gökyüzüne bak ayı gör” sloganıyla Milli Uzay Programını şubat ayında başlattıklarını ifade eden Bakan Varank, Uzay Ajansımızın koordinasyonunda, ülkemizin bu alandaki hedeflerini ve yol haritalarını halkımızla paylaştıklarını söyledi. Öncelikli amaç olarak ise uzay alanında insan kaynağı yetiştirmeyi amaçladıklarını aktardı.
Türkiye olarak uzay alanında önemli bir birikime sahip olduğumuzu vurgulayan Bakan Varank, şu bilgileri verdi:
“TÜBİTAK UZAY ile ülkemizin yüksek çözünürlüklü görüntü ihtiyacını karşılamak ve yurtdışı bağımlılığını ortadan kaldırmak amacıyla İMECE Uydu Projesini yürütüyoruz.
Türkiye’nin ilk yerli haberleşme uydusunun geliştirildiği TÜRKSAT 6A Projesi’nde ise tasarım faaliyetlerini tamamladık, üretim aşamasına geçtik. İnşallah bu uydularımızı 2022 yılı içerisinde fırlatmaya hazır hale getireceğiz. Böylece, haberleşme uydularını milli imkânlarla geliştirebilen 10 ülkeden biri TÜRKİYE olacak.
Milli Uzay Programımızın en önemli hedefi olan Ay Misyonunu başarıyla tamamlayarak Cumhuriyetin 100. yılında Ay ile ilk teması gerçekleştirmek istiyoruz. 2023 yılı sonunda uluslararası iş birliği ile, 2028 yılında ise milli roketimizle uzay aracımızı Aya indirmeyi hedefliyoruz. Bu sayede, Ayda bilimsel faaliyetler yapabilen sayılı ülkelerden biri konumuna geleceğiz. Ay’a göndereceğimiz insansız uzay aracının tasarım ve geliştirme çalışmaları halihazırda devam ediyor.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank
Erzurum’da kurulacak Doğu Anadolu Gözlemevi’nin Türkiye’nin en büyük optik ve ilk kızılötesi teleskobuna sahip olacağını belirten Bakan Varank, “Belirlediğimiz hedeflerin ve projelerin başarıyla gerçekleştirilebilmesi amacıyla gerek yurtiçinde gerekse yurt dışında iş birliği faaliyetlerini de sürdürüyoruz. Uzay alanında harcadığımız tüm emeklerin çok geniş bir alanda katma değerle bize döneceğinin bilincindeyiz. En önemlisi de gençlerin gündeminde uzay ve teknoloji olsun, bu alanda kendilerini geliştirsinler istiyoruz.”
Milli Uzay Programı vizyonuyla birlikte gençlerin uzaya olan ilgi ve merakını artırmayı amaçlayan Zerzevan Uluslararası Gözlem Etkinliği’nde seminerler, yarışmalar, gökbilim ile alakalı birçok atölye ve etkinlik düzenlenmekte. Her yaşa hitap eden etkinliğe katılım ücretsizken, COVID-19 önlemleri altında, tüm katılımcılardan PCR testi alınarak güvenlik önlemi oluşturuluyor.