Özellikle 2010’lu yılların başını kasıp kavuran ve kişilerin tükürük örneklerindeki tek nükleotid polimorfizm genotiplemelerini analiz ederek, sağlık durumu, soy bilgileri, ırkı ve genetik yakınları gibi bilgileri bir sağlık raporu olarak sunan 23andme isimli genomik ve biyoteknoloji şirketi resmen batmanın eşiğine geldi. Bu durum düşündüğünüzden çok daha sıkıntılı bir sürece işaret ediyor.
23andme, mali olarak çöküşe geçti
2006 yılında Kaliforniya’da kurulan 23andMe, tükürük örneklerinden DNA analizi yaparak müşterilerine sağlık, soy ağacı ve genetik yatkınlıklar hakkında bilgi sunan bir biyoteknoloji şirketiydi. Başlangıçta 999 dolar olan test fiyatları zamanla 79 dolara kadar düştü ve şirket küresel pazarda hızla büyüdü. 2015’te 1 milyon müşteriye ulaşan şirket, 2024 itibariyle 14 milyon kişinin DNA verilerini elinde bulunduruyor.
Ancak şirketin yaşadığı son gelişmeler, milyonlarca insanın genetik bilgilerinin geleceği konusunda endişelere yol açmış durumda. 2021’deki halka arzından sonra hisse değeri yüzde 97 oranında düşen şirket, 2023’te yaklaşık 7 milyon kullanıcıyı etkileyen büyük bir veri ihlali yaşadı ve 30 milyon dolarlık toplu dava ile karşı karşıya kaldı.
Geçtiğimiz ay şirketin yedi bağımsız yönetim kurulu üyesinin istifası ve kurucunun şirketi yeniden özelleştirme planları, durumu daha da karmaşık hale getirdi. Kuruluşundan bu yana hiç kar açıklayamayan şirketin iflas eşiğinde olduğu ortaya çıktı.
Her ne kadar 23andMe müşterilerine gizlilik güvencesi vererek DNA verilerinin işverenler, sigorta şirketleri veya kamu veritabanlarıyla izinsiz paylaşılmayacağını taahhüt etse de, şirketin kullanım şartlarında, verilerin hizmet sağlayıcılarla paylaşılabildiği ve şirketin iflası veya satışı durumunda bu bilgilerin ‘erişilebilir, satılabilir veya devredilebilir’ olduğu görülüyor.
Tüm bunlara karşın şirket sözcüsü, CEO Anne Wojcicki’nin üçüncü taraf devralma tekliflerine açık olmadığını ve herhangi bir mülkiyet değişikliği durumunda mevcut veri gizliliği anlaşmalarının, müşterilere yeni şartlar sunulup onay alınmadığı sürece geçerli kalacağını belirtti.
Buna rağmen şirketin resmi olarak DNA’nızı başka şirketlerle paylaşmaya hakkı var ve bu gelecekte bu durumun ne gibi sonuçlar doğuracağı da merakla bekleniyor. Siz de konuyla ilgili görüşlerinizi yorumlarda paylaşmayı ihmal etmeyiniz.