Çernobil felaketinin üzerinden 35 yıl geçti. Ancak bilim insanları, patlamanın meydana geldiği dördüncü reaktörde yeniden nötron reaksiyonları keşfetti.

Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Santralinin dördüncü reaktöründe 26 Nisan 1986 günü patlama olmuştu. Bu olaydan hemen sonra yetkililer bölgedeki tüm insanları tahliye etti. Ukraynalı yetkililer, bölgenin 24 bin yıl insanlara uygun olmayacağını söyledi. Şimdi ise bölgeden endişe verici haberler geliyor.

35 yıldır insan yok: Çernobil vahşi atların yuvası

Çernobil kazasının üzerinden 35 yıl geçti ve artık bölgede vahşi atlar yaşıyor. Bilim insanları, bölgenin vahşi yaşam için korunması gerektiğini belirtiyor.

Çernobil için henüz müdahale gerekmiyor

Geçtiğimiz haftalarda araştırmacılar odadaki nötron emisyonlarında bir artış gördü. 2016’nın başından bu yana seviyeler yaklaşık yüzde 40 arttı. Bu, artan bir nükleer fisyon reaksiyonuna işaret ediyor. Bilim insanları, sorunun yeni bir patlamayı tetikleyip tetiklemeyeceğini araştırıyor. Ancak şu anki yorumlar, henüz müdahale gerekmediği yönünde oldu.

Sheffield Üniversitesinden Neil Hyatt, nükleer atık imhası üzerine çalışıyor. Hyatt, Çernobil reaktöründeki durumu Science dergisine anlattı. Araştırmacı, alt reaktör odasındaki durumu “bir mangaldaki köze” benzetti. Hyatt, “Bu, bize bunun çözülmüş bir sorun olmadığını, sadece sabit kaldığını hatırlatıyor.” dedi.

Nükleer parçalanmaya ne sebep oluyor?

Peki, Çernobil felaketinden yıllar sonra neden böyle bir reaksiyon gündeme geldi? Patlama sonrası tesisin alt reaktör odasında uranyum birikti. Uranyum veya plütonyum yakıtı radyoaktif olarak ayrıştığında nötronlar yayar. Nötronlar başka bir radyoaktif çekirdek tarafından yakalanırsa bir fisyon reaksiyonuna neden olabilir.

Patlamadan 1 yıl sonra yetkililer reaktör odasının üzerine aceleyle bir duvar inşa etti. Bu koruma duvarı içeri yağmur sularının girmesini engelleyemedi. Sular, nötronları yavaşlattı. Ancak uranyum çekirdeklerine çarpma olasılığı da artırdığı için fisyon reaksiyonu gösterme ihtimali arttı.

Nötron sayısındaki artışın üzerine 2016 yılında yeni bir koruma kalkanı inşa ettiler. Bilim insanları ayrıca bazı reaktör odalarına kimyasal püskürtücü yerleştirmişti. Ancak erişilmeyen odalara kimyasal püskürtücü koyamadılar.

Yağmur sularının engellenmesiyle nötron sayıları sabit kalmıştı ki araştırmacılar son zamanlarda nötronlarda artış tespit etti. Araştırmacılar bunun bir nedenini, geçmiş yağmur sularından kaynaklanması olarak gösteriyor. Bilim insanları, yakıtın kurumasının, nötronların uranyum çekirdeğine çarpma ve bölünme olasılığını aksine arttırdığını da tahmin ediyor.