AMD’nin pazar payı rakibi Intel’i asla geçmedi; hatta yarı yarıya bile olmadılar. Son zamanlarda mali sıkıntılarından bir türlü kurtulamayan AMD buna rağmen hem işlemci hem de grafik tarafında oldukça iyi işler çıkartıyor. Yeni nesil konsollardan gelişmiş kurumsal çözümlere kadar her yerde AMD markasını görmek mümkün.

ATI ve AMD birleşmesinin en popüler
ürünlerinden birsi: AMD 690G yongası

Tümleşik işlemcileri düşününce elbette çok sınırlı, belki yalnızca grafiksel masaüstünü ve arayüzü gösterecek kadar işlem gücü barındıran sistemler aklımıza gelirdi. Çok değil bundan 4-5 sene evveline kadar zaten tümleşik grafik çözümleri işlemciler üzerinde değil kuzey köprüsü olarak adlandırdığımız, şu an için ise tamamen işlemcinin içine gömülü olan kısımda bulunurdu.

Kuzey köprüsünden buralara

Teknolojinin evrimi durmak bilmiyor ve artık kuzey köprüsü dediğimiz bellek ve işlemci kontrolcüsü yonga ortalıkta kalmadı. İşlemci hem belleği, hem ana sistem veri yolunu ve hem de harici grafiği yönetiyor, üstüne üstlük bir de üzerinde tümleşik grafik işlemcisi barındırıyor.

Tümleşik grafik işini en iyi kıvıran ise zamanında bünyesine kattığı ATI’ın gücünü kullanarak konsollara hükmeden AMD. Firmanın geçtiğimiz senelerdeki tümleşik grafikli işlemcileri Trinity çekirdeğinden yeni Kaveri çekirdeğine geçişle birlikte bağımsız ekran kartı olmadan oyun oynama hayallerimiz bir kere daha alevlendi.
{pagebreak::Performans ve Testler}
İşin performans kısmına baktığımızda saat hızlarını sabitleyip yaptığımız testlerde iki nesil arasında ciddi miktarda, basit bir iyileştirmeden daha fazla fark görebiliyoruz. 32 nanometreden 28 nanometreye inen çekirdek aynı termal seviyede içeriye daha fazla performans “eklenebiliyor”.

Test sistemi ve testler

Test ettiğimiz sistemde AMD’nin Trinity çekirdekli A10 5800K işlemcisini biraz yavaşlatarak test için mühendislik örneği tedarik edilen Kaveri çekirdekli işlemciyle aynı hıza, 3,1 GHz normal, 3,8 GHz turbo hızlarına çektik. Bellek hızlarını ve grafik işlemcilerdeki paylaşımlı bellek miktarlarını sabitledik.

İşlemci testlerinde genellikle iki çekirdek aynı saat hızında kafa kafaya, Kaveri biraz daha önde. Cinebench testinde işlemci skoru Kaveri tarafında 300’ken Trinity’de ufak bir farkla 278 puanda. AMD’nin mimarisine göre iyileştirilmiş LZMA algoritmasını kullanan 7-Zip performans testinde durumlar kafa kafaya. PCMark 8 Home Accelerated testinde ise 3260’a 3110 yenilenmiş çekirdek önde. Ama bizim esas ilerleme beklediğimiz şey grafik performansı.

Konsoldan ne farkı var?

Ufak tefek teknik farklar haricinde aslında, örneğin PlayStation 4‘ün içindeki işlemci yongasıyla AMD‘nin şu an herhangi bir tedarikçiden satın alabileceğiniz işlemcinin çekirdeği neredeyse aynı. Jaguar kod adlı işlemci çekirdeğinden dört yerine 8 tane mevcut. Yanındaki 18 tane hesaplama birimi de işin içine girince kağıt üzerinde yüksek bir performans almak mümkün.

Fakat konsolda gördüğümüz grafikler ve akıcılık için bağımsız bir grafik kartına ihtiyaç olduğu muhakkak. Burada aslında başlıktaki soruyu yanlış sorduğumuzu anlıyoruz. Mesele konsolun bir farkının olması. Konsol oyunları, donanım sabit olduğu için geliştiriciler tarafından rahatça bir kalıba oturtularak işlem gücüne göre daha iyi grafik değil sabit güce uyarlanmış grafik özelliklerine sahipler. Konsollar dışında sahip olamayacağımız bir özellik. O nedenle biz kendi işimize dönelim.

Grafik performansı iyileştirmeleri

AMD her nesilde adım adım tümleşik grafikle daha iyi oyun oynatma konusunda aşama kaydediyor. HD 7000 serisinden R7 grafik çekirdeğine geçişle birlikte performansta da artış oldu. Ufak bir örneği aşağıdaki 3D Mark testlerinin grafik skorlarında görebilirsiniz. Burada da saat hızları ve paylaşımlı bellek hızları aynı.

Elbette bu iyileştirmeler en güncel oyunları oynayacak kişiler için çok fazla anlam ifade etmiyor. Peki ne kadar güçlü olursa olsun tümleşik grafik neden orta seviye bir ekran kartının yarısı bile olamıyor?

{pagebreak::Tümleşik Grafik Çözümlerinin Önündeki Engeller}

Performans nerede kuma saplanıyor?

Tümleşik grafikler masaüstünü gösterebilmekten çok daha fazlasını yapabilmeye başladığından beri oyun oynamaya çalışan herkes bilir ki bazı noktalarda performans sorunu yaşanması kaçınılmazdır. Bu sıkıntıların oluşma nedenlerini anlatalım.

Paylaşımlı bellek konusu en büyük yara. Bir ara bazı tümleşik grafik çözümlerinde kuzey köprüsünün yanına hızlı bellek modülleri gömülerek sistem belleğinden ayrıştırılmıştı. Performans doğrudan arttı elbette. Fakat bu bellek modülünün anakarta sabitlenmesi hem maliyet artırıcı hem de zor bir işti. Dolayısıyla kullanıcılar ana karta o kadar fark vereceğime iki alt model işlemciyi alır yanına gider orta seviye ekran kartı alırım dedi.

Sistem belleği çözümü elbette maliyet olarak çok iyi fakat çalışma hızları, bellek veri yolunun darlığı ve en nihayetinde araya giren farklı veriyolu yapıları nedeniyle oluşan gecikme performansı kötü etkiliyor. Özellikle çözünürlüklerin Full HD’ye doğru yakınlaşması oyunların daha fazla belleğe ihtiyaç duymasına sebep oluyor. Bu çözünürlükten doğan bellek performansı ihtiyacı nedeniyle tümleşik grafik yongaları sürekli bu darboğazla karşı karşıya kalıyor.

Performans ve sıcaklık bağıntısı

Yüksek performanslı yongalar düşük performanslı çağdaşlarına göre daha fazla enerji harcar ve bunun sonucunda daha yüksek miktarda ısı üretir. İşlemcilerin ise yakabilecekleri elektrik, asalabilecekleri ısı, üzerlerinde taşıyabilecekleri soğutucuların nitelikleri ve en nihayetinde soketi eritmeden çıkabilecekleri çalışma sıcaklıkları bellidir.

Grafik kartları ise fazladan enerji bağlantıları ve gelişmiş, çok daha fazla alana yayılabilen soğutma çözümleriyle fiyat segmentine göre performans ve nitelik olarak sıralanabiliyor. Bu kısıtlamalar nedeniyle işlemcinin içindeki grafik işlemcileri maalesef arzuladığımız seviyeleri göstermek konusunda hep sıkıntı yaşayacak.

:: Tümleşik ekran kartı perfornansı size yetiyor mu?