Bilim insanları, zombi yangınları hakkında bir çalışma yürüttü. Kuzey Kutup Dairesi’ndeki yanmış orman alanlarının üçte birinden bu yangınlar sorumlu.
Haziran ve Temmuz 2019’da dünyanın dört bir yanındaki sıcaklıklar öyle artmıştı ki rekor seviyelere ulaştı. Sıcaklıklar sonucunda Kuzey Kutup dairesinde 100’den fazla orman yandı. Yangınlar, rekor düzeyde 244 megaton karbondioksit saldı ve Sibirya, Alaska, Grönland ve Kanada’da milyonlarca hektarlık ormanı yok etti.
Avrupa Uzay Ajansı ve İngiliz Antarktik Araştırması‘na göre, Ronne Deniz Sahanlığı‘ndan devasa büyüklükte bir buz kütlesi koptu.
Zombi yangınları kar altında yanmaya devam ediyor
Zombi yangınları, kış mevsiminde çıkan orman yangınlarıdır. Daha çok Kanada, Alaska ve Rusya gibi ülkelerde gerçekleşen nadir bir fenomendir. Bilim insanları bu yangınları araştırdı.
Nature‘da yayımlanan raporun arkasındaki araştırmacılar, iklim değişikliğinden endişe ediyor. Ayrıca sıcaklıkların yükselmesinin gelecekte zombi yangınlarının sayısını artırabileceğini de ifade ettiler.
Zombi yangınları, orman yangınlarının sonucunda meydana gelir. Ölümden geri döndükleri için bunlara zombi ateşi deniyor. Yüzeydeki bir orman yangını söndürüldükten sonra gizlice yer altında, turba ve metanla beslenerek yangın devam edebilir.
Bu yangınlar bir kar tabakasının altında saklanarak tüm kış boyunca yanmaya devam eder. İlkbaharda sıcaklık yükselir, kar erimeye başlar ve toprak kurur. Ardından orman yangınları yeniden alev alıp bir kez daha yayılabilir.
İlkbahar yangınları her geçen yıl artıyor
Hollanda’daki Amsterdam Vrije Universiteitten çalışmanın baş yazarı Rebecaa Scholten açıklama yaptı. Scholten, “Kar kütlesinin altındaki oksijen seviyelerinin düşük olması nedeniyle, kışı geçiren yangınlar yavaşça yanar. Ancak ilkbaharda kar eridiğinde ve kuru koşullar döndüğünde yeniden alevlenir.” dedi.
Araştırmacılar, çalışmada 2002 ile 2018 yılları arasındaki Kuzey Kutbu’nun uydu verilerine baktı. Çalışmaya göre, zombi yangınları toplam yanan alanın yaklaşık yüzde 1’inden sorumluydu. Ancak bu oran yıllar içinde artmaya devam ediyordu. Son olarak 2019’da bu yangınların bir yılda yüzde 38’e kadar çıktığını tespit ettiler.
Rebecca C. Scholten, bulgulara ilişkin konuştu: “Daha önce kışı geçiren yangınları araştırmacılar, nadir görülen bir fenomen olarak rapor etmişti. Ancak çok sayıda büyük ve şiddetli yangının yaşandığı sıcak yazlardan sonra daha fazla kış yangınları var. Örneğin, 2010 yılında Alaska’daki yanmış alanın yüzde 22’sine bu yangınlar neden oldu.”
Ayrıca araştırmacılar, erken ilkbahar yangınlarına ilişkin bir şeyi daha keşfetti. Büyük yangın sezonlarından sonra ve önceki yangının geride bıraktığı yanmış alanların yakınında ortaya çıkma olasılığı çok daha yüksekti.
Bilim insanları çalışmanın bir parçası olarak zombi yangınlarını tespit etmek için bir algoritma geliştirdi. İtfaiyecilerin yangın daha fazla yayılmadan önce söndürmelerine yardımcı oldular.
