Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı NASA’nın Ay’da yapılacak keşif kurallarını belirlemek için oluşturduğu Artemis Anlaşmaları, Amerika ve 7 diğer ülke tarafından imzalandı. Listede NASA’nın hem en büyük ortaklarından hem de rakiplerinden olan Rusya’nın olmaması dikkat çekti.
NASA, ABD’nin de aralarında bulunduğu 8 ülkenin Artemis Anlaşmaları olarak da bilinen ve Ay yüzeyinde yapılacak keşifleri standartlaştırmayı taahhüt eden bir uluslararası koalisyonu oluşturduğunu duyurdu. NASA Ay’ı keşfetmek için ABD Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Uzay Konseyi ile birlikte çalıştıktan sonra Mayıs ayında anlaşmaları hazırlama niyetini ortaya koymuştu. Belgenin adı ise Ay yüzeyine yıllar sonra insan ve ilk kadın astronotu göndermeyi planlayan projeden geliyor.
Anlaşmayı Amerika dışında imzalayan ülkeler arasında ise Avustralya, Kanada, Japonya, Lüksemburg, İtalya, Birleşik Krallık ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunuyor. Ajans anlaşmayı imzalamakla ilgilenen diğer ülkelerle de görüşüldüğünü, ancak söz konusu 7 ülkenin süreci en hızlı şekilde tamamladığını bildirdi. Diğer ülkelerin anlaşmaya olan ilgileri, kısa zaman içinde, belki de yıl sonunda imzalayabilecekleri konusunda ümit veriyor.
NASA’nın Uluslararası ve Kurumlar Arası İlişkiler Ofisi Müdür Yardımcısı Mike Gold, “Bu yaptığımız ilk duyuru, anlaşmalara katılan uluslar için bir son değil. Tam tersine yeni bir başlangıç” ifadelerini kullandı.
Öte yandan NASA’nın en büyük ortaklarından olan Rusya’nın anlaşmada imzasının bulunmaması dikkat çekti. Konuyla ilgili konuşan Rusya uzay programının başkanı Dmitry Rogozin, programın hayranı olmadığını açıkça belirtti. Rogozin, imzalanan anlaşmaların bir çeşit ay istilasına benzediğini dile getirerek, Artemis Programı’nın fazla ABD merkezli olduğunu ifade etti. Ayrıca bir başka uzay gücü olan Çin de anlaşmalarda imzası bulunmayan ülkeler arasında yer alıyor.
Artemis Anlaşmaları’nın imzalanmasından önce, dünyanın genelindeki ülkeler, uzayın nasıl keşfedileceğine odaklanan büyük ölçekli bir anlaşma imzalamıştı. Dış Uzay Anlaşması olarak bilinen anlaşma, 1967 yılında uzayın keşfinin barışçıl bir ortamda yürütülmesi gerektiği bilinciyle yürürlüğe girmişti. Söz konusu anlaşma ayrıca kitle imha silahlarının uzayda bulunmasını ve ülkelerin dünya dışında herhangi bir yerde hak iddia etmemesini kısıtlıyordu.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}