Otomobilden uçağa genel olarak motor konusu Türkiye’nin uzun yıllardır aşmaya çalıştığı bir sınırdı. Fakat yerli savunma sanayii şirketleri oldukça uzun mesafeleri kısa sürede ilerleyerek gerisinde olduğu onlarca ülkeyi arkasında bırakmayı başardı. Son olarak özellikleri ile Türkiye’nin en güçlü milli havacılık motoru olan TEI TF-10000 tanıtıldı.
Ukrayna motorlarını şimdiden solladı: TEI TF-10000 özellikleri!
TUSAŞ çatısı altında yer alan TEI, uzun zamandır her boyuta ve ihtiyaca göre hem pistonlu hem jet motor üretimi yapıyor. Burada füze-roket motorlarından helikoptere ve hatta jet uçaklara kadar neredeyse her alanda uzmanlığı bulunuyor.
Zaten uzun yıllardır F-16’larda kullanılan General Electric’in F110 motorunun lisans anlaşması altında a’dan z’ye montaj, test ve tamir faaliyetlerini yürüttüğü için büyük çaplı motorlara doğal bir yatkınlığı ve mühendis ile tekniker anlamında tecrübesi oluştu.
Göklerin yeni hakimi! Bayraktar Kızılelma artık uçuyor
TEI şu anda SİHA’larda kullanılan TEI-PD180ST, TEI-PD222ST ve TEI-PD170‘den Gökbey helikopterinde kullanılacak TEI-TS1400‘e, orta menzilli gemisavar füzelerinde yer alan TEI-TJ300‘den TEI-TJ90, TEI-PG50, TEI-PG50S, TEI-TP38 ve TEI-TJ35‘e kadar 11 farklı motorun üretim ve geliştirme faaliyetlerini sürdürüyor.
Fakat içlerinde en çok dikkat çekenin Bayraktar Kızılelma gibi yüksek tonajdaki insansız hava araçlarında da kullanılması beklenen TF-6000 olduğunu söyleyebiliriz. Son olarak da TF-6000’in art yakıcıyla entegre edilerek 10 bin beygir gücüne çıkarılan versiyonu TEI TF-10000 tanıtıldı.
Bu motor yine TUSAŞ ve Baykar tarafından üretilen insansız savaş uçakları başta olmak üzere Hürjet gibi hafif eğitim jetlerinde kullanılabilecek. Fakat şu an için henüz tasarım aşamasında olduğunu belirtelim. Zira TF-6000’den alınacak son veriler bekleniyor. İlk motor çalıştırma ise önümüzdeki yıl gerçekleşecek.
Tabii normal şartlarda TEI TF-10000 için motor testlerine ilk iki çeyrekte gerçekleşmesi bekleniyordu. Ancak tedarikte yaşanan sorunlar ve ambargolar nedeniyle program ufak bir aksama yaşadı. Fakat bir kez daha yerli şirketler devreye girerek ambargoyu yıkmayı başardı. Bunun sonucunda ise bugüne kadar yalnızca 4-5 ülkenin ürettiği malzemeler artık Türkiye’de üretiliyor.
Son olarak bu motorun bir diğer önemli noktasını paylaşalım. TF-6000 belirttiğimiz gibi savaş uçakları için biraz süpersonik hızlara çıkamayan hafif bir çözüm olarak geliştirildi. Ardından aynı model üzerinden TEI TF-10000 tasarımı yapıldı. Bir sonraki adımda ise buralardan edinilen kazanımlarla MMU motoru kısa sürede ortaya çıkacak.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi mevcutta gelinen nokta ise birçok ihtiyacı karşılamaya yetecek gözüküyor. Örneğin Baykar, Bayraktar Kızılelma için Ukrayna’dan AI-25TLT ve AI-322F gibi 4-5 bin beygir seviyesinde motorları tedarik ediyor. Fakat TF-6000 ve TF-10000’in bu projeye entegre olması halinde proje yeni bir seviyeye ulaşacak.
TUSAŞ Motor Sanayii (TEI) Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Akşit konuyla ilgili şunları söyledi:
“Motorda kullandığımız yarı mamulleri ithal ediyorduk. Bunları da yerlileştirdik, millileştirdik. Motorda kullanılan nikel, titanyum gibi süper alaşımları yani kritik malzemelerin hepsini Türkiye’de geliştiriyoruz”
Saha Expo fuarında TEI standını gezdiğimiz ve yerli üretim motorlara yakından baktığımız videoyu aşağıdaki bağlantıyı tıklayarak izleyebilirsiniz.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı unutmayın!
Aslında şuan tam ukraynanın yanında olma zamanı savaşa dahil olmadan türkiyede birikimleri birleştirme zamanı
Uzun süredir F16 motorları lisans altında üretiyoruz, bu nedenle zaten çok şey öğrendik…
KA-FA 1500 geldi aklıma
Zeka zeviyene uygun bir durum …normal …korkma
2.dunya savasinda abd alman fuze ve sistemleri .muhendislerini goturup simdiki uretim kazanimlarina ulasti bizde ukranyali insanlari getirip deneyimlerimizi artiralim
Bahsettiğiniz bilgi alışverişi zaten uygulanıyor
Gel de gururlanma
Gururlanma derken? Siz Türkiye’nin gelişmesini istemiyor musunuz?
Orada gururlaniyorum demek istemis, yanlis anlamissiniz siz.
umarım itki yönlendirme konusundada iyi bir adım atarlar. su27 mig29 f16 vista gibi uçaklarda bulunan manevra kabiliyetine inanılmaz etki yaratan bu nozzlelar it dalaşı konusunda rkai puçakların bölgeden uzaklaşmasıan bile sebep olabilir
Bu işin içinde bir iş var. Galiba çok güzel maket yapmayı öğrendik. Çünkü samanı bile Bulgar dan ithal eden, dünyanın ilk 500 üniversitesi içinde bir üniversitesi olmayan bir millet bu işleri yapamaz.
İamail abim önce kendimize güveneceğiz o samanı nevşehirli çiftçi kardeşlerimiz in icar ettiği tarlalardan getirdik bunu bire bir yapan kardeşin yazıyor patetes de var soğan da orda satıyor burayada getiriyoruz …..
Kafa aynı değişmezsiniz , devam edin iyi yoldasınız
Samanı saman kafalılar yesin diye özel olarak ithal ettik. O saman kafalılar bir bile bilse ne cevher gençlerimiz var, daha ne projelerimizin olduğunu, daha neler yapacağımızı.
Konuya muhalefetin yaptığı gibi bakmayın, gerçekleri görün. Savunma sanayi ne kadar gelişirse, ülke de o kadar gelişir…
Saman olayı bir metafor tabii …
Sen öyle zannet daha bilmediğin neler yapıyoruz devlet sırrı hepsi söylenmez karbağda Suriye’de operasyon yapmak öyle sandığın gibi kolay değil yedirmezler adama türkiyeden çekiniyorlar türkiye o her dediklerini yapan türkiye değildir
Yakında uçak ihraç edeceğiz ülkesine ve insanına inanmayanları paçamızdan atsak daha çabuk olacak bu işler
GÜLDÜRME ADAMI TUNGUSTEN ÜRETİYORMUSUN BİR BAK
Çok önemli gelişmeler.
Bunu destekleyen siyasi irade ve teknık ekibe teşekkürler.
Aynen karışıyorum
Güzel ülkemin geleceği için ; kim elini taşın altına koyuyorsa.Hepsinden Allah razı olsun.Millilik budur işte .Ülkemin güzel insanları sizlere selam olsun.Allah kolaylıklar versin.
Yaw hehe. Saman kafa…
Allah yapandan, düşünenden, geliştirenden, destek verenden razı olsun
Gurur verici. Keşke her başarılı girişimcilerimiz bu desteğe sahip olabilse de daha başka başarılara yelken açabilseler.
TEI Mensuplarının hepsini yürekten alkışlıyorum.Hepsinden Allah razı olsun.
Sa MAŞAALLAH süper çakışma süper sonuçlar inanca oluyor demekki ALLAH KORUSUN MAŞAALLAH
Gurur verici çalışmalar. Dışa bağımlılıktan kurtulmak gerek. Bu kapasite bizde var. Başarılarının devamını dilerim.
ÇOK UÇMA DAHA TUNGUSTEN BİLE ÜRETEMİYORSUN
Türkiyede tungusten Google yaz
O da yapılır yakında merak etmeyin…
Ülkesini ve milletini küçümseyen güzel gelişmeleri,çaba ve başarıları itibarsızlaştırmaya çalışan kafa kimin/kimlerin kafası ola?
Dunyada 9 ucak motoru yapa nulkeVAR 10 BİZ ACLARI AC BIRAKALAR BUNLARI DURDURUP BATILIYASOYDURANLAR ACIM DIYENLERI N DEDERİ
Maasallah cok guzel calismalar Tai Tei Baykar Tusas aselsan canik savunma sanayideki butun sirketlere firmalara alt tedarikcilere cok buyuk hassasiyetle saygiyla maddi manevi esit sekilde sahip cikilmali
MaşALLAH.Durmak yok yola devam çünkü yapacağımız çok şey var.Hazır alımlarla bu işler yürümüyor,zaten vermiyorlar da.Emeklerine sağlık,gurur verici.
Uçağımıza maşallah diyelim.
AŞIRI PROPOGANDA MALZEMESİ YAPILIP MİLLİ YERLİ DİYİP ABARTILDI MALİYETİ MİLLETE BELİ OLMAYAN BİRİNİN İMAJ KURTARMA ÇABASI BAŞARIRLARSA BRAVO KEŞKE FAZLA MEZE YAPMASAYDILAR
demokrasinin kötü tarafı da bu. reklam yapmadan seçim kazanmak mümkün değil. Bu nedenle gizli kalması gereken çalışmalar da ifşa oluyor. Bu teknolojilerin ifşa edilmemiş stratejik kısmı da vardır. Kızılelma gibi eldeki en gelişmiş uçaklar yabancı ülkeler satılmamalı.
Helal olsun değişik model ve güçte 11 tip motor üretmeye başladık. MMU motorunu da üretince zaten yazılımlar ve mühimmatlar yapılıyordu, kim tutar ülkemi?!. Onun için Haziran 2023 çok mühimdir. 🇹🇷🇹🇷🇹🇷
Çok şey düşünüyorum çoook kitaplara sığmayacak kadar!!!
Ukrayna Türkiye pkk ya yapacağı kara harekatına karşı olduğunu yazdı çizdi bunlardan adam olmaz Ukrayna suriyede binlerce Müslüman öldürüldü hiç sesini cikardimi ırakta ayni Afganistan da aynı nerde dünya duyarlığı
Kendine guveni olmayan bir, birde vatanini ve milletini sevmeyen iki.
Bunlar,kendi elleriyle bu teknolojileri yapsalar,yinede inanmazlar. Ezikler cunku.
Biz Türküz herşeyin en iyisini yaparız.
Gurur duydum bunları yapan mühendislerimize Allah ayaklarına taş degdirmesin işte gerçek milliyetçilik böyle oluyor
Muhteşem Allah emeği geçenlereden razı olsun inşallah .
Ne deyim ALLAH derim göz yaşlarımi katarim
Helal olsun yapanlara. Allah razı olsun bu ülke için çalışanlardan.
Gurur verici goruntuler rabbim yolumuzu acik etsin ümmeti muhammed yeniden geliyor insaALLAH
Allah emeği geçenlerden razı olsun. Türk mühendisleri gururumuzdur. 🇹🇷🇹🇷🇹🇷❤❤❤👏👏👏👏👏👏👏👏
2024 Ağustos ayından yazıyorum , yukarıda yaptık denilen motorların hiçbiri ortada yok. Tf 10000 ‘in ne zaman üretileceği ile ilgili hiç bir şey yok.