Hepimiz öyle ya da böyle birçok farklı multimedya dosyası ile gün içerisinde haşır neşir oluyoruz. Bu multimedya dosyaları arasında müziklerden çeşitli ses efektlerine, videolardan filmlere çeşit çeşit türler mevcuttur. Bu dosyalar nasıl çalışıyor diye hiç düşündünüz mü?
Multimedya dosyalarını sistemimize yüklediğimiz çeşitli yazılımlar aracılığıyla çalıştırırız. Bu yazılımlara CODEC denir. Codec kelimesi aslında iki kelimenin birleşiminden oluşmaktadır. Bu kelimeler Coder ve Decoder’dır. Coder’ın ilk iki harfi ile Decoder’ın ilk üç harfi, bize codec kelimesini verir.
{pagebreak::Ses ve Görüntü Codec’leri}
Ses ve Görüntü Codec’leri
Codec’ler sadece bilgisayarımız için değil, televizyonlarımız ile birlikte izlediğimiz DVD/DivX oynatıcılar ya da çeşitli oyun konsollarında da kullanılır. Oyun konsollarındaki codec‘ler önceden yüklü bir şekilde gelmekte iken DVD/DivX oynatıcılarda önceden yüklü gelmesine rağmen, çeşitli firmware güncellemeleri aracılığıyla bu oynatıcıların desteklediği görüntü formatları artırılabilir.
İnternet üzerinde birçok farklı codec mevcuttur. Esasında codec’ler, multimedya dosyalarını çalıştırabilmemiz için şart olan yazılımlardır. Artık birçok multimedya oynatıcısı, herhangi bir multimedya dosyasını çalıştırabilmek için hangi codec’in gerekli olduğunu tespit ederek, internetten otomatik olarak bu codec’i indirerek kurulumunu gerçekleştirir. Bu son derece pratik bir çözümdür.
Biz de bu yazıda sizlere genel olarak ses ve görüntü dosyaları için en iyi codec’ler hangileridir anlatacağız. Ses dosyaları için gerekli codec’lerden başlayalım.
{pagebreak::MPEG Layer-3}
Fraunhofer MPEG Layer-3
MPEG Layer-3 codec‘i belki de yıllardır internet üzerinde bulunan ve ses kartlarımızın sürücüleri aracılığıyla sistemimizi kurar kurmaz sistemimize kurulan bir codec‘tir. Bu codec’in görevi, bildiğimiz MP3 şarkılarını çalıştırabilmemizi sağlamaktır. Ham işlenen ses dosyasının, çeşitli teknolojiler yardımıyla üçüncü katmanda sıkıştırılmasıyla, karşımıza çıkan sıkıştırılmış ses dosyalarını, yani MP3‘leri bu codec ile çalıştırabiliriz.
{pagebreak::AC3 Filter}
AC3 Filter
AC3, DivX’ler ile popülerliğe kavuşan bir ses codec’iydi. AC3 filter codec‘i ile de bilgisayarlarımız üzerinden 5.1 ses sistemiyle DivX izleyebilme özelliğine kavuşuyoruz. Açık kaynak kodlu olması sebebiyle de bir anda yaygınlaşan ve dünya çapında kabul gören bir codec olan AC3 Filter, 5.1 Dolby Digital ses isteyenlerin imdadına yetişiyor.
Çözümlediği teknolojiler arasında AC3/DTS/MPEG1/2 Audio Layer I/II bulunuyor ve desteklediği formatlar ise DVD, AVI/AC3, AVI/DTS, WAV/AC3 ve WAV/DTS olarak sıralanabilir. Herhangi bir kaynaktan 6 kanal üzerinden sesleri ayrı çözümleyebilemesi ise AC3 Filter‘ın 5.1 ses sistemleri için kaçınılmaz codec’i olmasını sağlıyor. Ayrıca SPDIF modu desteği de mevcut.
{pagebreak::Ogg ACM Codec}
Ogg ACM Codec
Devir internet devri ve artık internet üzerinden birçok farklı noktada ses yayını yapılabiliyor. İnternet radyoları bunlar arasında en yaygın olanı iken, streaming videolarda da sesler, çeşitli codec’ler aracılığıyla bilgisayarımıza ulaştırılıyor. Ogg ACM Codec’i de, Ogg Vorbis dosya formatını oynatabilmeyi sağlıyor. Bu codec de açık kaynak kodlu geliştirilmiş. İnternet üzerinden stream yayın yapan dosyaların bir kısmı Ogg Vorbis‘tir ve Ogg Codec’e ihtiyaç duyar.
Sadece stream yayın için değil, bilgisayarımızdaki şarkıları da Ogg Vorbis formatında saklayabiliriz. Böyle bir durumda Ogg codec‘ini bulup kurarak, MP3‘ten daha az yer kaplayan Ogg dosyaları ile sabit diskinizin depolama kapasitesinde tasarrufa gidebilirsiniz.
Bundan sonraki sayfalarda görüntü codec’leri anlatılacaktır.
{pagebreak::FFDShow MPEG-4 Video Decoder}
FFDShow MPEG-4 Video Decoder
Geldik video codec‘lerine. Ortalama bir bilgisayar kullanıcısı için video codec’leri, ses codec’lerinden bir parça daha sıkıntı kaynağıdır. Zira yeni yeni yaygınlaşan görüntü formatları, kullanıcıya en kaliteli codec‘i bulmaya itmektedir. Geçtiğimiz yıllarda DivX‘lerin yaygınlaşmasıyla birlikte FFDShow decoder‘ı da bir hayli popüler olmuştu. Bu codec, sadece görüntüyü çözümleyip ekranda oynatabilmesini sağlamaya değil, görüntü üzerinde çeşitli oynamalar yapmamıza da olanak sağlıyor.
Bu codec’in desteklediği görüntü formatları arasında DivX, XviD, H.264, FLV1, WMV, MPEG-1, MPEG-2 ve MPEG-4 bulunuyor.
{pagebreak::DivX 8.0.1}
DivX 8.0.1
Bu sefer karşımızda ücretsiz bir codec yok. DivX 8.0.1 ücretli bir codec. Ücretli olmasıyla birlikte görüntü kalitesi de diğer codec’lere oranla daha iyi diyebiliriz. Zira para karşılığı edinilen bu yazılım, kullanıcıya en iyi görüntü performansını verebilmek için sistem kaynaklarıyla içli dışlı bir hale geliyor.
Yüksek çözünürlüklü H.264 (.mkv) görüntü formatını AC3 ses codec’i ile birlikte sunan yazılımın ücretsiz versiyonu da bulunuyor. Çözünürlüğü 1920×1080‘e kadar çıkan 1080i ve 1080p videoları sorunsuz bir şekilde oynatabiliyor. MPEG-2 DVD formatına nazaran, dijital videoyu 10 kat daha fazla sıkıştırıyor. Böylece videoyu oynatırken işlenen görüntü sayısı, sisteminizi daha az yoruyor.
Ayrıca yazılımın Mac versiyonu da bulunuyor.
{pagebreak::K-Lite Codec Pack}
K-Lite Codec Pack
Gel gelelim ses ve görüntü codec’lerinin bir olduğu ve bu şekilde yayınlandığı codec paketlerine. Bu paketlerde, bir kullanıcının ihtiyacı olan hemen her codec yazılımı yer almaktadır. K-Lite Codec paketi de bunlar arasında en popüler olanlarından bir tanesidir.
K-Lite Codec, içerisinde 3 adet oynatıcı barındırır. Bu oynatıcıların üçü de Media Player Classic‘in farklı amaçlar için geliştirilen versiyonudur. Görüntü codec‘i olarak ise ffdshow ve ffdshow VFW arabirimin içerir. Görüntü filtreleme çözümü olarak ise XviD, DivX, DivX H.264, On2 VP7, MPEG-2 ve WebM VP8 içerir.
Ses codec’leri arasında ise AC3/DTS/LPCM, Vorbis ve AAC bulunmaktadır. Bunlar dışında daha iyi kaliteli sunum için içerisinde onlarca farklı çözümleme yazılımı da mevcuttur. K-Lite Codec paketinin en büyük eksisi ise, sadece Windows 2000/XP/2003/Vista/7 işletim sistemlerini desteklemesidir.
{pagebreak::Matroska Pack 1.1.2}
Matroska Pack 1.1.2
K-Lite Codec gibi bir diğer popüler codec paketi ise Matroska 1.1.2‘dir. İçerisinde barındırdığı Haali Media Splitter aracılığıyla birçok avantajdan yararlanabiliyorsunuz. Özellikle bu yazılımın 64-bit versiyonu, üstün video performansı deneyimlemenize olanak sağlıyor.
Bunlar dışında MP3’ün sıkıştırılmış sesinden sevmeyenlerin tercih ettiği kayıpsız ses formatı FLAC için de CoreFLAC adında oldukça kaliteli bir codec’leri mevcut. Bu dosya formatının boyutu ise, bir MP3‘e oranla kat kat daha fazla. Görüntü codec’i olarak ise FFDShow sürümleri kullanıcılara sunuluyor. Ayrıca Matroska Shell Extension, VSFilter, MPEG2 Decoder gibi yazılımlar aracılığıyla da kullanıcıya en üst düzey performans vadediliyor.
:: Sizin sisteminizde hangi codec’ler yüklü biliyor musunuz?