Tepki süresi

En iyi panel türü konumuzun bu kısmında, panellerin tepki sürelerine değineceğiz. TN panellerin hiç mi artısı yok dediğinizi duyar gibiyim. Tepki süresi, TN panellerin kendilerini gösterdikleri yer diyebilirim. Panellerin tepki süresine bağlı olarak gölgelenme (ghosting), bulanıklık ve genel netlik parametreleri değişiklik gösterir. IPS ve VA paneller eskiden çok kötü tepki sürelerine sahip olsalar da teknolojinin gelişmesi ile birlikte, bu farklar azalmaya başladı. Ancak, bu konuda TN panellerin avantajı halen devam ediyor.

Çoğu TN panel 1 ms tepki süresine sahiptir. Bazı yeni ürünlerde bu süre 0.5 ms’ye kadar düşebiliyor. Ancak TN panellerde ölçülen gerçek griden griye tepki süresi ortalamaları, 2 ile 3 saniye arasındadır. IPS paneller ise ortalama 5 ile 7 ms arasında tepki süresine sahiptirler. Bu değerler giriş seviyesi IPS panellerde 10, üst seviyede ise 3 ms olabilir.

VA paneller ise bu konuda en yavaş kalan panel tipi diyebiliriz. Üst seviye VA paneller 4 ms tepki süresine sahip olabilirken, bu değer ortalama 8 ile 10 ms arasındadır. Panellerdeki tepki süreleri ne kadar fazlaysa, o kadar fazla gölgelenme olur. Yani görüntüler, arkalarında iz bırakır. Ancak, pek çok insanın küçük ms farklarını ayırt etmesi pek mümkün değildir.

Tepki süreleri, tazeleme hızlarını da etkiler. 9 ms tepki süresine sahip bir 144 Hz panel, aslında 110 Hz‘lik bir panele eş değer akıcılığa sahiptir. 5 ms gibi daha düşük tepkime süresine sahip paneller, gerçek 144 Hz deneyimine daha yakındır. Ancak panel teknolojisinin giderek gelişmesi ile birlikte, paneller arasındaki farklar giderek kapanıyor diyebiliriz. Paneller, geçmiş yıllarda daha keskin farklara sahipti.

Tazeleme hızı

En iyi panel türü yazımızın bu kısmında, panellerin tazeleme hızlarına değineceğiz. TN panellerin avantajına girmişken, tazeleme hızına değinmemek olmazdı. TN paneller renk konusunda her ne kadar kötü olsalar da hız ve tepkime süresi konusunda da bir o kadar iyiler. Ancak TN, IPS ve VA panel arasındaki bu farklar giderek kapanıyor.

Geçtiğimiz yıllarda 240 Hz gibi tazeleme hızlarına ulaşmanın tek yolu TN panelken, gelişen IPS ve VA paneller de bu konuda oldukça iyi işler çıkarıyorlar. Hatta Asus’un son teknoloji ürünü olan ROG Swift PG259QN modeli, 360 Hz tazeleme hızının yanı sıra en düşük tepki süresine sahip monitör diyebiliriz. Çok iyi tazeleme hızına ve düşük tepki süresine sahip bir monitör almak istiyorsanız, TN panel devrinin yavaş yavaş kapandığını söyleyebiliriz.