Gazetecilik Öldü Mü?

E-gazete, online gazete, basın yayının geleceği ve daha nice isimle tanınan, elektronik gazeteler, internetin popülerleşmesinden sonra, basın yayın kurtuluşu olarak görülüyor. Üstüne üstlük, başlarında “blog”larda var. Pek çok insan, haberleri internet sitelerinden ve bloglardan almayı tercih ediyor. Blog sahiplerinin bazıları ise pek duyarlı değil ve gazetelerden aldıkları haberleri, bir iki kozmetik değişiklikle okuyucularına sunuyorlar. Bu da, gazete ve dergi sahipleri tarafından “blogculara” açılan tazminat davalarını ve uzun süren mahkeme süreçlerini beraberinde getiriyor.

{pagebreak::Biz Büyüdük}

Biz büyüdük ve çok değişti dünya

Peki dergilerin, gazetelerin ve nice organların geleceği karanlık mı? Sayfa çevirmenin o eşsiz tadını, artık umursamıyor muyuz? Cevabımız maalesef evet. Neyse ki, medya patronları nostaljiye bel bağlayacak kadar saf değiller ve geleceklerini kurtarmak için milyar dolarlar dökmeye hazırlar.

{pagebreak::Yine Jobs}

Yine Jobs

Elektronik gazete tartışmaları, polemikleri ve sivri dilli patronu Steve Jobs ile tanınan Apple ile başladı. Apple, New York Times ile işbirliği yaparak, iPad’lerinde “gazete yayımcılığı” yapacağını duyurdu. Bu söylentiler, bir süre yalanlasa da, gerçek olduğu kısa zamanda ortaya çıktı. New york Times ve büyük elma, ilginç bir strateji güdüyorlar: iPad’lerden New York Times okumak bedava; ancak özel araştırmalara, haber videolarına ve resimlerine, veya bazı haberlerin ayrıntılarına değinmek istediğimizde, yıllık 50 dolar (75 TL) gibi bir ücret talep ediliyor. Amerika’nın en popüler basın organının bile, internetle bu kadar sıkı fıkı olması, geleceğe dair önemli işaretler veriyor.

{pagebreak::Dünyanın en büyük gazeteleri, internet için sırada}

Dünyanın en büyük gazeteleri, internet için sırada

Elbette bu yolu sadece New York Times izlemiyor: The Wall Street Journal, The Chronicle of Higher Education, The Los Angeles Times, The Washington Post, USA Today gibi gazeteler, özel haberler sundukları web siteleri yarattılar. Bu siteler, Kindle gibi e-kitap okuyucular, iPad gibi tabletler veya notebook/netbook sahiplerine kolaylık sağlayacak yazılımlar da sunuyorlar. Yıllık ücretlerinin de, NYT’den geri kalmadığını söyleyebiliriz.

Guardian ve The Daily Telegraph gibi dev İngiliz basın yayın organları da, Amerika’daki örnekleri göz ardı etmiyor. Guardian, “şimdilik” ücretsiz içerik sunarken, The Daily Telegraph, cüzi de olsa katılım ücreti talep ediyor.

{pagebreak::Hindistan Coştu Gidiyor!}

Hindistan Coştu Gidiyor!

Gelişmelere ayak uyduran ülkeler arasında, sürpriz bir isim de mevcut: Hindistan. Times of India, Hindustan Times, The Hindu, Indian Express ve The New Indian Express, yalnızca detaylı internet siteleri sunmakla kalmıyor, e-kitap okuyucular için özel tasarlanmış e-kağıt tasarımlı yayınlar da piyasaya sürüyor.  Tüm dünyada, elektronik basında sıkça kullanılan kağıtlar (aslında kağıt demek pek doğru olmaz, bir çeşit LCD ekran tanımı yapılabilir) katlanabiliyor, sudan etkilenmiyor ve yüksek çözünürlük sunuyorlar.

{pagebreak::Maliyetler…}

Maliyetler, fiyatlar ve engeller

E-mürekkep ve e-kağıt kullanımı (özellikle katlanabilir) kulağa eğlenceli gelebilir ama geleneksel yöntemlere göre, çok daha masraflı olduğu da su götürmez br gerçek. Bu da, ciddi bir problemi beraberinde getiriyor. Gazeteler zengin veya fakir, herkesin ulaşabileceği nesneler. Lakin e-kitap okuyucular da, yıllık abonelik ücretleri de fazlasıyla tuzlu. Böylece kullanım alanı ve tirajlar kısıtlanıyor. Yayın ve dağıtım maliyetleri düşürülmezse ve e-kitap okuyucuların/Tablet PC’lerin fiyatları, uygun seviyeye çekilmezse, e-yayınların; yüzyılların alışkanlığı olan kağıt gazeteleri, en azından pazarlama açısından aşmaları ve çıtayı tepeye taşımaları imkansız.

{pagebreak::Kindle Gerçekleri}

Kindle Gerçekleri

Amazon’un, Kindle e-kitap okuyucularında, maliyet kısmak için ciddi çalışmalar yaptığı biliniyor. Kopya koruma olgusu da, başka bir baş ağrısı. Her köşe başında bir korsan varken, e-kitapların, e-gazetelerin, e-dergilerin sanal dünyadan yayılması nasıl engellenecek? Cevap verelim: Engellenemeyecek. Ancak,  ciddi para ve hapis cezaları söz konusu olursa, korsanlığın, bir nebze de olsa önüne geçilebilir. Bu cezaların sadece dağıtımcılar için değil, korsan yayınları okuyanlara da uygulanması gündemde. Tespiti çok zor olsa da, imkansız sayılmaz.

{pagebreak::Kağıt kokusu yitip gidecek mi?}

Kağıt kokusu yitip gidecek mi?

Internet ve dijital ortamlar, gazete, dergi ve kitap satışlarını ciddi ölçüde etkiledi, bunu kimse inkar edemez. Değişmeyen tek şeyin değişimin kendisi olduğu tartışılmaz. Dev yayın organları, dergi yayımcıları ve basım evleri, internetin gücünü keşfetti ve yavaş yavaş uyum sağlama çalışmaları yürütüyorlar. 2010 yılbaşında, Amazon.com üzerinden normal dergi ve kitaptan çok, elektronik içerikler satın alındı. Ne yazık ki, ülkemizde tek tük yayıncılar dışında, konuya gereken önem gösterilmiyor. Zaten dergi, gazete ve kitap okuma alışkanlığının çok üst düzeyde olmadığı ülkemizde, gelişmelerin bir çırpıda yaşanmasını beklemek hayalperestlik olur.

{pagebreak::Sonuç}

Sonuç

Her şeye rağmen, tüm dünya çapında, kağıt gazeteler varlıklarını (popülerlikleri azalsa da) çok ama çok uzun süre daha koruyacaklar. Kağıt kokusu ve elimize bulaşan mürekkep hala hoş bir tat. Bilişim ve basın otoritelerine göre; e-yayınlar da, 10 yıl içinde çok ciddi bir gelişim gösterip, tüm dünyada, yüksek pazarlama oranlarına ulaşacaklar.

:: Siz basının geleceğini nasıl görüyorsunuz?