Türkiye’nin genç bilim insanları, 9-14 Mayıs 2010 tarihleri arasında ABD’nin California eyaletinde San Jose kentinde düzenlenen geleneksel Intel Uluslararası Bilim ve Mühendislik Fuarı’ndan (ISEF) bu yıl dört farklı ödülle döndü. Bu yıl 61.si düzenlenen ISEF’te 59 ülkeden katılan yaklaşık 1600 öğrenciyle karşı mücadele eden gençlerimizin 7 projesinden 3’ü Türkiye’ye ödül getirdi (Hepsinin Yerini Alacak Bağlantı: Light Peak) .
TÜBİTAK Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışması’nda derece alarak yarışmaya katılan Ankara Fen Lisesi öğrencisi 18 yaşındaki Bilge Zeren Aksu, “Oksijen Plazmasının Biyolojik Sistemler Üzerindeki Etkileri” başlıklı projesi ile ISEF’te Mühendislik kategorisi Bio-mühendislik alt kategorisinde Plazma Bilimi Koalisyonu (CPS) ve Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) tarafından iki ayrı birincilik ödülüne layık görüldü.
Projesi kapsamında günümüzde uygulanan tedavilerin aksine cilt kanserini sağlıklı hücrelere zarar vermeden daha hızlı yok eden bir plazma bulan Aksu, bu başarısıyla maddi ödülün yanı sıra tüm masrafları CERN tarafından karşılanmak üzere CERN’e bir geziye hak kazandı.
Bilge Zeren Aksu, “Oksijen Plazmasının Biyolojik Sistemler Üzerindeki Etkileri” başlıklı projesi ile katıldı.
{pagebreak::2}
INEPO tarafından seçilerek ISEF’e giden 15 yaşındaki İzmir Özel Fatih Fen Lisesi öğrencisi İdil Özdamar, “Yeni Nesil Güneş Pilleri için Üç Bölümden Oluşan Yarıiletken Nanokristallerin Sentezi” adlı projesiyle mühendislik kategorisi termodinamik ve güneş enerjisi alt kategorisinde üçüncülük elde etti.
Çevre dostu düşük toksik etkili ve yüksek verimli güneş pilleri elde etmek için CuInSe2, CuGaSe2, Cu(InGa)Se2 yarıiletken nanokristaller sentezleyen, bu maddelerin elektriksel özellikleri ve test sonuçlarını inceleyen Özdamar, güneş pillerinde kullanılacak en uygun materyalin CuInSe2 olduğunu belirledi, bu maddenin yeni nesil güneş pillerinde umut vaat ettiğini kanıtladı.
İdil Özdamar, “Yeni Nesil Güneş Pilleri için Üç Bölümden Oluşan Yarıiletken Nanokristallerin Sentezi” adlı projesiyle katıldı.
{pagebreak::3}
TÜBİTAK Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışması’nda derece alarak Türkiye’yi ISEF’te temsil eden 17 yaşındaki Ankara Fen Lisesi öğrencisi Bayram Safa Çiçek de “Barisentrik Koordinatlar ve Uygulamaları” başlıklı projesi ile yarışmadaki en önemli ödüllerden birini kazandı.
Çiçek, Matematik kategorisi geometri alt kategorisinde Büyük Ödül dördüncülüğüne layık görüldü. Çiçek, cebirsel yollardan çözümü uzun ve zor olan soruların Barizantrik Koordinatlar’la kolay yollardan çözülebileceği gerçeğinden hareketle gerçekleştirdiği çalışma ile Barizantrik Koordinatlar yardımıyla bilinen teoremlerin yeni ve kolay ispatlarını yaptı ve üçgen geometrisinde bilinmeyen yeni özellikler elde etti.
Bayram Safa Çiçek, “Barisentrik Koordinatlar ve Uygulamaları” başlıklı projesi ile yarışmadaki en önemli ödüllerden birini kazandı.
ISEF’te ilk üç ABD’den
Dünyanın en büyük üniversite öncesi bilim yarışması olan ISEF’e bu yıl 59 ülkeden toplam 1.611 genç bilim insanı katıldı. Fuarda ödüle layık görülen projelere toplam 4 milyon dolarlık burs ve ödül verildi.
ISEF 2010’da ABD’nin Texas Eyaleti’nden Amy Chyao, kanserli hücreleri öldüren bir ilacı aktive etmek için ışık enerjisi kullanan yeni bir kanser tedavi yöntemi olan fotodinamik terapi için geliştirdiği fotosentez cihazı ile birincilik ödülünü ve Intel kurucusu ve eski CEO’su Gordon E. Moore’un onuruna bu yıl ilk kez verilen Gordon E. Moore Ödülü’nü almaya layık görüldü (10 Yıl Sonra Neler Olacak?).
Vancouver’dan Kevin Ellis çalışırken programları analiz ederek bilgisayar programlarını otomatik olarak hızlandıran, böylece işin birçok mikroişlemciye bölünmesini sağlayan projesi ile ikinci, Beaverton’dan Yale Fan de zorlu bilgiişlem süreçlerinde quantum bilgiişlemin avantajlarını ortaya koyan projesiyle üçüncü oldu.