Grönland’da yaşıyorsanız ve gökyüzü aniden tuhaf bir bulutla kararırsa bilim insanlarının “buzul unu” dediği şeyle karşı karşıya olabilirsiniz.
Tüm buzullar eriseydi ne olurdu?
Buzullar Grönland’da devasa toz “un” fırtınası oluşturdu
Araştırmacılar NASA’ya kalırsa uzun zamandan beri Grönland Bölgesinde buzul unu toz fırtınalarından söz edip duruyorlardı. Yakalaması güç olan bu tozun Ittoqqortoormilt köyünün 130 kilometre kuzeybatısında oluşturduğu devasa bulut (How it works dergisine göre) ancak Eylül ayında görüntülenebildi. NASA’nın dediğine göre, buzul unu denilen şey, buzulların kayaları ezmesiyle ortaya çıkıyor. Uydular daha önce bu türden küçük fırtınalar saptamıştı ama bu,”şu ana kadar saptananların en büyüğü.”
İngiltere’deki Loughborough Üniversitesinde fiziksel coğrafya profesörü olan Joanna Bullar,” Daha önce bu türden küçük toz olaylarına tanık olmuştuk ama bulut örtüsü yüzünden uyduyla saptamak çok zor” diyor bir NASA bülteninde. “Toz olayları gerçekleştiğinde, İzlanda’dan ve batı Grönland bölgesinden gelen saha verileri, bunların nadiren iki günden uzun sürdüğünü gösteriyor.”
Un fırtınası, yöredeki yaz taşkın yatağının Eylül sonunda soğuk hava ile birlikte kuruması ve geride, kuzeydeki buzullardan güneye taşınan koca bir tortu yığını bırakmasıyla oluşuyor. NASA uyduları, taşkın yatağının kurudukça griye dönmesini izledi ve 29 Eylül’de güçlü rüzgarlar çıkınca bölgede bir bulut oluştu.
NASA’ya göre bunun gibi fırtınalar çok ilgi çekici zira araştırmacılar bu fırtınalara ya da fırtınaların iklim üstündeki etkisine dair pek çok şeyi henüz bilmiyor. Ekvatora yakın büyük toz fırtınalarının iklim üzerinde etkisi olduğu bilinse de buzul unu fırtınasının rolü gizemini koruyor. Fırtınaların etkisini anlamak için bu unlu gizemleri daha uzun zaman araştırmak gerekiyor.
