Hasta La Vista Baby Demeye Az Kaldı!

Terminator serisini bilmeyen bilim kurgu hayranı yoktur herhalde. Arnold Schwarzenegger’in bugünkü ününe kavuşmasının en büyük sebebi olan bu seride gelecekte makinelerin dünyanın kontrolünü ele alması konu ediliyordu. Gelecekte yaşanan  savaşta insanların lideri olan John Connor’ı ortadan kaldırmak için geçmişe gönderilen insan görünümlü robotlarla olan mücadeleyi üç film boyunca izledikten sonra birkaç gün önce vizyona giren Terminator: Salvation adlı filmde geleceğe gidiyoruz.

Eğer Terminator: Salvation’ın tarih çizelgesini doğru olarak kabul edersek, 2018 yılında dünyayı robotlar yönetiyor olacak. Ancak filmin yönetmeni ve senaristinin sizlere söylemeyi unuttuğu bir şey var: Terminator: Salvation’daki birçok teknoloji günümüzde kullanılıyor. Filmdeki teknolojilerin ne kadarı günümüzde gerçekleşti bunu öğrenmek istiyorsanız, yazıyı okumanızı tavsiye ederiz.

{pagebreak::Ölüm makineleri}

Ölüm makineleri

Durdurulması imkansız, her gördüğü insanı temizlemeye ant içmiş ölüm makineleri olmayan bir Terminator filmi düşünülemez. “Avcı-Katiller” olarak da tanımlayabileceğimiz bu robotların dışında hava araçları da insanoğlunun başına büyük bela oluyordu.

Dünyanın dört bir yanında, ordular savaş robotu geliştirme çalışmaları yürütüyorlar.  ABD ordusunun geliştirdiği Modular Advanced Armed Robotic System (MAARS) adlı robot Irak ve Afganistan’da halen aktif olarak kullanılıyor. MAARS elbette filmde gördüğümüz insan görünümlü robotlara pek benzemiyor. Üzerinde M240B makineli tüfek bulunan paletli bir araç olan MAARS’ı son filmdeki Hunter Killer tanklara benzetebiliriz.

Sadece muharebe amaçlı değil yaralı askerlere de yardım etme görevi de bulunan MAARS genellikle en ön saflarda değil de daha çok destek vazifesi görüyor. MAARS kendi iradesiyle hareket etmiyor. Uzaktan kumanda ile yönetilen araç belli durumlarda kendi kendine karar verebilse de yine de her zaman bir askerin kontrolünde oluyor. Ancak bu bir gün isyan edip kendini kontrol edene saldırmayacağı anlamına gelmiyor.

{pagebreak::İrade sahibi robotlar}

İrade sahibi robotlar

Bildiğiniz üzere Terminator serisindeki makineler uzaktan kumada ile değil kendi başlarına, kendi iradeleriyle hareket ediyordu. Günümüzde de uzaktan kumanda edilmeye gereksinim duymadan kendi başına hareket edebilen makineler mevcut. Ancak tabii bunlar insanları yok etmek yerine başka faydalı işler için kullanılıyorlar.

Kendi iradesiyle çalışan robotların en ünlülerinden biri Mars yüzeyine gönderilen Mars Rover adlı makine. Bu makine uzaktan kumanda edilmeye ihtiyaç duymadan, sahip olduğu kameraları kullanarak Mars yüzeyinde sorunsuz ilerleyebiliyordu. Bunu kameralardan aldığı görüntüyü işleyip kendisine yol çizebilen yazılıma borçluydu.

Elbette bunlar filmdeki ölüm makineleri kadar zeki değiller fakat bu hiçbir zaman olamayacakları anlamına da gelmiyor.

{pagebreak::Üstün yapay zeka}

Üstün yapay zeka

Terminator serisindeki robotlar kendi iradeleri ile hareket etmelerinin yanı sıra o kadar gelişmiş bir yapay zekaya sahipler ki insan gibi düşünebiliyorlar. Birçok fütürist yazara göre bu olay çok yakında gerçekleşebilir. Yani yakın bir gelecekte insan gibi düşünebilen bilgisayarlar görebiliriz. Bu tahminleri yapan kişiler 2020 yılında bu tip robotların hazır hale geleceğini düşünüyorlar.

Bir makinenin zeki olup olmadığını belirlemek için yapılan bir test var. 1950 yılında Alan Turing’in tasarladığı ve kendi adını verdiği Turing Testi günümüzde birçok kişi tarafından bir makinenin zeki olup olmadığını anlayabilmek için kullanılıyor. Tüm bilimsel çevreler tarafından kabul edilmese de bu test yapay zeka araştırmalarında başvurulan yöntemlerden biri. Test basitçe şöyle yapılıyor: Bir insan ve bilgisayar yazı yoluyla ikisini de sorgulayan kişiyi insan olduğuna ikna etmeye çalışıyor. Eğer sorgulayan kişi bilgisayarın insan olduğuna ikna olursa o bilgisayar zeki olarak kabul ediliyor.

Her yıl verilen Loebner Ödülleri, Turing Testinden geçebilen yazılımlara dağıtılıyor. Bronz, Gümüş ve Altın olarak belirlenen kategorilerde verilen ödüllerde henüz gümüş ve altın alabilcek bir yazılım çıkmadı. Bronz kategorisi ise insan davranışına en yakın olana veriliyor. Gümüş ödül yazı yoluyla Turing Testinden geçenlere, altın ödül ise ses yoluyla testten geçenlere verilecek.

Günümüzde yapay zeka konusunda en çok aşama kaydeden şey arama motorları. Google’ın kurucularından Larry Page en iyi arama motorunun her şeyi anlayabilen arama motoru olacağını söylüyor. Ancak Google’ın Skynet gibi isyan edip tüm dünyayı ele geçirmesi için endişelenmeye başlamamıza daha çok var. Microsoft Bing ve Wolfram Alpha gibi daha zeki arama motorları sahip oldukları daha gelişmiş yapay zeka ile sizleri daha çok korkutmalılar.

{pagebreak::Cyberdyne Systems}

Cyberdyne Systems

Terminator modellerinin üretiminin başlamasının arkasındaki firma olan Cyberdyne Systems’in sadece bir kurgudan ibaret olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Cyberdyne Systems gerçekten var ancak masum ve zararsız bir isim arkasında saklanıyor, Honda. Evet, birçok kişinin hayranı olduğu Civic modelinin üreticisi aynı zamanda dünyanın en büyük robot üreticisi unvanına da sahip.

Honda’nın robot ordusunun başındaki isim de oldukça tanıdık. Advanced Step in Innovative Mobility ya da bilinen adıyla ASIMO bu ordunun başkomutanlığını yapıyor. T-800 gibi iki metre boyunda ve insan öldürmek yerine ancak yaşlı bir nine gibi yürüyüp el sallıyor olabilir ama robot robottur. Hiçbirine güven olmaz.

ASIMO’nun 2004 yılında geliştirilen en yeni modeli nesneleri, çevreyi, sesleri ve en önemlisi yüzleri tanıyabiliyor. Bir tanesinin maliyeti yaklaşık 1 milyon dolar olduğu için şu an oldukça az sayıdalar. O yüzden yakın bir zaman içinde ASIMO’lardan birinin kapınıza gelip John Connor’ı tanıyıp tanımadığınızı sormasından korkmayın.

ASIMO’ların en son modelleri ayrıca İnternet’e de bağlanabiliyor. Honda’ya göre, bu özellik sayesinde ASIMO hava durumu gibi bilgileri insanlara verebiliyor. Bu özellik size tanıdık geldi mi? Gelmediyse hatırlatalım, T modelleri de Skynet’e bağlanabiliyordu.

{pagebreak::İnsan makine melezleri}

İnsan makine melezleri

Termintor filmlerinde gördüğümüz T serisi robotları insanlardan ayırabilmek oldukça güçtü. Gerçi Arnold Schwarzenegger’in insan olmadığı hemen anlaşılıyordu ama yine de bu ölüm makinelerinin insan görünümlü olması filmdeki kurbanları rahatça kandırabiliyordu.

Günümüz teknolojisinin son trendlerinden biri de insanlara yardımcı olabilcek robot parçalar eklemek. 2009 yılını yaşadığımız şu günlerde hali hazırda buna benzer teknolojiler geliştirilmiş durumda.

Terminator filmlerinde rastladığımıza en yakın teknoloji Japon bir firmanın geliştirdiği robot kıyafet. HAL (Hybrid Assistive Limb) adlı bu kıyafet giyen kişiyi 10 kat güçlendiriyor. Ağır işlerde çalışanlar için tasarlanmış bu kıyafet henüz yaygınlaşmış değil. Bunun en büyük sebebi ise 4200 dolarlık fiyatı.

{pagebreak::Yüzebilen robotlar}

Yüzebilen robotlar

Elektrik ile suyun pek anlaşamadığını hepimiz biliyoruz. Ancak Terminator: Salvation’da bu fizik kuralı bir kenara bırakılarak Hydrobot adı verilen timsah benzeri ölüm makineleri insanları avlamaya çalışıyordu.

Filmdeki yüzebilen robotlar tek harekette kafanızı uçurabilecekken bunların günümüzdeki benzerleri balık şeklinde ve yapabildikleri tek şey yüzebilmek.

Essex Üniversitesi’ndeki bilim adamları tarafından geliştirilen bu robot balıklar üzerlerine yerleştirilen alıcılar sayesinde sudaki kirliliği tespit edip bu bilgiyi kumanda merkezine gönderebiliyorlar.

{pagebreak::Dev robotlar}

Dev robotlar

Terminator: Salvation bizleri seride yeni bir robot modeliyle tanıştırdı. Harvester adı verilen bu model neredeyse üç katlı bir bina boyutlarına sahip ve tek bir amacı var; insanoğlunu ortadan kaldırmak.

Günümüzde bu modele tam olarak benzer bir şey olmasa da bazı yönleriyle benzer bir makine mevcut. 1988 yılında Monster Robots adlı şirket tarafından üretilen Robosaurus dev boyutlarıyla görenleri korkutuyor. ABD’de canavar kamyon ve benzeri yarışlarda gösteri amaçlı kullanılan Robosaurus için ölüm makinesi tanımı kullanılabilir.   

12 metre uzunluğunda ve 30 ton ağırlığında olan bu metal yığını arabaları parçalayıp ağzından alevler çıkarabiliyor. Ancak en ufak bir zeka belirtisi göstermediğini de belirtmek gerek. Robosaurus aslında insan kontrolünde bir pres makinesinden başka bir şey değil.

{pagebreak::İnsansız motorsiklet}

İnsansız motorsiklet

Tüm Terminator serisindeki en karizmatik şey bizce ne Arnold’un canlandırdığı T-800, ne sıvı metal yapısıyla istediği şekle girebilen T-1000 ne de güzeller güzeli Kristanna Loken’in canlandırığı T-X. Serinin en karizmatik ölüm makinesi Terminator: Salvation’daki motorsikletler. Moto-Terminator adını da verebileceğimiz bu makineler hiçbir kumandaya ihtiyaç duymadan tamamen kendi başlarına hareket edebiliyorlar.

İnsansız motorsiklet çalışmalarının örnekleri günümüzde bulunsa da yine de bunların istenilen seviyeye geldiğini söylemek güç. 2004 yılında Berkeley Üniversitesi’nden bir grup öğrencinin tasarladığı ve ABD Savunma Araştırmaları Projeleri Yönetimi (DARPA) tarafından desteklenen proje sonucunda ortaya çıkan GhostRider Robot adlı araç insansız motorsikletlerin günümüzdeki en büyük örneği.

{pagebreak::Skynet}

Skynet

Gerçekten Skynet adlı bir şeyin olduğunu biliyor muydunuz? Geçtiğimiz yıl kullanılmaya başlanan ve İngiliz Ordusu’nun dünya üzerindeki tüm birlikleri ile sürekli iletişim halinde olmasını sağlayan platformun adı Skynet. Korkutucu, değil mi?

3,6 milyar Pound harcananan proje sayesinde İngiliz Ordusu’nun tüm birimleri uydular aracılığıyla kesintisiz iletişim kurabiliyor. Bu proje için kullanılan uyduların adları da Skynet 5A, 5B ve 5C şeklinde.

Yapılan açıklamalara göre Skynet, İngiliz Ordusu’nun kullandığı bir önceki sisteme göre iki buçuk kat daha yetenekli bir sistem. Skynet birimler arasında sadece sesli iletişim değil aynı zamanda veri transferi imkanı da sağlıyor.

:: Yakın bir gelecekte insan kadar zeki makinelerin üretilebileceğini düşünüyor musunuz?