Bu hafta Hubble Uzay Teleskobu, uzayın bir başka görüntüsünü daha yakaladı. Teleskop, yıldızlarası ortamla etkileşim halindeki gezegenimsi bulutsusu ESO 455-10‘un görüntüsünü yakaladı.
Gezegenimsi bulutsular on binlerce yıl var olabiliyor
Kafa karıştırıcı adlarına rağmen, gezegenimsi bulutsuların aslında gezegenlerle hiçbir alakası yoktur. Bu bulutsular için ilk adlandırma göklerde belirsiz şekiller gören ve bir tür gezegen olduklarını varsayan ilk gökbilimciler tarafından yapıldığı için o şekilde ifade edilmiştir. Aslında gezegenimsi bulutsu, “iyonize bir gaz kabuğudur“.
Güneşimizin büyüklüğündeki bir yıldız ömrünün sonuna geldiğinde, dışarıya doğru hareket eden ve bir kabuk oluşturan dış katmanlarını fırlatır. Daha sonra bu kabuk, yıldızın açıktaki çekirdeği tarafından aydınlatılarak gazın parlak bir şekilde parlamasını sağlar. Ortaya çıkan bu oluşum da gezegenimsi bulutsu olarak adlandırılır.
Ek olarak bu oluşum dağılmadan önce on binlerce yıl var olabilir. Aynı zamanda bu özel gezegenimsi bulutsusu, yıldızlarası ortam adı verilen, etrafındaki çoğunlukla boş olan uzay ile etkileşim biçimi nedeniyle ilgi çekici hale gelmiştir.
Ayrıca gezegenimsi bulutsular, orijinal olarak yıldızların içinde üretilen metaller gibi ağır elementleri fırlatarak yıldızlarası ortamla etkileşime girer. Bu elementler, sonunda doğacak olan yeni yıldızlar için yapı taşları oluşturmaya yardımcı olan gezegenimsi bulutsular tarafından yıldızlarası ortama ekilir.
Son olarak NASA bir gönderide, Hubble Uzay Teleskobu’nun görüntülediği ESO455-10 hakkında şöyle diyor;
“ESO 455-10’un daha önce merkez yıldızının katmanları olarak sıkıca bir arada tutulan yassı kabukları, bu gezegenimsi bulutsuyu benzersiz görünümünü vermekle kalmıyor, aynı zamanda bulutsu hakkında da bilgi veriyor. Bir yıldız alanında görülen, bulutsunun kuzey tarafındaki belirgin asimetrik malzeme yayı, ESO 455-10 ile yıldızlarası ortam arasındaki etkileşimlerin açık bir işaretidir.”
{{user}} {{datetime}}
{{text}}