İnternet ortamı kolaylığı ve herkese açık oluşu ile kalabalıklığını gittikçe artırıyor. Her gün internette milyonlarca içerik, içerik sağlayıcı kişiler tarafından paylaşılıyor. Ancak bu paylaşım hakkı bazı hukuk kuralları ile sınırlandırılmış durumda. Her alanda olduğu gibi hukuk kuralları, internet alanında da kendini gösteriyor.

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun; internette paylaşım yapan kişilere, yaptıkları paylaşımlara, internette yer alan sitelere vs. her türlü özneye hukuki nitelik yükler. İçerik sağlayıcı da bunlardan birisidir.

Erişimin engellenmesi kararı ile ilgili tüm detaylar

Erişimin engellenmesi kararı nedir? Hukuki boyutunu ve hangi hallerde web sitelerine erişim engelleme yapılabileceği konusunu detaylıca inceliyoruz...

Yukarıda bahsettiğimiz kanuna göre, internette yer alan içerikleri üreten, kullanıcılara sunan, bu verileri değiştiren veya sağlayan kişiler erişim sağlayıcıdır ve erişim sağlayıcı için öngörülen hükümlere tabidir.

Eğer vLog çekiyor ya da blog yazıyorsanız, hukuken içerik sağlayıcısınız demektir. Hatta o kadar ki, sosyal medya hesabınız varsa, herhangi bir şikayet sitesine şikayet yorumu yapmışsanız yine içerik sağlayıcı olarak nitelendirilirsiniz. Yani hepimiz birer içerik sağlayıcısıyız.

Peki içerik sağlayıcı olmak ne demek? İçerik sağlayıcı ne gibi hükümlere tabidir?

Burada aslında temel olarak iki mesele üzerinde duracağız. İlk olarak erişimin engellenmesi kararının içerik sağlayıcı ile ilişkisi, ikinci olarak içerik sağlayıcının hukuki ve cezai sorumluluğu. 

İnternet kullanıcıları olarak hepimiz birer içerik sağlayıcı olduğumuzdan, konunun önemini anlatmaya gerek yok. Yazımızı dikkatlice okumanızı tavsiye ediyoruz.

Erişimin engellenmesi kararı ve içerik sağlayıcı

İnternette dolaşırken bazı sitelere erişimin engellenmiş olduğunu görmüşüzdür. İşte bu karar, hukuki olarak ciddi bir zemine sahiptir. Gelişigüzel alınan idari tedbirlerden ibaret değildir. Yukarıda bahsettiğimiz 5651 sayılı Kanun kapsamında, bir sitenin tamamına yahut bazı sayfalarına erişimi engellenebiliyor. Ancak erişimin engellenmesi kararının tabii ki şartları vardır. Esasen bunun detaylarına erişim engellemesinin hukuki boyutu konusunda detaylı bir şekilde anlatmıştık. Ancak kısaca bir kez daha bahsedelim.

Erişim engeli çoğu zaman içerik sağlayıcıların internet ortamına koydukları içeriklerden ötürü alınan bir karardır. Erişimin engellenmesi kararı, 5651 sayılı Kanunda yer alan hallerde mümkün olur. Bu halleri şöyle sıralayabiliriz:

• Kişilik hakkının ihlali
• Özel hayatın gizliliğinin ihlali
• İçeriğin bazı suçları içeriyor olması
• Telif hakkı ihlali niteliğinde bir içerik bulunması
• Kamu yararı, genel sağlığın korunması, suçun önlenmesi, milli güvenlik ve kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması gibi yüksek yararların söz konusu olması

Genellikle yanlış bilinen bir husustan bahsetmemiz gerekiyor. Erişim engelleme kararından önce içerik sağlayıcıya başvurmak bir zorunluluk değildir. Yani sitenizde yukarıda sıraladığımız hukuka aykırılıkları içeren bir içerik paylaşmışsanız hukuki süreçten önce nasılsa bana bildirim gelir diye düşünmeyin. Uygulamada iş yargıya taşınmasın diye önce içerik sağlayıcıya ihtarda bulunanlar olsa da direkt olarak sulh ceza hakimine giden de çok.

Bu sıraladığımız hallerin her birisi için ayrı ayrı hukuki prosedür işletilerek erişimin engellenmesi kararı alınabilir. Bu kararlara itiraz etmek de mümkündür ve bu da her hal için farklı özellik gösterir. 

Siteye erişim engellendi. Ancak, iş burada bitmez. Erişim engelleme kararına neden olan hukuka aykırı içerikten ötürü içerik sağlayıcı hukuki ve cezai olarak sorumlu tutulur.

İçerik sağlayıcının hukuki ve cezai sorumluluğu

5651 sayılı Kanun, içerik sağlayıcıya bazı sorumluluklar yükler ve bazı fiillerini yaptırıma bağlar. Bu kapsamda öncelikle belirtmeliyiz ki içerik sağlayıcı her türlü hukuka aykırı içeriğinden ötürü sorumluluk altındadır. Yani sitenin herhangi bir yerine, blog yazının içine, videonun sağına soluna ‘hukuki sorumluluk kabul edilmez’ vs. ibareler konması sorumluluğu kaldırmaz. Sitenin gizlilik sözleşmesi veya üyelik sözleşmesi ile de bu sorumluluk kaldırılmaz. Çünkü kanuni bir sorumluluktan bahsediyoruz.

Bu sorumluluk hukuki (tazminat) ve cezai (ceza) sorumluluktur. Tabi bunun bir istisnası vardır, eğer içerik sağlayıcılar başkasına ait bir içeriği bağlantı vererek internet ortamına koymuş ise o içeriğin oluşturduğu ihlalden kural olarak sorumlu olmaz. Ancak somut olayın özelliklerinden ve içeriğin sunuluş biçiminden benimsendiği ve kullanıcılara ulaşması amaçlandığı anlaşılıyor ise sorumluluk devam eder.

Eğer içerik sağlayıcı iseniz bunların haricinde 3 temel sorumluluğunuz vardır:

• Hukuka aykırı bir içeriğiniz nedeni ile hem hukuki hem cezai olarak sorumlusunuz. Yani bir kişiye hakaret etmişseniz hem TCK kapsamında hakaret suçundan yargılanabilir, hem bu nedenle manevi tazminat ödemek zorunda kalabilirsiniz. Aynı şekilde içeriğiniz başkasının telif haklarını ihlal ediyorsa yine benzer durum söz konusudur.
• 5651 sayılı Kanun madde 3 gereği, kendinizi tanıtıcı bilgileri sitede rahatça ulaşılabilir şekilde bulundurmakla yükümlüsünüz. (Uyulmaması durumunda Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu tarafından 2 ile 50 bin TL arasında idari para cezası uygulanabilir.)
• Yukarıda kamu yararı, genel sağlığın korunması, milli güvenlik gibi durumlarda erişim engelleme kararından bahsettik. İşte bununla ilgili bir soruşturmada, savcılığın sizden istediği her türlü delil ve suçu aydınlatıcı unsurları teslim etmekle yükümlüsünüz. (Aksi halde 3 bin gün ile 10 bin gün arasında adli para cezası söz konusu olur ancak içerik sağlayıcının fiili daha ağır bir suç teşkil ediyorsa onun cezası uygulanır.) Ayrıca içerik sağlayıcı olarak yine aynı yüksek nedenlere dayanarak sizden içeriğin kaldırılması istendiği zaman buna uymakla yükümlüsünüz. (Aksi halde Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu 50 bin TL ile 500 bin TL arasında idari para cezası uygulanabilir.)

Sonuç

İnternet ortamına içerik yerleştirmenin başıboş bırakılmış bir iş olmadığını izah etmeye çalıştık. Özellikle son yıllarda 5651 sayılı kanun kapsamında alınan kararlar artmaktadır. Dolayısıyla internette paylaşım yapmadan önce herhangi bir ihlal içerip içermediğine dikkat etmelisiniz. İçeriğinizle ilgili herhangi bir hukuki işleme muhatap olmuşsanız, bunun önemle üzerinde durarak bilişim alanında tecrübeli bir avukattan hukuki yardım almanız en sağlıklısı olacaktır.