Cambridge ve Tübingen üniversitelerinde görev yapan bilim insanları iklim ile beyin büyüklüğü arasındaki ilişkiyi araştırdı. Ekip, dünya genelinde bulunan Homo cinsine ait 300’den fazla fosilin vücut ve beyin büyüklüğü ölçümlerini topladı. Bu verileri, son milyon yılda dünyanın bölgesel iklimlerinin yeniden yapılandırılmasıyla birleştirdiler. Her bir fosilin yaşadığı iklimi belirlediler. Çalışma, insanların ortalama vücut büyüklüğünün son milyon yılda önemli ölçüde dalgalandığını gösterdi.
Önceki türlere kıyasla üç kat daha büyük beyin
Bilim insanları, daha büyük vücutların daha soğuk bölgelerde geliştiğini ortaya koydu. Daha büyük boyutun, daha düşük sıcaklıklara karşı bir tampon görevi gördüğünü düşünüyorlar. Kütlesi yüzey alanına göre büyük olduğunda, vücuttan daha az ısı kaybedilir. Daha soğuk, daha sert iklimler daha büyük vücut boyutlarının evrimini sağlarken, daha sıcak iklimler daha küçük vücutlara yol açtı. Ekip, bulguları Nature Communications dergisinde yayımladı.
Türümüz Homo sapiens, yaklaşık 300 bin yıl önce Afrika’da ortaya çıktı. Ancak Homo cinsi çok daha uzun süredir varlığını sürdürmekte ve Neandertalleri, Homo habilisi ve Homo erectus gibi soyu tükenmiş diğer ilgili türleri kapsar. Cinsimizin evriminin belirleyici bir özelliği vücut ve beyin boyutunu artırma eğilimi. Beyin boyutu önemli ölçüde değişti. Ancak vücut boyutuyla paralel olarak gelişmedi. Homo habilis gibi daha önceki türlere kıyasla yüzle 50 daha ağırız ve beyinlerimiz üç kat daha büyük. Ancak bu tür değişikliklerin arkasındaki itici güçler oldukça tartışılıyor.
Cambridge Üniversitesi Zooloji Bölümünden araştırmacı Profesör Andrea Manica, “Çalışmamız, iklimin (özellikle sıcaklığın) son bir milyon yıldır vücut büyüklüğündeki değişikliklerin ana itici gücü olduğunu gösteriyor. Bugün yaşayan insanlardan daha sıcak iklimlerde yaşayanların daha küçük olma eğiliminde olduğunu ve daha soğuk iklimlerde yaşayanların daha büyük olma eğiliminde olduğunu görebiliyoruz.” dedi.
Tübingen Üniversitesinden Dr. Manuel Will ise çevrenin vücut büyüklüğümüz üzerinde beyin büyüklüğümüzden çok daha büyük bir etkisi olduğunu söyledi. Araştırmacı, “Beyin boyutunu ve vücut boyutunu farklı faktörlerin belirlediğini bulduk. Çevreden elde edilen besin miktarı, büyük ve özellikle enerji gerektiren beyinlerimizin korunmasını ve büyümesini sağlamak için yeterli olmalıydı.” şeklinde konuştu.
Araştırmacılar, insan vücudunun ve beyin boyutunun gelişmeye devam ettiğine dair iyi kanıtlar olduğunu söylüyor. Türümüzdeki beyin boyutu, Holosen döneminin başlangıcından bu yana (yaklaşık 11 bin 650 yıl önce) küçülüyor. Karmaşık görevlerin bilgisayarlara devredilmesi gibi teknolojiye artan bağımlılık, beyinlerin önümüzdeki birkaç bin yıl içinde daha da küçülmesine neden olabilir.
{{user}} {{datetime}}
{{text}}