Koronavirüs dediğimizde aklımıza gelen ilk organlardan biri de akciğer. Çünkü COVID-19 etkeni Sars-Cov-2 tedavi edilemezse hastanın ölümüne yol açıyor. Bilim insanları, Sars-Cov-2’nin bu organlarımızı nasıl istila ettiğini yeni bir çalışmada gösterdi.
Akciğerlerde bulunan kıl benzeri silyalar bir orman görünümüne sahip. Yeni çalışmada araştırmacılar virüsün silyaları nasıl ve neden hedef aldığını keşfetti. Sars-Cov-2 virüsü işte bu solunum yollarımızı kaplayan silyaları istila ediyor. Böylece akciğerlerin derinliklerine yerleşmesini engelleyen önemli bir bariyeri yok etmiş oluyor.
Koronavirüsü pandemiye çeviren mutasyonu açıkladılar
Çarpıcı bulgu: Koronavirüs akciğer silyalarına saldırıyor
Normalde bu silyalar mukusu hava yolundan boğaza doğru itmek için senkronize dalgalar halinde hareket eder. Yani koronavirüs gibi viral istilacıları akciğerin derinlerine ulaşmasını engeller. Ancak koronavirüs bu sistemi alt üst ediyor.
Nature Communications‘daki çalışmaya göre, solunum yolu hücrelerine bulaştığında virüs silya sistemini resmen biçiyor. Bu nedenle saç benzeri yapılar olmadan hücreler mukus hareketini durduruyor. Nihayetinde koronavirüs, akciğerleri istila edeceği yolu açmış oluyor. Bir diğer ifadeyle bu yapıları yok etmek, mukusun istilacıları boğaza doğru hareket ettirmesini engelliyor.
Çalışmayı Pasteur Enstitüsünden viral immünolog Lisa Chakrabarti ve ekip arkadaşları yürüttü. Chakrabarti, bu silyaların eksikliğinin virüsün akciğerleri işgal etmesine neden olabileceğini söyledi. Bununla birlikte, ciddi COVID-19’a neden olmasına yardımcı olduğunu da ekledi.
Koronavirüs akciğer hücrelerini işte bu şekilde istila ediyor. Aynı şekilde vücudun farklı bölgelerini nasıl işgal ettiğini anlamak oldukça önemli. Çünkü araştırmacıların virüsü engelleme yollarını bulmasına yardımcı olacaktır. Örneğin, Pasteur Enstitüsü ekibi, silyaları taklit eden laboratuvarda yetiştirilen insan hücrelerini koronavirüs ile enfekte etti. Analizler, sağlıklı hücrelerde bulunan uzun silyaların yerine enfekte olmuş hücrelerin yüzeyinde kısa silyaların olduğunu gösterdi.
Ekip, mukus hareketini ölçmek için enfekte hücrelerin yüzeyine mikroskobik boncuklar ekledi. Bu boncuklar ise hareketsiz kaldı. Bu, hücrelerin mukusu solunum yolundan boğaza ‘dışarı atmak üzere’ itmediğini gösteriyor. Chakrabarti, diğer virüslerin ve bakterilerin vücudun yabancı istilacıları yakalamak ve çıkarmak için mukus kullanma yeteneğine de zarar verebileceğini belirtti.
Koronavirüs gibi bazı patojenler silyalara zarar verir ancak hücrelerini bozmadan bırakır. Grip gibi diğer patojenler ise hücreleri bazen öldürüyor. Tipik olarak soğuk algınlığına neden olan solunum sinsityal virüsü ise her ikisini de yapabilir; yetişkinlerde silyaları yok eder; çocuklarda ise hücreleri öldürebilir.
