Lityum iyon piller Nobel ödülü getirdi

2015 yılında ilk Türk bilim insanı Aziz Sancar tarafından alınan kimya dalındaki Nobel Ödülü bu yıl da sahiplerini buldu. 1901 yılından beri verilen ödülü bu kez üç kişi paylaştı. 2019 Nobel Kimya Ödülü, lityum iyon piller üzerinde çalışmalar yapılan üç bilim insanına gitti.

Nobel’de bir Türk

Lityum iyon piller ile 2019 Nobel Kimya Ödülü aldılar

The Nobel Prize isimli resmi Twitter hesabından yapılan duyuruya göre, 2019 Nobel Kimya Ödülü bu yıl üç bilim insanına gitti. John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham ve Akira Yoshino ödülün sahibi oldu. Açıklamada ödülün verilmesinde seçilen bilim insanlarının lityum iyon piller üzerinde yaptıkları çalışmaların etkili olduğu belirtildi. Üç kişiye verilen ödül ile birlikte verilecek olan para ödülü de üçe bölünecek. Toplamda 9 milyon İsveç Kronu bu üç kişi arasında paylaştırılacak.

Şarj edilebilir lityum iyon piller cep telefonlarından elektrikli araçlara kadar hemen hemen birçok yeni teknolojide karşımıza çıkıyor. Bu pillerin en büyük özelliği ise önemli miktarda enerji depolayabilmeleri. İlk kez 1970’li yıllarda geliştirilen bu pillerin, aradan geçen yaklaşık 50 yılın ardından ödül alması, geç kalınmış bir ödül olarak değerlendiriliyor.

Peki ödül alan bilim insanları bu alanda hangi çalışmalar yaptı?

Stanley Whittingham, petrol krizinin yaşandığı 1970’li yıllarda lityum iyonlarını tutabilen bir katot ortaya çıkararak bu pillerin temelini attı. Nobel Ödülü alan en yaşlı isim olan 97 yaşındaki John Goodenough ise 1980’li yıllarda yaptığı araştırmalarıyla bir bataryanın 4 volt şarj edebileceğini ortaya çıkardı. Akira Yoshino ise 1985 yılında ticari olarak piyasaya sürülen ilk lityum iyon pile imza attı.

Başta da söylediğimiz gibi 2015 yılında bu ödülün sahibi Aziz Sancar olmuştu. Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan ilk Türk bilim insanı olan Sancar, “DNA onarımının mekanistik çalışmaları” alanında ödülü almaya hak kazanmıştı. Tıpkı bu yıl olduğu gibi 2015 yılında da bu ödülü üç bilim insanı paylaşmıştı.

Ödülünü alan Sancar, bu ödülün madalya ve sertifikasını daha sonrasında düzenlenen bir tören ile Anıtkabir’e armağan etmişti.