RTÜK’ün internet denetimi neleri değiştirecek?

Torba yasayla birlikte RTÜK‘e internet yayınlarını denetleme yetkisi getiriliyor. Peki bu değişiklik hayatımızda neleri değiştirecek?

Behzat Ç. Netflix ile geri dönüyor!

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, ülkemizde karasal, uydu ve kablo üzerinden yayın yapan televizyon ve radyo kanallarını denetleme yetkisine sahip. 

Kanallar, yayın yapabilmek için öncelikle RTÜK’ten lisans almak zorundalar. Lisans alan kanalar, tüm içeriklerini RTÜK tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde üretmek zorunda.

İnternetten yayın için RTÜK lisansı alınacak

Maliye Bakanlığı tarafından yeni yasa tasarı meclise sunuldu. Buraya tıklayarak ulaşabileceğiniz yasa tasarısının 73. maddesinde internet yayınları için getirilen denetimin şartları bulunuyor. 

İnternet denetimi tüm yayıncılar için zorunlu olacak

Televizyon ve radyo yayınlarının internet üzerinden yapılmaya başlaması nedeniyle vergi kaçırıldığını düşünen Maliye Bakanlığı, vergi düzenlemelerini içeren kanun tasarısına internet yayıncılarını da ekledi. 

Yasa tasarısının kabul edilip Resmi Gazete’de yayınlanmasından sonraki 6 ay içerisinde BTK ve RTÜK internet yayıncıları için özel bir yönetmelik hazırlayacak. 

Yönetmeliğin hazırlanmasından sonraki 6 aylık dönemde ise bütün yayın kuruluşları ‘yayın iletişim yetki belgesi‘ almak zorunda.

Netflix’e küfür denetimi

Youtube ve Twitch gibi platformları hedeflemeyen yasa tasarısı daha çok Netflix, Puhu TV ve BluTV gibi platformları hedefliyor. Youtube üzerinden ve kendi internet sitesi üzerinden yayın yapan bağımsız internet televizyonları ise yasanın merkezinde yer alıyor. 

Netflix gibi kuruluşlar ‘yayın iletişim yetki belgesi‘ aldıktan sonra yayınlarına RTÜK erişim yetkisi verecek ve RTÜK tarafından belirlenen kurallara göre içeriklerinde değişiklik yapmak zorunda olacak. 

Dizilerin sansürsüz halleri olmayacak

İşler Güçler, Behçat Ç. ve Çukur gibi pek çok dizinin sansürsüz versiyonları Youtube ve Puhu TV gibi platformlara yükleniyor. Eğer yasa tasarısı bu haliyle kabul edilir ve yönetmeliğe istisnalar eklenmezse, dizilerin sansürsüz halleri de yayınlanamayacak.

Televizyondaki sansürü istemeyen kullanıcı kitlesi, internette de aradığını bulamayacak.

Türkçe içerik ya da dil desteği önemli değil

Yayın platformları Türkçe dil desteği bulunmasa ve Türkçe içerik sunulmasa bile yetki belgesi almak zorunda. 

Maddenin 3. fıkrası sadece yurt dışındaki yayıncı kuruluşlara ayrılmış. 

3. fıkraya göre yayın kuruluşlarının lisans alma zorunluluğu tek şart ‘Türkiye’ye yönelik ticari iletişim yayınları‘.

Yayın platformlarının Türkçe içeriğe veya dil desteğine sahip olup olmaması, muafiyet konusunda belirleyici bir unsur değil. Türkiye’deki kullanıcılara yönelik ticari iletişim yayınları yapmaları denetim için yeterli olacak. 

 Televizyon gibi internet yayınları

Küfürlerin bipleneceği, bazı sahnelerin RTÜK yüzünden yayınlanamayacağı bir internet yayıncılığı, yeni yasayla birlikte hayatımıza girecek.

Youtube’a etkisi merak ediliyor

Düzenlemeye göre yayın platformları izin belgesi almak zorunda. Yayın platformlarındaki yayıncıların izin belgesi almalarını zorunlu tutan bir durum ise söz konusu değil. 

Youtube’da küfürlü videolar yayınlayan Türk yayıncıların düzenlemeden nasıl etkileneceği bilinmiyor. 

Yönetmelikle birlikte detay kazanacak olan yasa, belki de Youtube Türkiye’de milyonlarca videonun yasaklı durumuna düşmesine neden olacak. 

Bakandan ‘sansür değil, sınırlama’ açıklaması

Bakan Arslan, katıldığı Güvenli İnternet Günü 2018 Etkinlikleri’nin ardından şunları söyledi:

“Gerçek hayatta her ne suç ise sanal hayatta da aynı şeyler suç. ‘Suç işleme özgürlüm var’ deme şansımız yok. Özgürlüğümüz nereye kadardır? Başkalarının özgürlük alanına müdahale ettiğimiz sınıra kadardır. Özgürlükler sınırsız değil.

Bugün televizyonlarda sansür mü var? Her program yayınlanabiliyor. Herkes, hakkaniyet ölçülerinde değer yargıları ölçüsünde yayınları yapılıyor. Hiç bir şekilde hiçbirinin bir yayını engellenmiyor. Nereye kadar? Bir yanlış yayın, ülkenin milli güvenliğine, bekasına, insanlarımızın değer yargılarına zarar verecek bir yayın yapılıyorsa o zaman müdahale ediliyor.”

Ulaştırma Bakanı’nın sözünü kesen robota format atıldı

Tepki büyük

Yasa tasarısının yayınlanmasıyla birlikte büyük tepkiler yükselmeye başladı. Kullanıcıların en büyük tepkisi ise televizyon ile internetin aynı kefeye konması. 

7’den 70’e herkesin izlediği televizyonda bütün kanallar alt alta sıralanıyor. Bir çocuk rahatlıkla diğer kanala geçip yaşına uygun olmayan içeriği izleyebiliyor. Ancak, internette böyle bir durum söz konusu değil. İstenilen içeriğin özel olarak aranması gerekiyor. 

Çukur dizisini izlemek isteyen kullanıcılar, ilk önce sansürlü versiyon ile karşılaşıyor. Özel olarak sansürsüz versiyonu arayanlar ise ek uğraş ile istediklerine ulaşıyor.

Güvenli internet hizmeti ve sinema örneği

Güvenli internet hizmetiyle birlikte çocukların  bazı içeriklere ulaşması engellenebiliyor. Yetişkin bireyler ise istedikleri içeriğe ‘daha az’ sınırlamayla ulaşabiliyor. Yayın platformlarını denetim altına alıp sansürlemek yerine filtre getirilebilmesi, talep edilenler arasında yer alıyor.

Yayın platformları, güvenli internet hizmetinde olduğu gibi profil seçme imkanı sunarak içerik listeleyebilirler. Bu sayede de sansürsüz içerik isteyenler, sansürsüz içeriğe; istemeyenler ise sansürlü haline ulaşabilir.

Yaş sınırıyla girilen sinemalarda, sansürlerin televizyona göre çok daha az olması da konuyla alakalı verilen örnekler arasında.

::İnternete RTÜK denetimi getiren yasa hakkında ne düşünüyorsunuz?