Sizlerle geçtiğimiz günlerde “Fiberin Tarihi” adlı yazımızı paylaşmıştık. O yazımıza buradan ulaşabilrsiniz. Dünyada fiberin gelişimine baktık. Peki ülkemizde bugünlere nasıl gelindi? Kaç yıllarında fiber konusunda gelişmeye başladık? İlk fiber kabolmuz nerelere döşendi? İşte bu yazımızda da bu gibi tüm sorulara yanıt bulacaksınız.

Fiberin ve telekomünikasyonun ülkemizdeki yakın tarihine bakalım.

3 Mayıs 1909 yılında ilk manuel telefon santrali, İstanbul Büyük Postane binasında 50 hatlık olarak tesis edildi. Daha sonra 4 Şubat 1924 tarihinde, 406 sayılı Telefon ve Telgraf Kanunu ile yurdun her tarafında telefon tesis etme ve işletme görevi PTT Genel Müdürlüğü’ne verildi. Dünyaya baktığımızda 1930‘lu yıllarda daha ileri iletişim yöntemleri geliştirmek için çalışılırken, ülkemizde telefon alt yapısı daha oturmamıştı.

11 Eylül 1926‘de, Türkiye’nin ilk otomatik telefon santralı, 2000 hatlık kapasiteyle Ankara’da hizmete verildi.

1 Eylül 1929‘de tek devreli ilk şehirlerarası haberleşmesi Ankara-İstanbul arasında gerçekleştirildi. Başkent ile İstanbul arasındaki bu bağlantı, tek devreli olduğu için zamanına göre demodeydi. 1930 ile 1940 yılları arasında ülkemizde mevcut durumun, diğer bölgelere dağıtılması için uğraşıldı. Pek büyük bir yenilik gerçekleşmedi.

1940 yılına geldiğimizde Ankara–İstanbul arasında tesis edilen 2 adet tek kanallı havai hat çoklayıcı sistemi haberleşmede eskiye göre büyük kolaylık sağladı.

1973′te ilk otomatik teleks santrali kuruldu. Bu sayede teledaktilolar arasında bağlantı kolay bir şekilde sağlanıyordu 1930‘larda gelişen teknoloji bizde 70‘lerde gelmişti.

Antalya – Catania arasında toplam 480 kanallı ilk deniz altı koaksiyel kablosu döşendi ve 6 Nisan 1976‘da hizmete açıldı. Dünya, 1980‘lerde fibere geçerken, biz koaksiyel kabloları yeni döşemeye başlıyorduk.

23 Nisan 1979 tarihinde İlk uydu haberleşme yer istasyonunun hizmete verilmesiyle INTELSAT üzerinden Atlantik bölgesi uyduları kullanılarak 13 ülke ile haberleşme sağlandı.

{pagebreak::2}

28 Haziran 1984 tarihinde Ankara, İstanbul, İzmir ve Adana illeri arasında elektronik mektup hizmeti verilmeye başlandı. Artık gelişmeler biraz daha hızlanmaya başlıyordu. Fakat hala çağın gerisindeydik.

18 Aralık 1984‘de Türkiye’nin ilk sayısal telefon santrali, Ankara Kavaklıdere’de hizmete verildi.

İşte bizi ilgilendiren en önemli gelişmelerden biri. 10 Nisan 1985 yılında ilk fiber optik kablo Ankara(Ulus) – Gölbaşı uydu yer merkezi arasında döşenerek, 140 MB/s‘lik sistem hizmete girdi. Türkiye‘deki ilk fiber optik sistem budur.

15 Temmuz 1987‘de İller arasına fiber optik kablo, ilk kez Aydın-Denizli arasında havai olarak döşendi. (Havai hat, havadan direkler vasıtasıyla aktarılanlara deniliyor.)

1989‘de DPN modülleri kullanılarak ilk Paket Anahtarlamalı Data Şebekesi olan TURPAK kuruldu. Şebeke üzerinden X.25, ITI, SNA servisleri verilmeye başlandı.

21 Aralık 1990‘da Fransız Aerospatiale firması ile “TÜRKSAT Milli Haberleşme Uyduları” sözleşmesi imzalandı.

24 Aralık 1990‘da EMOS 1 projesiyle, İtalya-Yunanistan-Türkiye-Ortadoğu arasında fiber optik denizaltı kablosu üzerinden haberleşme sağlandı. Türkiye‘nin de içinde bulunduğu en büyük fiber optik projelerinden biri olmayı başaran bu projeyle beraber ülkemizde 90‘lı yıllar hızlı bir gelişime sahne oldu.

23 Şubat 1994′te Türkiye GSM teknolojisiyle tanıştı. Haberleşmede sınır tanımayan GSM ilk kez Ankara, İstanbul ve İzmir’deki abonelerine hizmet vermeye başladı.

1994‘te TURMEOS-1 (Türkiye Marmara Ege Optik Sistemi) ve TURCYOS (Türkiye-Kuzey Kıbrıs Denizaltı Fiber Optik

Kablosu) hizmete verildi. Artık Türkiye, çevresiyle fiber optik kablolarla bağlantı kurmaya başlamıştı.

1996 yılında Türkiye-İtalya-Ukrayna-Rusya’yı kapsayan ITUR Denizaltı Fiber Optik Kablo Sistemi servise verildi.

1997‘de Türkiye’deki tüm üniversiteleri TURPAK şebekesi üzerinden birbirine bağlayan Ulusal Akademik Ağ (ULAKNET) projesi hayata geçirildi. Artık Üniversiteler birbirleriyle bağlantılı halde oldu.

1997‘de KAFOS (Karadeniz Fiber Optik Sistemi) ve TBL (Transbalkan Linki Karasal Fiber Optik Sistemi) hizmete verildi. Yeni bir fiber optik sistemine daha kavuşmuş olduk.

Şubat 1999′de Klasik telefon ve diğer darbantlı servislerin verilmesi için, santralden saha dolabına kadar tesis edilen Fiber Optik kablo üzerinden çalışan erişim çoklayıcı sistemlerin kullanımına başlandı. 2000‘lere gelirken Türkiye’de alt yapı bazında fiber kullanımı artmaya başlamıştı.

{pagebreak::3}

2004‘te Resmi kurum ve kuruluşlar ile kurumsal müşterilerin yurt çapındaki birimlerinin noktadan noktaya data transferlerini sağlamak için noktadan noktaya DSL hizmetleri verilmeye başlandı. Artık internet çevirmeli bağlantı kullanılmaz olmuştu. 56K’dan 256K‘ya hızlı bir geçiş yaşanmıştı.

2004‘ten bu yana kullandığımız ADSL artık yerini Fiber internete bırakıyor. 2010 yılında tamamı fiber optik çalışmalara ait 500 milyon TL yatırım gerçekleştiren SuperOnline, 2010 yılının sonuna kadar yaklaşık 23 bin kilometrelik alana fiber optik kablo döşedi.

Türkiye, 2012 itibariyle 1000 Mbps interneti SuperOnline ile sunuyor.

Fiber internette en hızlı büyüyen Avrupa’da üçüncü ülke konumundayız. Bağlantı teknolojlerinde 80‘lerin ortalarına göre artık çok daha iyi ve çağı yakalamış bir durumdayız. Bakalım gelecek bizlere neler gösterecek?

:: İnternet konusunda durumumuzu nasıl görüyorsunuz?