Pilot, camı patlayan uçaktan dışarıya fırladı ama hayatta kalmayı başardı! Kaza havacılık tarihindeki en önemli olaylardan birisi olarak görülüyor.
Havacılık tarihindeki ilginç olayları derlediğimiz serimizde bu hafta, British Airways’in 5390 numaralı uçuşuna değineceğiz.
Mucize kurtuluş
10 Haziran 1990′da Birmingham Havalimanı’ndan havalanan 5390 numaralı uçuş, 22 dakikalık bir felakete havalandı. Kazayı National Geographic, Uçak Kazası Raporu belgeselinde inceledi.
5390 numaralı uçuş, İngiltere’den İspanya Malaga’ya gidecekti.10 Haziran günü her şey prosedüre uygun olarak başladı.
Uçuş ekibi yıllardır birbiriyle uçuyordu ve çok iyi arkadaştı. Sadece Yardımcı Pilot Alastair Atchison, ekibe yeni katılmıştı.
Uçuştaysa dönemin modern uçaklarından birisi olan BAC One–Eleven kullanılıyordu. 1963 yılında ilk uçuşunu yapan BAC One-Eleven, günümüzde kullanılan jet motorların temellerinden olan Rolls-Royce Spey’e sahipti.
Tüm zamanların en inanılmaz uçuşlarından olan birisi, küçük bir gecikmeyle havalandı.
Uçakta 81 yolcu ve 6 ekip üyesi bulunuyordu.
13. dakikada olan oldu
Uçak, havalandıktan 2 dakika sonra otomatik pilota alındı ve ekip rutin işlemleri yapmaya devam etti.
10. dakikadan itibarense uçağın ön camı sarsılmaya başladı. Uçağın kaptan pilot tarafındaki ön camı, 13. dakikada patlayacak dışarıya fırladı.
Uçak o sırada 16.000 fit yükseklikteydi ve yükselmeye devam ediyordu.
Her şey dışarıya fırladı
Uçaklar, rahat nefes alabilmemiz için kabin basıncını 8000 feet düzeyindeki tutuyor. Yükseldikçe uçağın içerisinde yüksek basınç, dışarısında ise düşük basınç ortamı oluşuyor.
Camın patlamasıyla birlikte içerideki yüksek basınç bir anda dışarıya fırlamaya başlayan kokpitteki her şeyi dışarıya çekti.
Uçak camından fırlayan pilot
Uçuş dokümanları ve teknik çizelgelerle birlikte uçağın kaptan pilotu da dışarıya fırladı. O sırada kemeri takılı olan yardımcı pilot ise koltuğunda kalmayı başardı.
Ayakları uçuş kontrolcüsüne takıldı
Dışarıya fırlayan kaptan pilotun ayakları uçuş kontrolcüsüne takıldı. Bu sayede pilot tamamen dışarıya fırlamaktan kurtuldu.
İçeriye gelen kabin görevlileri, kaptan pilot ayaklarından sıkı sıkı tutarak uçağın içerisine doğru çekmeye çalıştı.
5 km yükseklikte kontrolden çıkan uçak
Pilotun ayakları uçuş kontrolcülerine takıldığı için uçak, hızlıca dalışa geçti. Yardımcı pilot, uçak içerisindeki havayı nefes alınabilir hale getirmek için irtifayı düşürmeye devam etti. O sırada uçağın hızıysa saatte 650 km’yi geçmişti.
Saatte 600km hızlı esen rüzgarın etkisiyle 42 yaşındaki Kaptan Pilot Tim Lancaster, uçağın gövdesine yapıştı.
Kaptan pilot hem rüzgara hem de -17 derece soğuya dayanmak zorundaydı.
Hız göstergesi kırmızıya döndü
Kontrolü kazanan pilotun hızı arttırmasıyla birlikte uçağın hız göstergesi kırmızıya döndü. Güvenli bir yüksekliğe olabildiğinde hızlı gelen uçak, sonrasında daha ‘normal’ şartlarda uçmaya devam etti.
300 km hızla uçmaya başlayan uçakta pilotun gövdesi, uçağın tepesinden uçağın yan tarafına kaydı. Pilotu içeriye çekmeye çalışan kabin görevlileri ise bir türlü başarılı olamıyordu.
Öldüğünü düşündüler, bacaklarını bırakacaklardı
Uzun süredir dışarıda hareketsiz olarak duran kaptan pilotun öldüğü sanıldı. Kabin ekibi gözleri açık olan ama gözlerini hiç kırpmayan pilot bırakmaya karar verdiler.
Bıraksalardı asıl felaket o zaman yaşanabilirdi
Kaptan pilot, bırakılsaydı motorlara çarpabilir ve motorları çalışılmaz hale getirebilirdi. Bu durum da uçak için asıl felaketin yaşanmasına neden olabilirdi.
Bunu düşünen yardımcı pilot, kesin bir kararla kaptanın bırakılmamasına karar verdi.
İniş sorunlarla doluydu
Acil durum ilan eden yardımcı pilot, hemen en yakın havalimanına doğru yöneldi. Ancak, yardımcı pilot, seçilen havalimanına daha önce hiç inmemişti ve kulenin yardımıyla inmek zorundaydı.
Bir diğer sorun ise pist konusunda ortaya çıkmıştı. 2500 metre olması gereken pist, sadece 1800 metre uzunluğundaydı.
Uçak başarıyla iniş yaptı
39 yaşındaki Yardımcı Pilot Alastair Atchison, 15 dakika boyunca mucizevi bir uçuş gerçekleştirdi ve başarıyla uçağı yere indirdi.
Pist sorununu da aşan yardımcı pilot, pist bitmeden uçağı durdurmayı başardı.
Herkes öldüğünü sandı
Hazır bekleyen acil durum görevlileri, 08.55’te iniş yapan uçağa anında müdahale etti.
Kaptan pilot ambulans ile acilen hastaneye kaldırıldı. Herkesin öldüğünü sandığı pilot, birkaç saat içerisinde kendisine gelmeye başlayarak gözlerini açtı.
Haftalar içerisinde sağlığına kavuşan pilot, zorlu bir tedavi sürecinin ardından sağlığına kavuştu.
Araştırmacılar şok oldu
Hızlı bir şekilde olay yerine gelen kaza araştırmacıları, gördükleri manzara karşısında şok oldular. Hemen başlayan çalışmalar, uçağın ön camında yoğunlaştı.
Prosedüre uyulmadı
Kaza araştırmacıları uçağın sadece 1 gün önce bakıma girdiğini öğrendi. Kaptan tarafındaki ön camı değişen uçakta ciddi bir onarım işlemi yapılmamıştı.
Bakımı yapan teknisyenle yapılan görüşmeler sonrasındaysa gerçekler ortaya çıktı.
BAC One-Eleven modellerinde kokpit camları dışarıdan takılıyordu. Modern uçaklardaysa camlar içeriden takılıyor.
Dışarıdan takılan BAC One-Eleven camlarında normalde 8 numara vida kullanılıyor. Camları değiştiren teknisyen teknik dokümanlar yerine gözlerine güvendi. Hangardan gözüyle uyduğuna inandığı vidaları tercih ederek uçakta kullandı.
Ancak, kullandığı civatalar santimetrenin yüzde biri kadar küçüktü.
Sıkı çalışma planı
Yapılan araştırma sonucunda mühendisin davranışının nedeni bulundu. Sıkı çalışma planı nedeniyle, yıllardır bu işi yapan mühendisler, her zaman teknik dokümanlara bakma ihtiyacı hissetmiyordu.
Bazı şeyleri deneyimlerine dayanarak yapıyorlardı. Ancak, o gece deneyimler büyük bir hataya neden olmuştu.
Her şeye rağmen o uçaktan kurtuldu ve yineden uçmaya başladı
Her şeye rağmen uçaktan kurtulmayı başaran kaptan pilot, kazadan sadece 5 ay sonra tekrar uçmaya başladı. İnanılmaz inişi gerçekleştiren yardımcı pilot ise bir daha uçmadı.
Ders alındı, artık mümkün değil
Kaza araştırması sonucunda açıklanan rapor, dünya havacılık sektörünü derinden etkiledi.
Teknik ekiplerin çalışma koşullarında ciddi iyileştirmeler yapıldı. Ekipler, günümüzde tüm prosedürlere birebir uyuyor. İş yoğunlukları da eskisine göre oldukça iyi.
Uçaklar da daha güvenli
Uçaktaki kazanan temel sebebi cam tasarımıyla alakalıydı. Yeni nesil camlar, uçak kapılarında olduğu gibi havadayken açılamaz şekilde tasarlanıyor.
Günümüzdeki uçak kapıları içeriden takılır ve çerçeveden daha büyük bir tasarıma sahipler. Camlarda da benzer iyileştirmeler yapıldı.
::Bu kaza hakkında ne düşünüyorsunuz?
{{user}} {{datetime}}
{{text}}