Masaüstü bilgisayarlar ile dizüstü bilgisayarları birbirinden ayıran en önemli özellik muhtemelen dizüstü bilgisayarların pille çalışıyor olması. Dizüstü bilgisayarlar, taşınabilir oldukları için masaüstülere göre oldukça avantajlı konumdalar. Fakat taşınabilir olmaları, istediğimiz her an istediğimiz süre boyunca kullanabileceğimiz anlamına gelmiyor. Eğer fişe takacak bir konumda değilseniz dizüstü bilgisayarların pillerinin izin verdiği sürece kullanabilirsiniz.

Durum böyle olunca taşınabilir tüm cihazlarda olduğu gibi (telefon, tablet vs.) bilgisayarlar da pil derdiyle tanışıyor. Bir de işin pili aşırı kullanma boyutu var. Yani kısa ömürlü pilinizle uzun süreli çalışmalar demek, pilinizi çok sayıda şarj edeceğinizi gösterir ki bu da pil ömrünüzü giderek kısaltır.

Dizüstü bilgisayar satın alırken, masaüstlerine göre çok daha fazla kritere sahip. Pil gibi önemli bir sebebi baz aldığımızda dizüstü bilgisayar alırken en önemli kriterlerden biri olduğunu çok rahatlıkla söyleyebiliriz. Her ne kadar performansına, dış görünüme, ergonomisine önem veriyor olsak da pilinin hızlı tükenmesi tüm diğer kriterleri gölgede bırakabilir.

Yazının bu kısmına kadar dizüstü kelimesini kullandım fakat buradan sonra işin Ultrabook kısmını anlatacağım için dizüstü yerine Ultrabook diyeceğim. Çünkü artık Ultrabook’ların yeni taşınabilir bilgisayar platformları olduklarını düşünürsek teknolojinin bu kısmını ele almak gerekiyor. Ultrabook’lar performans, tasarım ve ergonomi bakımından oldukça başarılılar. Fakat bu başarıları, albenileri gölgede kalmamak için pil konusunda da önemli atılımlara sahipler.

{pagebreak::2}

Bir Ultrabook’un en önemli özelliklerinden biri Intel’in i serisi yeni işlemci ailesini ve SSD kullanıyor olması. Bu iki özellik bir araya gelince performan konusunda başarılı bir uyum ortaya çıkıyor. Durum böyle olunca bilgisayarın güç tüketimi de daha dengeli hale geliyor. Ultrabook’lardaki performans durumunu kabaca üçe ayırabiliriz; uyku durumu, rutin işler ve performaslı kullanım.

Rutin işler için internette gezinmeyi, Word’de yazı yazmayı ve benzeri durumları sayabiliriz. Performans için zaten söylemeye gerek yok; bilgisayarı kastıran yoğun işlemler. Fakat Ultrabook’lar için ekstradan uyku durumu söz konusu. Çünkü Ultrabook’lar için kapatmaya gerek yok diyebiliriz. Kapağı kapatmak, cihazı uyku durumuna almak yetiyor.

Ultrabook’lar, uyku durumundayken minimum değerde pil harcıyorlar. Minimum değerde derken çok politik ve reklam ağzı olduğunu kabul ediyorum. Fakat minimum değerin gerçekten minimum olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Şöyle ki; eğer Ultrabook’unuzun sadece kapağını kapattıysanız ve hiçbir işlem yapmıyorsanız 1,5 hafta civarında pili bitmeden sizi uyku durumunda açık haldeyken bekleyebilir.

Tilki uykusu

Bu sürenin altını çizmek gerekiyor. Çünkü kapağı açtığınız anda Ultrabook özelliği olarak anında uykudan çıkıyor ve belki saniye olmadan bilgisayarınız açılıyor. Bu da aslında bilgisayarın tilki uykusunda uyuduğunu gösteriyor. Ne var ki tilki uykusu bile olsa bilgisayar gerçekten biraz önce de söylediğim gibi minimum değerde pil harcıyor.

{pagebreak::3}

Performans konusunda tabii ki pilin her koşulda hızlı tükendiğini söyleyebiliriz fakat rutin işler kısmında da işler size kalıyor. Uyku modunda bilgisayarı kendisine emanet ettiğiniz için pili en dengeli bir şekilde kullanarak kimi modellerde 2 haftaya kadar uyku modunda kalabiliyor. Ancak kapağı kaldırıp bilgisayarı açtığınız anda kontrol size geçiyor.

Bu noktada tamamen neler yapacağınıza bağlı olarak pil performansı değişiyor. Ekran parlaklığını sonuna kadar açmak, yüksek seste müzik dinlemek, birçok programı aynı anda çalıştırmak gibi durumlar bir araya geldiğinde pilin 2-3 saat arasında anca dayandığını söyleyebilirim. Fakat bir arada olduğunun altını çizmek lazım. Aksi takdirde sadece birini yaptığınızda pil anında iki katına kadar çıkabilir.

Fakat parlaklığı size yetecek optimum ayarda tuttuğunuzda bile pilin ne kadar daha uzun süre gidebildiğinizi görebilirsiniz. Yazımız pili düzenli kullanmak olmadığı için burayı makaslamak zorundayım. Bununla ilgili birçok bilgiyi sitemizden ya da internette araştırarak, hiç olmadı kendi bilgisayarınızda deneme yanılma yöntemiyle öğrenebilirsiniz. Hatta bilgisayarınızın pil süresini en iyi kendinizin bileceğini söylemem gerek. Çünkü iki farklı kişi aynı bilgisayar modelini kullanıyor bile olsa pil performansı kullanıma bağlı olarak değişiklik  gösterecektir.

Ekran boyutu ile pil arasındaki fark

Çeşitli markalar, Ultrabook modelleri için farklı uygulamalar ile pil performansını arttırmaya çalışıyor. Ben kendi açımdan Ultrabook kategorisinde 11 inç olan UX21 sahibiydim. Bu modelin, 13 inç Ultrabook’lara göre daha küçük bataryası olmasına rağmen uyku modunda 1 haftayı çok rahat geçtiğini söyleyebilirim. Normal kullanımda ise ortalama olarak 4 saati buluyordu. Şu anda kullandığım 11 inç MacBook Air’ın bu alanda çok başarısız olduğunu belirteyim.

{pagebreak::4}

Ultrabook’ları seçerken kriterlerden bahsettik ya, işte bazen bir kriter kendi içerisinde diğer kriteri de etkileyebiliyor. Bunun en güzel örneği ekran boyutunun performans ve pille doğru orantılı olması. Bazen performans anlamında aynı sistemi bulundurduklarından çok etki etmese de pil anlamında tamamiyle doğru orantıda bir etkisi var. Çünkü 11 inç ile 13 inç arasındaki boyut farkı, kasada ekstra pil olarak avantaja dönüyor. Yani 13 inç bir Ultrabook’un 11 inçlik modele göre daha yüksek kapasitede pili bulunuyor.

Nereden baksanız rutin kullanımda 1 ila 1.5 saat civarında bir fark demek ki bu da oldukça büyük bir fark. Uyku durumunda da 2 haftaya kadar çıkması anlamını taşıyor. Yani 13 inç bir Ultrabook ile daha rutin işlerinizi daha uzun süreli olarak kullanabilirsiniz.

Asus’un bu konuda sunduğu bazı uygulamalar bulunuyor. İşletim sistemi ile birlikte çalışan uygulamalar, pilin durumuna göre otomatik olarak pil performans ayarı yapabiliyor ya da pil durumuna bağlı olarak dengeli harcayarak uyku durumunda daha uzun süre gitmesini sağlayabiliyor. Ultrabook’ların teknolojisinin müsait olması bakımında diğer üretici firmalar da kendi benzeri pil performans uygulamalarını cihazlarıyla birlikte sunuyorlar.

Ultrabook’ların genel süreleri

Ultrabook’ların diğer dizüstü bilgisayarlar göre en avantajlı konuları şüphesiz ergonomileri. Pillerin ergonomiye uykun olarak ekonomik harcanması da ikili bir avantaj sağlıyor. Ancak ne var ki ergonomik, 11 ile 13 arasında olduğu gibi Ultrabook’lar ile klasik dizüstüler arasında da pil farkını ortaya çıkarıyor. Bu yüzden Ultrabook’ların pil performansını değerlendirirken de farklı dizüstülerle kıyaslamayıp Ultrabook kategorisinde değerlendirmek gerekiyor.

{pagebreak::5}

Piyasada bulunan Asus, Samsung, Dell, Acer, Toshiba, Lenovo gibi markaların Ultrabook modellerini baz aldığımızda 11 inçlik modellerin günlük rutin kullannımda 4 saat civarında ortalamaya sahip olduğunu görüyoruz. Fakat 13 inçlik modellerde ise 4 buçuk saatten en fazla 6 buçuk saate kadar çıkabiliyorlar. Bu süreler de nereden baksanız günlük kullanım ihtiyacını görecek cinsten.

Yine de bu pil sürelerine göre Intel’in üçüncü nesil i serisi işlemcilerini ve SSD disk kullandığınızı, bu sayede de işlerini saniye farklarıyla daha kısa sürede halledebildiğinizi de eklemek gerek.  Pil konusunda Ultrabook’ların genel süreleri hakkında bilgi vermeye çalıştım. Umarım bu genel değerlendirme kafanızdaki sorulara cevap olabilir.

:: Ultrabook’ların pil performansı hakkında ne düşünüyorsunuz?