Visual Basic: İlk Ders

En başka belirmek gerekir ki bu dersin içeriği daha önce C# konulu ilk dersi okuyanlar için orijinal sayılmaz. Gerçekte .NET uyumlu Visual Basic ile ilgilenmesine rağmen C# ile ilgili dersi okuyanları düşünerek bu dersin içeriğinin biraz farklı olmasına özen gösterdim. Birçok okulda Visual Basic 6 dersleri verildiği için dersin sonunda birkaç cümleyi Visual Basic 6 kullanıcıları için derse ekledim.

Daha önce Visual Basic 6 ile az çok kod yazdıysanız "off şimdi bu Visual Basic for .NET’ı kim öğrenecek, ne güzel az biraz Visual Basic 6 biliyordum, Microsoft firması keşke Visual Basic’in .NET Framework sürümünü hazırlamasaydı, bir sürü Class, yeni bir dil, eski bilgiler çöpe vs?" diyorsanız bu düşüncenizden sizi uzaklaştırmaya yüz binlerce kişiye programcılık öğretmiş Memik Yanık olarak talibim.

Hemen şunu söylemeliyim ki; Visual Basic .NET ile Visual Basic 6 birbirinden oldukça farklı yaklaşımlara sahiptir. Bu nedenle Visual Basic 6 ile yazılan programları Visual Basic for .NET’e dönüştürmeye çalışmak bence fuzuli bir uğraştır.

Diğer yandan merak edilen bir konu var: Visual Basic’in .NET uyumlu sürümünü öğrenmek C#’ı öğrenmekten çok kolay veya zor değildir. Sonuçta her iki dil de aynı sınıfları kullandıkları için birbirine fazla üstünlükleri de yoktur.

Birileri bu dersleri iki cümle ile anlatın derlerse söyleyeceklerim şunlardır: "Bu dersler Visual Basic gibi bir programla dili nasıl öğrenilir sorusuna cevap arama uğraşısıdır diyebilirim. Bu derslerin sonunda Visual Basic for .NET hakkında temel bilgilere sahip olacak ve bu derslerde sözü edilmeyen .NET sınıflarını nasıl kolayca öğrenebileceğinizi biliyor olacaksınız, Visual Basic programcısı olma yolunda en zor engeli aşmış olacaksınız."

Her ne kadar bu başlıkta Visual Basic for .NET ile program yazmak için gereken araçları bir bir sayıp anlatacak olsam bile mutlaka gerekli olan öğrenme isteğidir. Visual Basic for .NET’i öğrenmek sizin için hayati önem arz ediyorsa ister bu dersleri izlemiş olun ister izlememiş, bir şekilde Visual Basic’i öğrenirsiniz. Zaten kısa sürede Visual Basic for .NET’ı öğrenmeleri zorunluluk olanlar 2. veya 3. dersi beklemeden gidip kitap alacaklar veya bir eğitime katılacaklardır. Buradaki hedefimiz programcılık ağırlıklı olmayan bir sitenin üyelerine donanım ve yazılımla ilgili yazıların yanında onlara programcılık öğrenmelerine vesile olmaktır.

.NET uyumlu Visual Basic programlama dili ile ilgili bu dersleri izleyebilmek için başlangıçta bilgisayarınızda .NET Framework’ün kurulu olması yeterlidir. Çünkü .NET Framework ile birlikte C#, Visual Basic for .NET ve C++ derleyicileri zaten geliyor. Maddeler halinde yazmak gerekirse C# ile program yazmak için size

gereklidir. Buna göre Not Defteri ile Visual Basic programınızı yazıp VB uzantısı ile kaydedersiniz. Sonra DOS penceresine geçip .NET Framework ile gelen Visual Basic derleyicisi(VBC.EXE) sayesinde derleme yapıp EXE dosya hazırlarsınız. Hiç meraklanmayın bu işlemin ayrıntılarını ileriki sayfalarda anlatacağız. Hemen eklemek gerekirse; .NET Framework’ü Microsoft ücretsiz dağıtmaktadır ve Vista ile birlikte gelmektedir. Bu nedenle Vista kullanıyorsanız Microsoft’un sitesinden dosya indirmeniz gerekmez.

Kullandığınız bilgisayarda Windows XP kuruluysa .NET Framework’ü Microsoft’un sitesinden indirip kurabilirsiniz. Birkaç yıl önce .NET Framework 1.1 vardı. Sonra 2005 yılının başında .NET Framework 2.0 hazırlanıp dağıtıldı. Yakın bir zamanda ise .NET Framework’ün 3.0/3.5 sürümleri piyasaya verildi. Microsoft önceleri .NET Framework 2.0’a bazı yardımcı sınıflar ve araçlar ekleyip buna 3.0 dedi. Sonrasında ise .NET Framework 3.5 hazırlandı. Bu dersler boyunca anlatılanları izleyip deneyebilmeniz için size .NET Framework 2.0’ı öneriyorum. .NET Framework’ün nasıl indirilip kurulduğunun anlatıldığı bir doküman hazırladığımı kısa bir süre içinde SDN ve/veya kişisel sitemde yayınlayacağımı haber vermek isterim.

Bu derslerin sizin için verimli olması için daha sonra sözü edilecek Visual Studio 2005’i edinip bilgisayarınıza kurmanız veya Visual Basic için hazırlanmış ve ücretsiz Express Edition’ı Microsoft’un sitesinden indirip kurmanız gerekir. Express sürümü edinmek daha kolay olduğu için Express Edition’ına ağırlık vereceğim. Tabii bilgisayarlarına Visual Studio 2005’i kurmuş olanları da zaman zaman gözeteceğim. Bu dersleri izlerken Visual Studio’nun 2003 veya yakın bir zamanda piyasaya verilecek 2008 sürümü de kullanılabilir. Bu derslerde size Visual Basic for .NET’in temel özelliklerini anlatmayı hedeflediğim için Visual Studio ile ilgili ayrıntılardan söz etmeyeceğim.

Bu paragrafı yukarıda .NET Framework’ün sürümlerimden söz edilen paragraf ile birlikte okuyanların bir kısmı bu Visual Studio da ne oluyor diye sorabilirler. Hemen açıklayayım. Gerçekte Visual Basic veya .NET Framework uyumlu herhangi bir programlama dili ile program yazmak için .NET Framework ve Not Defteri gibi bir editör programı yeterli olmaktadır.
 
Ne ki çok sayıda dosyadan meydana gelebilen Visual Basic uygulamalarını Not Defteri gibi kısıtlı özelliklere sahip bir editörle yazmak imkansız olmasa bile zahmetlidir. Bu nedenle konu .NET Framework uyumlu programlama dilleri olduğunda Microsoft ancak bu dillerde program yazma ve derleme işlemini kolaylaştıran Visual Studio’yu satarak para kazabilmektedir. İleri ki konularda derleyici nedir, IDE nedir gibi sorular sizin için bilinmez olmayacaktır.

Visual Studio son derece gelişmiş ve program yazmayı kolaylaştırdığı gibi yüksek ücretle satılan bir program geliştirme aracıdır, bir IDE’dir. Microsoft firması korsan kullanımı azaltmak veya Visual Basic veya .NET uyumlu başka dilleri henüz öğrenenleri düşünerek Express Edition adı verilen kısıtlı özelliklere sahip IDE’ler hazırlayıp dağıtmaya başladı.

Visual Studio ile C#, Visual Basic, C++ veya ASP.NET uygulamaları geliştirmek mümkün iken Express Edition’lar dile özeldir. .NET uyumlu hangi programlama dili kullanılacaksa o dil için hazırlanmış Express Edition adı verilen IDE’yi yani program geliştirme aracını Microsoft’un sitesinden indirip kurmak gerekir. Hemen eklemek gerekir ki Visual Basic için hazırlanmış olan Express Edition bir programlama dili olmayıp Visual Basic projelerini kolayca hazırlayabilmeniz için Microsoft tarafından hazırlanıp ücretsiz olarak dağıtılın bir IDE bir yardımcı programdır.

Kısaca anlatmak gerekirse Express Edition for Visual Basic, Visual Studio’yu edinemeyip ancak Not Defteri kullanmak istemeyenlere uygundur. Bana sorarsanız Visual Basic’i öğrenirken Express Edition yeterli olacaktır. Visual Studio’yu edinme imkanınız varsa Express Edition’a kayıtsız kalabilirsiniz.

Bu derslerde Visual Basic 6’dan söz etmeyi başta düşünmemiş olmakla birlikte bu konuyu ilgi duyanların olacağını sandığım için kısaca Visual Basic 6’dan söz edeceğim. 1998 yılında piyasaya verilen Visual Studio 6 paketi Visual Basic ve Visual C++ programlama dilerini, Visual FoxPro veritabanı programını ve Visual InterDev web geliştirme araçlarını içeriyordu.

Her ne kadar bu araçlar Visual Studio 6 adı altında bir araya getirilmiş olsa bile kurulduklarında birbirinden bağımsız IDE’lere sahiptir. Visual Basic 6 öğrenilmesi son derece kolaydır. Bu nedenle Visual Basic 6 programcılığa başlarken iyi seçimdir denilebilir. Hemen sunu belirmek gerekir ki Visual Basic .NET konusun öğrenilen bilgilerin bir kısmı ASP.NET ile web uygulaması geliştirilirken kullanılmaktadır. Visual Basic 6 bilgisayara kurulup yeni bir proje hazırlandığında aşağıdaki gibi bir Visual Basic penceresi ile karşılaşılmaktadır.

Web uygulaması geliştirmek isteyenler .NET uyumlu Visual Basic veya C#’ı öğrendikten sonra Visual Studio’yu veya Web Developer Express Edition’nı kullanabilirler. Visual Basic veya C# konusunda belli bir düzeye gelmeden ASP.NET ile Web uygulaması geliştirmek isteyenler zorlanırlar. 

Yazan: Memik Yanık
SDN – http://shiftdelete.net