WiMAX ile Geniş Geniş İletişin

WiMAX, yani Worldwide Interoperability for Microwave Access. Teknik adıyla IEEE 802.16 standartlarını kullanan cihazların sahip olduğu sertifika. Böyle bir giriş yaptığımıza bakmayın, yazının devamında WiMAX’i en yalın diliyle tanıyacak, gelse de kullansak diye iç geçireceksiniz.

WiMAX vericileri GSM vericilerine oldukça benziyor.

WiMAX, tıpkı her icat ve yenilik gibi bir ihtiyaçtan doğdu. Kablosuz ağların günümüzde en çok kullanılan türü 802.11 serisi ya da bilinen adıyla Wi-Fi her yere yetişemeyince daha geniş alanları kaplayan kablosuz ağlar konusunda bir arayışa gidildi. Bu arayış günümüzde WiMAX adıyla hayat buldu ve çok da uzak olmayan bir gelecekte WiMAX teknolojisinin sağladığı kablosuz ağların sinyalleriyle çevrili bir dünyada yaşayacağız.

{pagebreak::Kısa WiMAX Tarihi}

Kısa WiMAX Tarihi

Bu teknolojinin geçmişi çok da geriye gitmiyor. Teknik hazırlıklar 2001 Haziran’ında başlarken piyasada görünür hale gelmesi 2006 yılını buluyor. 2001 yılında kurulan WiMAX Forum, bu alanda çalışan şirketlerin biraraya gelerek teknoloji geliştirdiği bir platform olarak yola çıkıyor. İlk başlarda iki elin parmakları kadar firmanın dahil olduğu WiMAX Forum’da bugün merkezi Türkiye’de bulunan Superonline gibi bazı firmalar da dahil olmak üzere yüzlerce firma bulunuyor.

Kapasite Meselesi

WiMAX’i diğer kablosuz ağlardan ayıran en önemli özelliği kuşkusuz kapsadığı alan. Verici antenden yaklaşık 50 km mesafeye kadar etki alanı ve 75 Mbit/s indirme hızı sunan WiMAX sadece şehir merkezlerinde değil, tam tersi şehirlerarası mesafelerde ve kırsal bölgelerde kablosuz ağ oluşturmak için tercih ediliyor. Şehir içlerinde ise WiMAX’in etkisi en fazla 10 kilometreye kadar olan bölgelerde hissedilebiliyor.

{pagebreak::WiMAX İçin Ne Gerekiyor?}

Ne Kullanmak Gerekiyor?

WiMAX keyfini yaşayabilmek için öncelikle bulunduğunuz bölgeye bir WiMAX ağının kurulması gerekiyor. Bunun için tabii öncelikle lisansların verilmesi, vericilerin yerleştirilmesi ve elinizde WiMAX uyumlu bir cihaz ya da mevcut cihazınıza takılabilen bir kart olması gerekiyor. Tüm bunlara sahipseniz sizin için WiMAX kapısı açık demektir.

WiMAX’in Yayılma Politikası

WiMAX’i tercih edenlerin özel şirketlerden çok hükümet ve belediyeler olduğunu rahatça söyleyebiliriz. Bu nedenle de WiMAX hakkında çıkan haberlerin çoğu “şu belediye şu bölgeye WiMAX getirdi” türünde bilgiler içeriyor. Belediyeler dışında hükümetlerin ya da büyük operatörlerin de maliyeti yüksek kırsal alanlara normal yollarla yatırım yapma problemi WiMAX’i tercih etmeleriyle düşüyor.

{pagebreak::Dünyada Dikkat Çeken WiMAX Örnekleri}

Dünyada Dikkat Çeken WiMAX Örnekleri

Bu alana yatırım yapan ve geliştirilmesi için katkıda bulunan firmalardan Motorola, ABD’nin Illinois eyaletindeki Portland şehrine bu sistemi kurarken Tayvan, ülkenin tamamı için 209 milyon dolarlık dev bir proje yürütüyor. WiMAX sadece dünyanın bize uzak bu iki bölgesinde bulunmuyor elbette. Örneğin Rusya’nın ilk WiMAX işletmecisi olan Yota, kullanıcılarına Moskova ve St.Petersburg çevresinde önemli bir kapsama alanı sağlıyor. Yota aynı zamanda dünyanın ilk Mobile WiMAX operatörü ünvanını taşıyor. Başarıya ulaşmış örnekler içerisinde en dikkat çekeni ise ABD’nin New Orleans şehrini vuran Katrina kasırgası sonrasında yaşanıyor. Bu felaket sonrasında Intel’in desteğiyle kurulan WiMAX ağı, bölgede neredeyse imkansız hale gelen iletişimin yeniden kurulabilmesini sağlamıştı.

Rusya’nın ilk WiMAX operatörü Yota, abonelerini bu kartla WiMAX ağına bağlıyor.

Avrupa’da da durum çok farklı değil. Ama bu işe erken ‘uyanıp’ harekete geçen iki ülke var ki WiMAX sinyalleriyle ilgili her işlem onların üzerinden geçiyor diyebiliriz. Fransa ve Finlandiya, Avrupa Birliği genelinde WiMAX yayını için frekans bandı ayrılması işini üstlenmiş, bloke etmiş durumdalar. Yani AB içerisinde bir WiMAX çalışması için frekans alınması gerekiyorsa bu iki ülkenin yetkililerinin kapısını çalmak gerekiyor.

Ülke Boyu WiMAX

Ülkeden ülkeye uygulamalar da değişkenlik göstermekte. Örneğin Hollanda’nın Amsterdam şehrinde geçtiğimiz Haziran ayında başlayan WiMAX servisine aylık 20 Euro karşılığında abone olunabiliyor. Belçika ise daha kapsamlı bir projeye imza atıp tüm ülkeyi kapsayan bir WiMAX ağının kurulumu için çalışıyor.

{pagebreak::Türkiye’deki WiMAX Örnekleri}

Türkiye’deki WiMAX Örnekleri

WiMAX’in Türkiye’deki ilerleme yöntemi dünyanın geri kalanını pek aratmasa da henüz yaygınlık açısından alınması gereken çok yol bulunuyor. İlk etapta üniversitelerde hayat bulan WiMAX’i İTÜ ve Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri test
edebiliyor. Bunun dışında Intel CEO’su Craig Barrett 2005 sonlarında Türkiye’ye geldiğinde Yozgat’ın Boğazlıyan köyünde yapılmış bir deneme ilginç örnekler olarak karşımıza çıkıyor.

Fatih Belediyesi’nin WiMAX Mobese projesiyle tüm olaylar bilgisayarınızda.

Tabii Türkiye’deki örnekler üniversiteler ve Yozgat ile sınırlı değil. Fatih Belediyesi’nin MOBESE kameraları sistemindeki görüntülerin bir kısmını WiMAX ağını kullanarak aktarması en ciddi örneklerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Intel ve Fatih Belediyesi işbirliğiyle gerçekleştirilen bu projede, MOBESE sistemi için Fatih İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne tahsis edilen 31 adet şehir gözetleme kamerasının bir kısmının görüntüleri WiMAX ağı üzerinden aktarılıyor.

Superonline’ın deneme amaçlı kurduğu WiMAX ağının kapsadığı bölgeler.

Türk Telekom’un yatırım maliyeti yüksek bölgelere İnternet’i götürmek için WiMAX tabanlı çalışmalar yapması ise bir diğer akla gelen çalışma. Ama bu tür gelişmeler her ne kadar ümit verici olsa da yurt dışında karşılaştığımız gibi bırakın şehri, bir ilçenin tamamını kapsayan uygulamalara bile rastlayamıyoruz. Ülkemizde Superonline’ın İstanbul içerisinde deneme amaçlı bir WiMAX ağı bulunuyor. Bu çalışmada Beşiktaş ve Levent’e yerleştirilen iki verici sayesinde Levent, Maslak, Zincirlikuyu, Mecidiyeköy, Beşiktaş, Dolmabahçe, Taksim, Beyoğlu, Üsküdar, Bağlarbaşı ve Beylerbeyi semtleri kapsanıyor.

{pagebreak::WiMAX’in de Rakibi Var}

WiMAX’in de Rakibi Var

LTE destekli ürünler önümüzdeki yıllarda WiMAX’in en büyük rakibi olacak.

Şimdi değil belki ama WiMAX’in önümüzdeki yıllarda mücadele edeceği en zorlu rakip LTE (Long Term Evolution) teknolojisi olacak. Şimdilik daha çok uzakdoğuda boy gösteren LTE, 100 Mbps indirme ve 50 Mbps yükleme hızlarına erişebiliyor. Ki bu rakamlar WiMAX’in 50 kilometre içerisinde maksimum 70 Mbit/s’lik hızının üstüne çıkabildiğini gösteriyor.

:: WiMAX sizin hayatınızı etkiler mi?