Koronavirüs (COVID-19) salgınıyla mücadelede en önemli kozlarımızdan olan aşılama çalışmaları hız kesmeden devam ediyor. Pfizer-BioNTech tarafından geliştirilen ve FDA’dan tam onaylı Comirnaty aşısı başta olmak üzere Moderna, Sputnik-V, Sinovac gibi farklı teknolojilerle geliştirilen aşılar tüm dünyada uygulanmaya devam ediyor.
Sağlık Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilen inaktif Koronavirüs aşısı Turkovac, acil kullanım onayı almasının ardından vatandaşların erişimine açıldı. Birinci ve ikinci doz aşısını olan herkes isteğe bağlı olarak hatırlatma dozunu Turkovac ile yaptırabiliyor. Turkovac’tan farklı bir teknolojiyle geliştirilen yeni yerli aşıdan iyi haber geldi.
Bu arada Turkovac aşısının Faz-3 sonuçları belli oldu
Yeni yerli aşı, adenovirüs yöntemiyle geliştiriliyor
Hürriyet’in haberine göre, Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nün öncülük ettiği aşı adenovirüs yöntemiyle geliştiriliyor. Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı bilgiye göre, viral vektör (adenovirüs) aşılarıyla; grip benzeri hastalık yapan bir virüsün genetik müdahale sonrası Koronavirüs proteini ile desteklenerek insanda bağışıklık oluşturması amaçlanıyor.
Ağız ve burundan da uygulanabileceği belirtilen yerli aşının çalışmalarına 17 Mart 2020’de başlandı. Laboratuvar ortamında üretimi yapıldıktan sonra hayvan deneyleri başarıyla tamamlanan aşının klinik çalışmasına başlanması üzere Sağlık Bakanlığı onayına başvuruldu. Ancak insan deneyleri için fabrika ortamında üretim yapılması gerektiğinden başvuru reddedildi.
Bunun üzerine İstanbul’daki bir ilaç fabrikasıyla anlaşıldı. Aşının fabrikada üretilmesinin ardından yeniden klinik çalışma için Sağlık Bakanlığı onayına başvuruldu ve bu kez bakanlıktan izin çıktı.
Aşının Faz-1 çalışması başladı
Ankara Şehir Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi’nde başlayan çalışmayla ilgili konuşan Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut, aşının Faz-1 sürecine geçildiği bilgisini aktardı. Akbulut şu anda en yaygın ve dünyada kullanılan aşıların mRNA, inaktif ve benzer adenoviral vektör tabanlı aşılar olduğunu belirtti.
Geliştirdikleri aşının tasarımı itibariyle yenilikçi ve ileri teknoloji ürünü adenoviral vektör aşısı olduğunu söyleyen Hakan Akbulut, “Böyle bir aşının ülkemizde yapılabilmesi ve bu aşamaya getirilmesi bizler için önemli bir olay.” ifadesini kullandı. Turkovac ile birlikte toplamda 4 tane yerli aşı geliştirilmiş olduğunu aktaran Akbulut, yeni aşının tüm varyantlara karşı etkili olmasını beklediklerini dile getirdi.
Bir dozun 2 yıl etkili olması bekleniyor
Prof. Dr. Hakan Akbulut, Faz-1 çalışmasına başlanan aşının uzun süreli bağışıklık oluşturmasını beklediklerini söyledi. “3-4 ayda bir tekrar doz yaptırmak yerine aşılandıktan sonra ortalama 2 yıl kadar etkili olmasını tasarladık” diyen Akbulut, açıklamasının devamında “Ama tabii şu an bütün bunları tasarım olarak söyleyebiliyoruz. Gerçek çalışmayı klinik çalışmayı yaptıktan sonra hep beraber göreceğiz.” dedi.
Hakan Akbulut, geliştirilen adenoviral vektör tabanlı aşı ile ağız ve burun boşluğunda bulunan yapılarda bir bağışıklık oluşturulacağı bilgisini paylaştı. Faz-2’den itibaren ağızdan ve burundan uygulanmaya başlanacağını belirten Akbulut, gönüllü olmak için Koronavirüs geçirmemiş ve aşılanmamış olma şartı arandığını aktardı.
Yok canım ömür boyu etkilidir.