Dünya genelinde 100 milyon kişiye bulaşan Covid-19’un insan sağlığından sonra en büyük olumsuz etkisi ekonomi alanında hissedildi. Küresel ekonomide trilyonlarca dolar zarar oluştu. 2020’nin başında iki ay gibi bir sürede tüm dünyayı saran hastalık nedeniyle başta en büyük ürün ve yedek parça üreticisi devi Çin olmak üzere, sanayiye yön veren dünya toplam üretiminin yüzde 70’ine yakınını gerçekleştiren Almanya, ABD, Japonya, Fransa ve İtalya’da fabrikalar durdu.
Ne orijinal ürün imalatı ne de yedek parça üretimi gerçekleştirilebildi. Türkiye’de de otomobil fabrikalarının dünya ile aynı anda kapanması nedeniyle, ülkede 2. el otomobil fiyatlarında yüzde 100’ü aşan zamlar yaşandı. Öte yandan yurt dışında üretilmiş otomobil yedek parçalarının fiyatlarında da yüzde 150’yi bulan fiyat artışları kaydedilirken, Türkiye’de satılan bir otomobil direksiyonunun fiyatı, Avrupa’daki bir otomobilin fiyatı ile eşitlendi.
3 boyutlu yazıcı teknolojisinin gelişmesiyle birlikte özellikle endüstriyel kullanıcılar maliyet düşürmeyi başardı. Özellikleri ile dikkat çeken Zaxe Z1 Plus modelini kutusundan çıkardık.
Yine yedek parça bulunamadığı için cep telefonlarına büyük ücret artışları yapıldı. Bugün dünyanın önde gelen ülkelerinde tedarikteki sıkıntı nedeniyle sadece sağlık çalışanlarıyla yaşlılara yapılan aşının üretim dünyasına uygulanması ise uzun süre alacağı açıklandı. Aynı zamanda birden çok mutasyonu ortaya çıkan virüsün daha hızlı yayılmasıyla da beraber, dünya genelinde yine fabrikaların üretimlerine ara vermeleri de gündemin önde gelen maddeleri arasında.
Milyon Dolarlık Fabrika 100 Dolarlık Parçayı Bekliyor
Bir yandan Covid-19’un yayılımı hızlanırken, öte yandan ise şirketler üretimlerine uzaktan devam kararlarını açıklamaya başladı. Google’ın ardından Türkiye’de 30 binden fazla çalışanı olan Koç Holding, Covid-19’un zorunlu kıldığı uzaktan çalışma modelini artan teknolojik imkanlar nedeniyle sürekli hale getirdiklerini duyurdu.
Fabrikalarda artan otomasyon ve uzaktan kontrol imkanlarıyla da üretim devam edecek. Buradaki en büyük sorun ise; Türkiye’deki fabrikaların üretim araç ve bantlarının yüzde 90’ından fazlasının yurt dışı kaynaklı olması. Satın alma maliyeti milyon dolarlarla ölçülen bu üretim bantlarındaki robotlar ve makinelerin 100 dolar değerindeki plastik bir parçasının kırılması veya bozulması da tüm üretim sürecine sekte vuracak kadar önemli.
Covid-19 öncesinde üretim için gerekli yedek parçaları üreticilerinden isteyip stok yapan fabrikalar, bugün yabancı üreticilerin 8 ve 10 aylık bekleme listeleri nedeniyle zor durumda kaldı. Bir otomobil fabrikasında üretimin durması nedeniyle, tek bir otomobilin banttan indirilememesinin zararı 10 bin Euro’yu bulurken, ürün gamı ve kalitesine göre fabrikaların üretimi durdurdukları her gün hanelerine yazan zarar ise yüz binlerce doları aşıyor.
Üretim Aksaklığı Sanayiciyi Zorluyor
Dünya genelinde Covid-19 etkisiyle yaşanan yedek parça sıkıntısı sanayiciyi zorluyor. Çin ve ABD’de üretime ara verilmesi nedeniyle tekstil başta olmak üzere birçok alanda sipariş alan Türk sanayicileri ise, üretimlerini makinelerde meydana gelen arızaların parça temininin zamanında yapılamaması nedeniyle yerine getiremiyor ve ciddi mali yükümlülüklerin altına giriyor.
Üretim maliyetleri, stok giderleri, enerji, ulaşım, insan kaynağı ve döviz kurlarındaki oynaklık nedeniyle imalata ara vermeye ekonomik olarak tahammülü olmayan tesislerin kurtarıcısı ise 3D yazıcılar oldu. Zaxe gibi yerli imkanlarla üretilen ve yabancı muadillerine karşı kalite, fiyat ve performans açısından önde olan X1, X2, X1+, Z1, Z1+ 3Dyazıcılar, Türk sanayisinin Covid-19 günlerindeki en büyük destekçisi konumunda.
Aylarca Beklemeye Gerek Yok
Zaxe Genel Müdürü Emre Akıncı, sanayi üretiminin devamlılığı ve kârlılığını koruması için 3D yazıcı sektörünün olmazsa olmaz bir kurtarıcı işlev gördüğünü söyledi. Akıncı, şu bilgileri verdi: “Bugün bir beyaz eşya fabrikasında, alüminyum kalıpları basan yüz binlerce dolar değerindeki press makinasında, 150 dolarlık bir parçanın bozulması durumunda üzerine montajı yapılacak ürün olmayınca, fabrika imalata ara vermek zorunda kalacak.
O günkü siparişler yetişmeyecek, stok alanları değişecek, ulaşım konusunda yeni planlar yapmak zorunda kalacak. Nereden bakarsanız 150 dolarlık bir parçanın fabrikaya zararı 150 bin doları bulacak. Fabrika yöneticileri daha önceden, bazı kritik parçaları stoklama yoluna gidiyordu. Ama Covid-19 ile üretim zinciri bozuldu. Bugün bırakın bir fabrika için elzem olan yedek parçanın Çin’den ya da Amerika’dan hızlıca gelmesini, motosikletiniz ya da otomobiliniz için dahi gerekli parçayı parasını verseniz bile aylarca sıra beklemeden almanız mümkün değil. O nedenle de bugün dev fabrikalar, Kobilerin olmazsa olmaz ürünü 3D yazıcılardır. İstenilen parçayı bilgisayara yükleyip, kısa sürede maliyetinin 10’da hatta 20’de birine elde etmek kadar kolay ve konforlu bir yöntem yok.”
Ülkemizin Yanındayız
Covid-19’un seyri hakkında bilim insanlarının da henüz net bir gelişimi ortaya koyamadığını anlatan Emre Akıncı, “Dolayısıyla mutasyonlu virüsün daha hızlı bulaştığını biliyoruz. Belki bu virüsten kurtulmayı umarken, hiç istemesek de ilerleyen günlerde Avrupa, Çin ve ABD’de yeniden üretimin durması gibi bir seçenek de gündeme gelirse, yedek parçalar için beklenen sürecin daha da uzaması da mümkün. O zaman Türkiye’deki üretim tesislerinin zararları da katlanacaktır. Bugün onlarca büyük fabrika ve üretim tesisinde Zaxe 3D yazıcılar var. Gerektiği anda, istenilen yedek parçayı basarak, üretimin aralıksız sürmesini sağlıyor. Amacımız, ülkemizin ekonomisinin büyümesine yardımcı olmayı sürdürmek. Bunu yaparken de yerli mühendislerin geliştirdiği yine yerli üretim ürünlerimizle fark yaratmak” dedi.
