Türkiye’de internet altyapısının gelişimi

Teknolojinin altın çağını yaşadığımız bu dönemde internet aracılığıyla bütün işlerimizi kolayca halletme imkanımız oluyor. Günümüzde bilgisayarlarda, telefonlarda, akıllı saatlerde karşımıza çıkan internet, son dönemde çoğu ev aletlerinde bile kullanılmaya başlandı.

Bugün hayatımızın neredeyse her alanında karşımıza çıkan yüzyılın icadı internet nasıl ortaya çıktı? Peki Türkiye’de internet altyapısının gelişimini hiç merak ettiniz mi? Yazımızda detaylı bir şekilde anlattık.

2020’nin en hızlı internete sahip ülkeleri belli oldu

Her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen hız testi sonuçları ülkelerin internet altyapıları hakkında bilgi veriyor. 2020 yılı en hızlı internete sahip ülkeler listesini sizler için derledik.

Yüzyılın icadı internetin merak uyandıran tarihi

Dünya genelinde toplam 4.66 Milyar insanın kullandığı internet, bilinenin aksine 1960‘lı yıllara kadar dayanan bir tarihe sahip. İlk başlarda sadece askeri ve bilimsel araştırmalar için kullanılan internet, 1980‘li yılların sonuna doğru halkın kullanıma açılmıştı.

1950’li yıllarda bilgisayarların ciddi şekilde gelişmesinin ardından internet kavramı da ortaya çıkmaya başladı. Ağlar arasında iletişim anlamına gelen internet ağlarının ilk paket tasarımları ABD, İngiltere ve Fransa‘da bulunan çeşitli laboratuvarlarda geliştirildi.

İnternet kavramı yavaş yavaş kendini kabul ettirdikten sonra ABD Savunma Bakanlığı, 1969 yılında internet Protokolü’nü (IP) kullanan ilk ağı olan ARPANET‘i kullanmaya başladı. ARPANET, dünyanın ilk paket dağıtım ağı ve evrensel internet’in öncüsü olarak da kabul ediliyor.

ARPANET üzerinden gönderilen ilk mesaj Los Angeles’taki Kaliforniya Üniversitesi (UCLA)’daki Profesör Leonard Kleinrock’un laboratuvarından “LOGIN” mesajı olmuştur. Bu mesaj, Stanford Araştırma Enstitüsü(ISR)’de bulunan bir bilgisayara gönderilmiştir.

Daha sonra ARPANET ağına alternatif olarak, 1970’li yılının başlarından itibaren NPL network, CYCLADES, Merit Network, Tymnet ve Telenet gibi çeşitli araştırma ağları tasarlandı.

1981 yılı, internet altyapısının gelişimi için adeta bir dönüm noktası oldu. ARPANET, farklı internet ağlarının daha büyük ağlara bağlanabilmesini mümkün kılan bir yapıya kavuştu. 1981 yılında Computer Science Network (CSNET)’in National Science Foundation (NSF) tarafından fonlanmasıyla ARPANET’e erişim genişletildi. 1982 yılında ise TCP/IP, ARPANET’teki standart ağ protokolü olarak kullanılmaya başlandı.

1980’lerin sonunda İngiltere’den Tim Berners-Lee, World Wide Web üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde zenginleştirilmiş text dokümanlarını çalışan bir ağ sistemine entegre etme konusunda büyük ilerleme kaydetti. Bu gelişme modern internetin doğuşuna işaret etmekteydi.

1990‘da internetin öncüsü olan ARPANET, 1995 yılında ise NSFNET ağı miadını doldurdu. Daha sonra 1990 yılının sonunda bilgisayar bilimi profesörü Tim Berners-Lee’nin World Wide Web’i icat etmesinin ardından internet daha tanınabilir bir hale büründü. World Wide Web, genellikle internetin kendisiyle karıştırılsa da aslında, tarayıcılar aracılığı ile bir web sitesini görüntülemeye yarayan araçlar zinciri anlamına geliyor. İnternet ise dünyadaki tüm cihazları birbirine bağlayan bir teknolojidir.

Peki Türkiye’de internet altyapısının gelişimi nasıl oldu?

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de internet altyapısının gelişimi belirli aşamalardan geçmiştir. Türkiye‘ye internetin gelişi ise 12 Nisan 1993 tarihinde ODTÜ – TÜBİTAK işbirliği üzerinden Ankara-Washington arasına kurulan bir kiralık hat ile oldu. İlk bağlantı ABD’deki NSFNet ile kuruldu. Bu bağlantının hızı ise 64 Kbps olarak kayıtlara geçti.

O dönem herkesin ulaşamadığı internet bağlantısına, sadece belirli kurumlar ve üniversiteler erişebiliyordu. 1993-1996 yılları arasında TÜBİTAK gibi devlet kurumlarının yanı sıra birçok üniversite, ODTÜ üzerinden internet bağlantısı yapıyordu.

Daha sonra bu yıllarda yavaş yavaş web siteleri de açılmaya başlandı. Hatta o dönem ilk Türkçe içerikli web sayfaları, ODTÜ ve Bilkent Üniversitelerinin web siteleri olmuştu. Bunları, 1990 yılının sonlarına doğru sonunda hayata geçen Ekşisözlük ve Mynet gibi popüler siteler takip etti.

İnternet, ülkemizde kısa sürede adını duyurduktan sonra çeşitli servis sağlayıcıları ortaya çıkmaya başladı. Türkiye’de ilk İnternet Servis Sağlayıcı (ISS) ünvanına sahip TURNET, 1996 yılının Ağustos ayında hayata geçti. TURNET, belirlediği fiyat üzerinden halka interneti satmaya başladı.

Ülkemizde internetin hızla gelişmesinin ardından ÖSYM, sınav sonuçlarını internet üzerinden açıklamaya başladı. ÖSYM, ÖSS, ÖYS ve TUS sonuçlarını, 1996 yılında ODTÜ sunucularını kullanarak açıkladı. Bu dönemden sonra internet yükselişi hızla devam etti. 1997 yılından itibaren çoğu banka, müşterilerine internet üzerinden de hizmet vermeye başladı.

İlk başlarda kafada ciddi soru işaretleri bırakan internet, 2021 yılı itibariyle tüm insanlığın vazgeçilmezi haline geldi. Öyle ki, Türkiye nüfusunun yüzde 72‘lik bir kısmı internet bağlantısından faydalanıyor. Bu da 83 milyon nüfuslu ülkemizde 62 milyona tekabül ediyor.