Çin‘de bir fabrikadan alınan dondurma numunelerinde koronavirüs edilmesi endişeleri beraberinde getirdi. Prof. Dr. Işıl Var, bunun Covid-19‘un gıdalarda bir süre kalabildiğinin göstergesi olduğunu belirterek uyardı: Koronavirüs gıdalar aracılığı ile insana bulaşabilir.
Dünyada, koronavirüs aşısı ile yapılan aşılamalar tüm hızıyla devam ediyor. Bu aşılar ne kadar etkili, hangi teknolojilerle geliştirildi?
Gıdada koronavirüsü tehlikesi
Daha önce dondurulmuş tavuklarda ve deniz mahsüllerinin ambalajlarında görülen koronavirüs, geçtiğimiz günler de Çin’in Tianjin kentindeki bir fabrikada üretilen dondurmalarda görüldü.
Koronavirüsün yeni gelişecek bir mutantla gıdadan da bulaşabileceğini söyleyen Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işıl Var şöyle konuştu:
“Şimdi de bir dondurma fabrikasındaki üründe koronavirüsün hem de yeni mutantının bulunduğuyla ilgili bir haber geldi. Yani aslında koronavirüsü gıdanın etrafında dolaşıyor. Gıdadan bulaşmaz deniyor, neye göre bulaşmaz? Hangi çalışmayı yaptınız da bulaşmadığını söyleyebiliyorsunuz. Bugüne kadar böyle bir veri yok elimizde deniliyor. Bugün veriler gelmeye başladı. Umarım bu veriler korkutucu bir duruma gelmez”
Ayrıca dondurma üretiminde pek çok maddedini kullanıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Işıl Var; “Sadece sütten elde edilen sade bir dondurma mı yoksa içerisine fındık, fıstık, ceviz, meyve ya da aroma konulmuş mu, bununla ilgi bir tanım yapılmamış. Bunların her biri birer kontaminasyon kaynağıdır. Ama dondurma miksi aynı zamanda pastörize ediliyor. Şimdi bu pastörizasyon yapılmış mı, yapıldıktan sonra mı bu çıktı, bir şey bulaştı? Eğer bütün her şey çok steril, dondurma tertemiz üretilmiş, pastorize de edilmiş daha sonra bunla karşılaşıyorsak bulaşın, personel kaynaklı olma ihtimali çok daha yüksek” diye belirtiyor.
Gıda ve su taşıyıcı konumda
Ek olarak gıda ve suyun, koronavirüse karşı taşıyı konumda olduğunu belirten Prof. Dr. Işıl Var;
“Tamam gıdanın üstünde var ve dondurulmuş gıda zaten şaşırtmadı. Dondurulmuş gıdada virüs tahrip olmuyor. Dondurma işlemi dediğimiz o eksi derecelerdeki dondurmada aslında birçok bakteri dahil hiçbirine bir şey olmuyor, sadece çoğalamıyorlar.”
“Zaten virüs gıdada çoğalabilen bir şey değil. Virüs ancak konakçısına girdiği zaman çoğalabiliyor. Ama gıdalar ve su her zaman için taşıyıcı olmuştur. Mesela rotavirüs, nörovirüs, adenovirüs ve hatta sarılık, çocuk felci virüsleri gıda aracılığıyla insanlara bulaşıyor ve onları hasta ediyor”
“Covid-19’un gıdada bulunması durumunda; ki bu gösterildi, o zaman bunun insana bulaşmaması diye bir şey söz konusu olamaz diye düşünüyorum. Sadece her virüsün bulunduğu ortamda kalış süresi farklıdır. O da işte onun genetik yapısıyla ilgilidir ve bunun yüksek güvenlikli laboratuvarlarda mutlaka araştırılması gerekiyor. Eğer dondurulmuşlarda bu çıktıysa büyük bir ihtimalle gıdalarda bir süreliğine kaldığı söz konusu. Yapılan çalışmada eğer bunu bulabiliyorlarsa gıdaların taşıyıcı olabileceği ortaya çıktı demektir” diye ekliyor.
Son olarak koronavirüs riskine karşı önlem alınması gereken noktaları aktaran Prof. Dr Var, şöyle dedi;
“Pişmeden etkileniyor. Et ve sebze gibi ürünlerimiz için mutlaka 70-80 derecelik bir pişirme uygulayalım. Sebze-meyveleri çiğ yiyeceksek çok iyi yıkanmasına dikkat edeceğiz. Bakteriyel anlamda baktığımızda ekmekte uzun süre yaşayamıyorlar. Çünkü oradaki su oranı çok yeterli gelmiyor. Virüsle ilgili de ekmeğinize Covid’li biri hapşırır ya da eli kirli, Covid’li bir şekilde ekmeğe dokunduğu zaman elbette orada olacaktır. Ama benim altını çizmek istediğim, ne kadar süre orada kalabiliyor?”
Covid-19’un gıdalardaki durumunu değerlendiren Prof. Dr Işıl Var‘ın görüşleri hakkında siz ne düşünüyorsunuz?
