Windows ve Android cihazlarda son dönemde sıkça rastladığımız fidye virüsü, kullanıcıların korkulu rüyası haline geldi.

Fidye yazılımı bulaştığı zaman sistemde söylenen zararlı yazılım olmamasına rağmen, kullanıcıdan virüsü temizlemek için belli bir miktar para talep ediliyor.

Peki, tam olarak nedir bu fidye virüsü? Nasıl ortaya çıktı?

Fidye virüsü nedir?

Fidye yazılımlar; cihazlara, ağlara ve veri merkezlerine bulaşarak buralarda yaptığı değişikliklerin geri alınması için bir ödeme talebinde bulunan yazılımlardır.

Bu yazılımın ilki 1989 yılında ortaya çıktı. “PC Cyborg” isimli bu ilk fidye yazılım bulaştığı bilgisayarın hard diskindeki dosyaları şifreleyerek, dosyalara erişim için kullanıcılardan 189 dolar talep ediyordu. O günden bu yana geçen süre içerisinde fidye yazılımlar daha da sofistike bir hale ve daha karlı bir saldırıya dönüştü.

Cyber Threat Alliance’in Cryptowall v3 isimli fidye yazılım ile ilgili 2015 yılında yayınladığı rapora göre tek başına bu saldırının yarattığı maddi zarar 325 milyon dolar oldu.

Fidye yazılımlar birkaç şekilde çalışıyor. Bazı yazılımlar işletim sistemine bulaşarak bilgisayarı açılmaz hale getirirken bazıları hard diski veya dosyaları şifreliyor. Hatta bazı yazılımlar belirtilen süre içerisinde ödeme yapılmaması durumunda dosyaları siliyor.

Fidye virüsü nasıl bulaşır?

Fidye yazılım birkaç şekilde cihazınıza bulaşabilir. Bu yöntemlerin en yaygın olanı, zararlı yazılımın eklenti şeklinde mail ile gönderilmesi. Bu mail örneğin bir bankadan gönderilmiş sahte bir mail olabilir.

Mail ile eklenti şeklinde gönderilmesi dışında bu yazılımın cihazınıza bulaşmasının başka yöntemleri de var. İnternetten dosya indirmek bu yöntemlerden bir diğeridir. Kullanıcı bu yazılımın bulaştığı bir internet sitesini ziyaret ettiği takdirde kendisinin bilgisi olmadan kötü amaçlı bu yazılım bilgisayarına indiriliyor ve kuruluyor.

Fidye yazılımlar sosyal medya üzerinden de bilgisayarınıza bulaşabilir. Bunların içerisine web tabanlı anlık mesajlaşma uygulamaları da dâhil. Hatta son zamanlarda savunmasız web sunucularındaki açıklar kullanılarak şirketlerin ağlarına da bu yazılımlar bulaştırılabiliyor.

Fidye virüsünden nasıl korunulur?

– Bir yedekleme ve geri yükleme planı oluşturun. Sisteminizin yedeğini düzenli şekilde alın ve yedeği internet bağlantısı olmayan ayrı bir cihazda saklayın.

– Mail eklentilerini, internet sitelerini, dosyaları analiz eden ve tehlike yaratan reklamlar ile işinizle ilgili olmayan sosyal medya sitelerini engelleyen profesyonel mail ve web güvenlik araçları kullanın. Bu araçlarda sandbox özelliği olmalı. Böylece yeni ve tanımlanamayan dosyalar güvenli bir ortamda çalıştırılıp analiz edilebilir.

– İşletim sistemininiz, cihazınızı ve yazılımlarınızı güncel tutun.

– Cihaz ve ağınızdaki antivirüs, IPS ve antimalware araçlarınızın son güncellemeler ile çalıştığından emin olun.

– Mümkünse uygulamalar için “beyaz liste” oluşturun. Böylece yetki verilmemiş uygulamaların indirme yapmalarının veya çalışmalarının önüne geçebilirsiniz.

– Ağınızı birkaç güvenlik bölgesine ayırın. Bu sayede bir alana bulaşmış olan zararlı yazılımın diğer alanlara yayılmasını önlemiş olursunuz.

– Sisteminizde izin ve ayrıcalıkları kurun ve güçlendirin. Böylece ticari açıdan kritik olan uygulama, veri veya hizmetler için potansiyel risk yaratabilecek kullanıcı sayısını azaltmış olursunuz.

– Şirketinizin güvenlik standartlarını karşılamayan cihazları tespit edip engellemek için kendi cihazını getir (BYOD) güvenlik politikası oluşturun.

– Her ne kadar kullanıcıları dosya indirmeler, maillerdeki eklentilere tıklamalar veya güvenilir olmayan linkler konusunda bilgilendiriyor olsanız da insan faktörü güvenlik zincirininiz en zayıf halkalarıdır. Bunun nedeni ise maildeki linklere tıklamanın veya internetten arama yapmanın şirket çalışanlarının yaptıkları işlerin bir parçası olmasıdır. 

:: Cihazınıza hiç fidye virüsü bulaştı mı?