Bilim insanları Kanada’nın Arktik bölgesinde donmuş halde bulunan toprak katmanlarının (buzullar) önümüzdeki 70 yıl boyunca bozulmayacağını bekliyordu. Ancak son araştırma şaşırttı. Bu buzulların şimdiden erimeye başladığı ortaya çıktı.
Grönland’da devasa toz “un” fırtınası
Kuzeydeki donmuş topraklar beklenenden erken eriyor
Yapılan araştırmalarda elde edilen uydu görüntülerine göre; bir zamanlar donmuş olan yüzey (buzullar) yer yer çöküyor ve yerini delikli kaşar peynirine benzer bir manzara bırakıyor. How it Works dergisine konuşan Alaska Üniversitesi Permafrost Laboratuvarında doktora yapan Louise Farquharson “Sistemin ısı değişimine bu kadar hızlı tepki vermesi hepimizi hayrete düşürdü” diyor. Donmuş toprak en az iki yıl boyunca donmuş olarak kalmış topraklara verilen isim. Kuzey yarımkürenin yaklaşık yüzde 15’i donmuş toprakla kaplı ve bu tabaka canlı organizmalardan atmosfere karbon transferinde kritik bir görevi üstleniyor.
Yazın yükselen hava sıcaklıklarının, toprağı kaplayan bitki örtüsü olmamasından dolayı erimeyi hızlandırdığı düşünülüyor. Erimenin etkileri günümüzde gözle görülür hale gelmiş durumda. Toprağın üst kısmı eridiğinde düzensiz çökmeler başlıyor ve bölgenin topografisi değişiyor. Kanada Arktik bölgesinin eskiden düz olan toprakları şimdi çukurlar ve küçük göllerle dolu. Araştırmanın gerçekleştirildiği alanın en kuzeyinde yer alan bölge, araştırma boyunca 90 santimetre çöktü. Buzullar gözle görülür şekilde eridi. Farquharson, “Hava sıcaklığı ve zemin sıcaklığındaki değişim ile topografinin değişimini birbirine bağlayabildik” diyor. Erimenin küresel iklime etki edeceği ve bölgede ekolojik yansımalarının kısa bir süre içerisinde görüleceği tahmin ediliyor.
Farquharson, “Donmuş toprakları dev bir buzluk gibi düşünebilirsiniz. İçinde mikroplar tarafından çürütülmemiş bitkiler ve organik maddeler bulunuyor. Erime başlayınca buzdolabının kapağı açılmış oluyor. Mikroplar organik maddeleri karbondioksite çevirmeye başlıyor. Bölgenin fiziksel yapısı değişince bundan yerel ekosistem de etkileniyor. Yeni bitkiler yetişiyor, sabit beslenme döngüleri bozuluyor akıntılardan gelen tortular bölgede birikmeye başlıyor” diyor.
Farquharson ve ekibi 600 bin kilometre karelik bir alanın hızlı erime tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu tespit ettiklerini belirtiyor.
