Yer altı laboratuarı Cern’de en heyecanlı gün yaşanıyor. Önceki çalışmaların aksine bu sefer 3.5 TeV (Tera Elektron Volt) enerjiye ulaşıldı! 45 dakika içerisinde bu hıza çıkan atomlar, büyük çarpışma öncesi tüm hazırlıklarını tamamlamış oldu.
Cern yetkilileri de bu heyecanı an be an takipçilerine yansıtıyor. http://twitter.com/CERN adresinde Twitter’dan takip edilebilen deney, aynı zamanda http://webcast.cern.ch/lhcfirstphysics/ adresindeki web cam’lerden takip edilebiliyor.
Alice, Atlas, CMS (Compact Muan Solenoid), LHCb gibi üslerde gerçekleştirilen deneyde protonların hızı şu an 1.69 TeV hıza ulaşıldı. Protonlar tünelde hızla dönüyor. Deneyin animasyonunu ise http://lhc-webcast.web.cern.ch/lhc-webcast/index.html buradan izleyebilir, üslere tıklayınca da akan verileri görebilirsiniz.
{pagebreak::Yayın}
Yayın
Cern yetkilileri sabahın ilk saatlerinden beri Webcast üzerinden yayın yapıyor ve çok önemli bilgiler veriyor. Webcast’ten yayını izleyemeyen kullanıcılar alternatif olarak bu bağlantıdan izleyebilir. Az önce Cern Twitter’dan gelen habere göre fizikçiler nefesini tutmaya başladı.
Bu deney en başta karanlık maddenin ne olabileceğine dair bilgiler vermekle birlikte, halen daha teori aşamasında olan karanlık enerji ile ilgili de bilgi vermiş olacak.
{pagebreak::Rekor Geldi}
Rekor Geldi!
Şu an itibariyle LHC tünellerindeki enerji 3.16 Tera ElektronVolt’a erişti! Güvenlik ve prosedür sebebiyle Alice haricindeki üsler çarpışma anını beklemeye başladı. Alice üssünde ise hareketlenmeler bitmiyor. Tünelde hızla ilerleyen iki ışın, biz bu haberi yazana kadar 3.48 TeV‘e çıktı bile!
Işınımların ivmesi maksimum değere ulaştı. Şu an için giderek hızlanan ışınımlar için çarpışmaya çok az kaldı. LHC (Large Hadron Collider) 3.50 TeV’de sabitlendi ve cihazlar stabilize edildi.
{pagebreak::Flat Top}
Flat Top
Alice üssünde tüm göstergeler maksimuma dayandı. 3.50 TeV’de sabitlenen enerji birazdan deneyin sonuçlanmasını sağlayacak. Flat Top’a ulaşan enerji değerleri, tüm koşulları yerine getiriyor.
Cern yer altı laboratuarlarının diyagramı
Cern yetkilileri bu aşamada internetten gelebilecek her türlü sahte alarmı dikkate almamaları gerektiğini söyledi. Şu an itibariyle her kafadan ayrı bir ses çıkıyor. Twitter’da sadece Twitter/CERN adresinde yer aldıklarını belirten yetkililer, durumun öneminin farkına varılmasını istiyor.
Alice dışındaki üsler halen daha beklemede fakat veriler hızla akmaya devam ediyor.
{pagebreak::İlk Çarpışmalar}
İlk Çarpışmalar
Sonunda ilk çarpışmalar gerçekleşti. CMS üssü önündeki ışınlar yarı yarıya çarpıştı. Sıra Atlas’a geldi. Atlas’ta da çarpışmalar gerçekleşti. Tam stabil hale henüz getirilmeyen ışınlar, stabil olduktan sonra bilim insanları tarafından veriler toplanacak.
Biz bunları yazarken ışınlar çarpıştırıldı ve deneyin ilk ciddi çarpışması tamamlanmış oldu. Veriler toplanmaya başladı. Cern yetkilileri, “İşin zor kısmı asıl şimdi başlıyor” dedi. Bundan sonra bilim adamları bu deneyden elde ettikleri verileri incelemekle uğraşacaklar.
Cern yetkilileri basın bültenini yayınladı. İndirmek için tıklayın.
