Windows
Vista henüz beta aşamasında olduğu dönemlerde XP ile kıyaslanarak
sevdirilmeye çalışılmıştı. Microsoft, kendi işletim sistemi olan
Windows XP’yi kötüleyerek ve kötülediği o özelliklerin Vista’da daha
iyi olduğunu söyleyerek XP kullanıcılarını Vista’ya terfi ettirmek
istiyordu. Bu yöntem işe yaramayınca, daha makul bir yol seçildi;
Vista’yı XP’nin halefi olarak değil, kendi başına Vista olarak tanıtmak.

Yayınlanan makalenin giriş cümlesi şu şekilde:

"Hiç
kimse yeni bir işletim sisteminin, özellikle farklı bir masaüstü
altyapısı olan Vista gibi bir işletim sisteminin benimsenmesinin kolay
olmasını beklemez. Bu makalede, Windows Vista’nın sıkça yanlış
anlaşılan 5 özelliğine, onların gerçekte ne olduğuna ve bu özellikleri
nasıl kullanmamız gerektiğine değineceğiz."

Devam eden
cümlede Microsoft, "belki de bu beş özelliği tahmin ettiniz bile, ama
biz tahminlere göre değil, yazılım uzmanlarından (IT Pro) gelen geribeslemelere göre konuşuyoruz" diyerek durumun vehametini gözler önüne seriyor.
{pagebreak::Yanlış Anlaşılanlar}
"Bizi Yanlış Anladınız" Denilen 5 Özellik

1- Kullanıcı Hesap Yönetimi (UAC – User Account Kontrol)
2- İmaj yönetimi (Image management)
3- Görüntü Sürücü Modeli (Display Driver Model)
4- Arama Ne kadar ilginç değil mi?
5- 64 bit teknolojisi

Microsoft,
bu beş özelliğin, Vista’nın benimsenme sürecini yavaşlattığını ifade
ederek, aslında hepsinin nevi özelliklerine münhasır faydalarının
olduğunu eklemeyi de unutmadı.
{pagebreak::UAC’nin Derdi}
Kullanıcı Hesap Yönetimi (User Account Control – UAC)

Micorosft,
kullanıcıların "bilgisayarı yavaşlatıyor" gerekçesiyle sistem
kurulumunun hemen ardından UAC özelliğini kapatmalarına çok içerlemiş
olacak ki, "eğer gerçekten kötü puan alan bir özellik varsa, o da UAC dir"
diyerek dert yandığı makalede, bu özelliğin tek başına bir özellik
olmayıp, aksine önemli bir teknolojik özellik seti olduğunu vurguladı.
Bu özelliğin en önemli fonksiyonu, kullanıcıların bilgisayarı standart
yetkilerle kullanabilmesini sağlamak. Bu sayede, yönetici hesaplarının
sadece yazılım geliştiriciler tarafından kullanılması amaçlanıyor.

Peki Neden?

"Peki neden" diye sorulduğunda, alacağınız cevap kuşkusuz "güvenlik
için" olacaktır. Hepinizin bildiği gibi, Microsoft uzun yıllardır
işletim sistemlerindeki ciddi güvenlik açıklarıyla boğuşuyor. Bu
açıkların en önemli özelliği ise, bilgisayara sızan kötü niyetli
kişilerin, tüm yönetici yetkilerine sahip olabilmesi dolayısıyla,
bilgisayarın uzaktan yönetilebilmesini mümkün kılması. Microsoft, UAC
ile, yetkilendirme sistemini bütünüyle değiştirmiş ve aslında tam
olarak Linux sistemlerini kendisine bu konuda örnel almış. Zira
Linux’te hiç bir zaman root yani yönetici hesabıyla oturum
açılmaması gerektiği vurgulanır. Hatta gerekli olduğu zaman bile root
hesabıyla oturum açılmadan, sadece komutlarla işlem yapılması gerektiği
savunulur.

"UAC Yoksa Kendinizi Güvende Hissetmeyin!"

Microsoft, kullanıcıları biraz da korkutmak için olsa gerek, "UAC kapalıyken kendinizi güvende hissetmeyin" dedi. Makalenin devamında şöyle deniliyor:

"Yazılım
geliştirenler hala yönetici hesaplarını baz alarak program yazıyorlar.
Oysa Vista, bir programın tüm kayıt defterini (registry) yönetmesine,
dosya sistemine, kernel katmanlarına müdahale etmesine izin vermek
yerine, programın veri yazabileceği yerleri kısıtlıyor. Bunu da
standart yetkilendirme yaparak sağlıyor. Bu şekilde amaçladığımız
şeyin, yazılmların standart yetkilerle çalışabilmesini sağlamak
olduğunu söyleyebiliriz.

UAC kapalı iken, sisteminizde çalışan
tüm programlara yönetici yetkileri vermiş olursunuz. Bu sayede, kötü
niyetli programlar sisteminizi kolayca ele geçirebilirler. Ancak
standart yetkilendirmede, son kullanıcının sisteme müdahale etmesi
şöyle dursun, değişiklik yapabileceği ayarlar dahi kısıtlanmıştır."
{pagebreak::Kolay Dagitim}
İmaj yönetimi (Image management)

Hemen
açıklayalım, imaj yönetiminden maksat, işletim sistemini otomatik
kurmak üzere hazırlanan dağıtım dosyalarının yönetimidir. İmaj
yönetiminin yanlış bilinen özelliği, her değişiklik yapıldığında yeni
bir imaj kaydedilmeye çalışılması. Oysa Vista ile gelen yeni altyapıda,
farklı dil seçenekleri, sürücüler, güncelleştirmeler, genellikle tüm
imajı yeniden almadan kolayca entegre edilebiliyor. Ayrıca USB, DVD ve
ağ üzerinden kurulumları kolaylaştırdığı savunulan bu özellik,
multicasting denilen dağıtım şekli sayesinde, ağda transfer edilmesi
gereken veri miktarını önemli ölçüde azaltıyor.
{pagebreak::Surucu Modeli}
Görüntü Sürücü Modeli (Display Driver Model)

Vista’nın,
geçmişteki Windows sistemlerine göre en önemli farklarından birisi
kuşkusuz görüntüdeki tasarım farkı. Ancak Micorosft bunun sadece bir
tasarım değil, aynı zamanda bir teknoloji farkı da olduğunu iddia
ediyor. Bu teknolojiyle Aero gibi tasarım harikalarının daha kararlı
çalışabildiği söyleniyor.

Bu modelin gözden kaçmayan en önemli
özelliklerinden bir tanesi, ekran kartınızın sürücüsünde ölümcül bir
hata meydana geldiğinde, sistemi yeniden başlatmadan, sadece ekran
kartı sürücüsünün yeniden başlatılmasının sağlanabilmesi. Makalede, bu
modelin grafik işlem maliyetleri azalttığı da iddia ediliyor.

Görüntü
sürücüsü modelinden tam verim alabilmek için, modeli destekleyen ve
kendine has bir belleği olan ekran kartları gerekiyor. Ancak
anakartlara entegre olan ekran kartlarında Aero’dan yararlanılamasa da
aynı performansın beklenebileceği söyleniyor.
{pagebreak::Sistem İçi Arama}
Arama (Search)

Windows
Vista’nın performanslı arama motoru, XP’deki gibi bir program olarak
çalıştırılmaktansa, sisteme entegre olan bir servis olarak yer alıyor.
Yani Windows XP’de arama yapmak için arama programını açmamız
gerekiyordu, oysa Vista’da arama servisi sürekli çalışıyor.

Sürekli
çalışmaktaki temel amaç, dosya dizinleri çıkarılarak sistemin
performansını etkilemeden çok daha hızlı aramalar yapabilmek. Çoğunuz
farkına varacaktır, Windows XP’de de sonradan etkinleştirilebilen bir
dizinleme hizmeti var, ancak Vista’daki dizinlemenin sistem
performansını düşürmediği iddia ediliyor. Vista’daki dizinleme,
kullanıcı oturum açmamışken bile yapılabiliyor.

Windows XP’de
sonradan etkinleştirilebilen dizinleme hizmeti tüm sabit diski sürekli
olarak tarayıp dizinleri güncellerken, Vista bir defa tam dizin
oluşturduktan sonra, sadece değişiklikleri dizine aktararak, yani bir
daha sabit diski taramaya gerek olmadan kolayca dosya arayabiliyor. Bu
şekilde sistem performansından maksimum verim alınabilirken, Vista’da
ayrıca bir dizinleme programının çalıştırılması tavsiye edilmiyor.
{pagebreak::64 Bit}
64 Bit Teknolojisi

Microsoft’a
göre, 64 bit hesaplama yöntemi tam olarak geleceğin yöneldiği yer. 64
bitlik hesaplamanın 32 bite göre en büyük farkının ise, bellek
erişiminde olduğu söyleniyor. Windows Vista’nın 32 bitlik sürümlerinde
4 GB bellek (RAM) kısıtlaması var ve kullanıcılar ile
programlar, 3.5 GB’tan fazla bellek adresleyemiyorlar. Ancak 64 bit
Vista sürümlerinde 128 GB‘a kadar adresleme yapılabiliyor.

Peki 32 Bit mi Yoksa 64 Bit mi Kullanmalıyız?

Bu
soru, "64 bit nedir, yenir mi" sorusuyla birlikte uzun zamandır
teknoloji forumlarını meşgul ediyor. Microsoft’un görüşü, önümüzdeki
bir kaç yıl için müşterilerin çok büyük kısmına 32 bitlik sistemlerin
yeterli olacağı yönünde. Yüksek performansa yönelik dizayn edilmiş iş
istasyonları (high end workstation) içinse 64 bitlik teknoloji
tercih edilmeli. Bunlara örnek olarak karmaşık mühendislik
uygulamaları, ses işleme ya da ek belleğe ihtiyaç duyan grafik
uygulamalarını gösterebiliriz. Örneğin 3DS Studio, Maya ve Cakewalk
gibi önemli yazılımların hali hazırda 64 bitlik sürümleri mevcut.
Elbette henüz 64 bit yazılımların 32 bit olanlara göre çok az olduğu da
belirtilmiş.
{pagebreak::Bunlara Dikkat}
Bugün 64 bit teknolojisi her ne kadar işlemcilerde
standart olarak gelmeye başlamış da olsa göz önünde bulnudurmanız
gereken şeyler var.

1- 64 bit ile 32 bit arasındaki uyum, 32 bit
ile 16 bit arasındaki uyumdan daha iyi olsa da, 64 bitlik sistemler 16
bitlik uygulamaları ve Windows 3.1 altyapısını desteklemez. Ayrıca bazı
eski 32 bit uygulamalar 16 bit kurulum yardımcıları kullandıklarından
Vista’nın 64 bitlik sürümlerine kurulamayacaklardır.

2- Kuşkusuz
64 bit kullanmaktan çekinenlerin en önemli sebeplerinden bir tanesi 64
bit sürücü bulunamasında yaşanan sıkıntı. Microsoft’un belirttiğine
göre, Vista logolu tüm donanımların hem 32 bit hem de 64 bit sürücü
desteği vermesi zorunlu, dolayısıyla aynı iddiaya göre bir kaç yıl
içinde geniş bir 64 bit sürücü yelpazesi oluşacak. Tabi "bir kaç yıl"
kaç kişiye göre "kısa" bir süre orasını kestirmek zor.

3- Bazı
32 bit yazılımlar işletim sistemine sanal sürücü kurarlar, bu
yazılımların kendileri 64 bit sistemde çalışabilse de, kurmaya
çalıştıkları 32 bit sürücüler çalışmayacaktır.

4- Karmaşık
matematiksel işlemler gerektiren yazılımlar 64 bit teknolojisine uygun
olarak derlendiğinde çok büyük performans artışları göstereceklerdir.
Ancak 32 bit uygulamalarda performans artışı çok az olacaktır.
Dolayısıyla 32 bit yazılımların (örneğin Office 2007) performansını
değerlendirirken onları 64 bit sistemden sorumlu tutmamalı; 32 bit
sisteme göre değerlendirmelisiniz.

Microsoft’un önerisine göre
eğer 64 bit sisteme geçiş yapmak istiyorsanız, öncelikle
uygulamalarınızı ve donanımınızı 64 bit ile deneyin ve belki de şu an
için 32 bitin sizin için daha iyi olduğuna karar vereceksiniz.

Makalenin
devamında Microsoft bazı iddialara cevap vererek ayrıntılı
açıklamalarda bulunmuş, onları ayrıca bir başlık altında inceleyeceğiz.

Yazan: Özhan Elma
SDN – http://shiftdelete.net

SDN Yorumları 8 Yorum